Obama'nın Rusya politikası

George Bush ile Vladimir Putin arasındaki uyum, ikili ilişkilerin hızla soğumasını önlemeye yetmedi. Rusya ile ABD arasındaki anlaşmazlık konularına sürekli yenileri eklendi. NATO’nun doğuya genişlemesi, Doğu Avrupa’da füzesavar sistemi kurulması ve Gürcistan Savaşı Moskova ile Washington’un aralarının iyice açılmasına ve dünya devlerinin adeta buz çağına sürüklenmesine yol açtı.

Hızlı bir değişim beklenmiyor

Barack Obama’nın Beyaz Saray’a yerleşmesinden hemen sonra ilişkilerin günlük güneşlik olacağına Kremlin ihtimal vermiyor. Amerika araştırmaları akademisinden Viktor Kremenyuk, Obama’nın kendileri için büyük bir soru işareti olduğunu söylüyor. Kremenyuk, "Rusya açısından ABD ile ilişkilerin öncelik taşıdığı aşikar. Ama yeni Başkan döneminde ilişkilerin nasıl gelişeceğini kimse kestiremiyor” diye konuşuyor.

ABD anlayış istiyor

Moskova yönetimi ABD’den daha fazla anlayış ve eşitlik bekliyor. Kremenyuk, Rusya’nın ABD tarafından hala stratejik ortak olarak kabul edilip edilmediğinin büyük önem taşıdığına işaret ediyor. Kremenyuk, “Menfaatlerimize saygı duyulmasını ve bize güvenilmesini istiyoruz. Örneğin ekonomik ilişkiler. Rusya hala Dünya Ticaret Teşkilatı’na alınmadı, görüşmeler sürüyor. Güvenlik politikası keza. Bizi hasım mı, yoksa müttefik olarak mı gördüğünü bilmeden NATO ile ilişkilerimizi düzenleyemeyiz. Bu soru yanıtsız kaldığı müddetçe kendimizi muhalefette hissediyor ve bize yeni bir statü verilmesi için mücadele ediyoruz. Yeni Başkan bu konuda öneri getirmediği takdirde, ABD ile aramızdaki anlaşmazlığın süreceğini tahmin ediyorum” diyor.

Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da kısa süre önce Başkan George Bush dönemindeki Amerikan – Rus ilişkilerini pek olumlu değerlendirmemişti. Lavrov, "Eşit diyaloğa açığız. ABD ile ilişkilerimizde sürekliliğin garanti edilmesini istiyoruz. Ama ikili ilişkilerin son yıllarda gösterdiği gelişme gibi olmamalı. Böylesinden kimse memnun kalamaz” dedi.

Füzesavar örneği

Lavrov Doğu Avrupa’daki tartışmalı füzesavar sisteminin ilişkilerdeki yeni başlangıca örnek olabileceğini söylüyor. Güvenliğini tehdit ettiği gerekçesiyle bu projeye karşı çıkan Rusya misilleme olarak Kaliningrad’da füze üslendirme tehdidinde bulunmuştu. Amma Lavrov bu anlaşmazlıkla ilgili olarak Obama’dan olumlu sinyaller geldiğini de sözlerine ekleyerek, "Başkan Obama’nın füzesavar projesini bir müddet dinlendirmek istediğini görüyoruz. O bu niyetini mali krizden önce açıklamıştı. Projeyi gözden geçirmek, yarar - maliyet analizi yapmak istiyor. 2007 yılında yaptığımız Rusya, Amerika ve Avrupa’nın ortaklaşa bir sistem geliştirmeleri şeklindeki önerimizi hesaba katmasını umuyoruz” diyor.

Yeni Amerikan yönetiminin Rusya politikası belli. Ekonomi, güvenlik ve atom silahlarının yayılmasının önlenmesi gibi önemli konularda Moskova ile daha sıkı işbirliği yapmayı arzuluyor. Yeni Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Amerikan dış politikasında yeni bir dönemin açıldığından söz ediyor. Yenilenmenin başarı derecesi biraz da Rusya’ya verilecek tavizlere bağlı olacak.