Okyanusta deprem ve tsunami felaketi

Güney Pasifik'te meydana gelen 8.0 büyüklüğündeki depremin yol açtığı tsunami nedeniyle Samoa ve Amerikan Samoası adalarında en az 113 kişi öldü, onlarca kişi ise kayıp. Depremin ardından, yüksekliği 9 metreye ulaşan tsunami dalgaları, bölgedeki köyleri ve turizm tesislerini sular altında bıraktı. Amerika Birleşik Devletleri, Amerikan Samoası'nı "afet bölgesi" ilan etti ve buraya mali yardım yapılacağını açıkladı. Avrupa Birliği ve Kızıl Haç da bölgeye 150 bin euro acil mali yardım yapılacağını duyurdu.

Büyük maddi hasar

“Canımızı kurtarmak için kaçtık…” Afetin görgü tanıklarından biri yaşadıklarını bu sözlerle özetliyor. Samoa Adaları, 8.0 büyüklüğündeki depremin ardından gelen ve adaları adeta haritadan silen tsunami ile sarsıldı. Dev dalgalar ada ülkelerinde can kaybının yanı sıra, büyük maddi hasara yol açtı. Turistik adalarda ev ve turizm tesislerinin yıkıldığı, ayakta kalan binaların tahrip olduğu, birçok aracın sular altında kaldığı bildiriliyor. Özellikle en büyük ada olan Upolu'daki Lalomanu kasabası civarında 4 köyün dalgalar tarafından silinip süpürüldüğü dile getiriliyor. Turistik bir ada olan Upolu’daki otellerde, çok sayıda Yeni Zelandalı ve Avustralyalı turist bulunduğu belirtiliyor. Hayatını kaybeden turistlerin sayısı ise şimdilik belirsiz.

Yalnızca Samoa adası değil, komşu ada Amerikan Samoası da tsunamiden büyük zarar gördü. ABD yönetimi, şiddetli deprem ve daha sonrasında meydana gelen tsunamiden etkilenen ve 65 bin kinin yaşadığı Amerikan Samoası'nı ''afet bölgesi'' ilan ederek bölgeye mali yardım sözü verdi. Amerikan Samoası Valisi Togiala Tulfano adalarda büyük bir panik yaşandığını söyledi: “Tsunami, bölgedeki ana bağlantı köprüsüne zarar verdi, bu nedenle insanları koyun bir yanından diğer yanına taşımak oldukça zor oldu. Yaralılar teker teker insanlar tarafından taşındı. Görgü tanıklarına göre, dört dev dalga oluştu. Anlaşılan, ikinci ve üçüncü dalga en güçlü olanlarıydı.”

İnsanlar hazırlıklı değildi

Samoa’daki Oteller Birliği’nin Başkanı Nynette Sass, adanın son durumunu “güney sahilinde ayakta kalan hiçbir şey yok” sözleriyle açıklıyor. Almanya Federal Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Samoa’daki yaralılar arasında iki Alman turistin de bulunduğu, ancak sağlık durumlarının iyi olduğu belirtildi. Bölgedeki Alman Fahri Konsolosu Arne Schreiber, uyarının geciktiğini, sirenlerle değil kısa mesaj yoluyla iletildiğini söyledi. Schreiber, “saat sabah yediye karşı çok güçlü bir depremle uyandık. Deprem çok uzun sürdü ve çok şiddetliydi. Ancak binalara herhangi bir zarar vermedi; depremden 15 dakika sonra ise tsunami dalgaları başladı. Tsunami erken uyarı sistemi henüz devreye girmemişti. Alarm sesi tsunaminin başlaması ile birlikte duyulmaya başlandı. Yani insanlar buna hazırlıklı değildi, şaşırdılar" şeklinde konuştu.

Samoa Observer gazetesinde görevli gazeteci Russel Hunter da CNN televizyonuna yaptığı açıklamada, tsunami erken uyarı sisteminin afet öncesinde devreye girmediğini iddia etti. Yetkililer ise alarm sisteminin vaktinde devreye girdiğini, ancak depremin merkez üssü adaların çok yakınında olduğu ve tsunami depremden hemen sonra başladığı için insanların kaçacak vakit bulamadığını savunuyor. Afetin kurbanlarının özellikle dev dalgalardan kaçmayı başaramayan yaşlılar ve çocuklar olduğu dile getiriliyor.

Endonezya'da deprem

Ayrıca Endonezya'nın Sumatra adasındaki Padang kenti açıklarında da 7,6 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Depremde binalar yıkılırken, en az 76 kişinin hayatını kaybettiği belirtildi. Yetkililer kayıplarla birlikte depremde hayatını kaybedenlerin sayısının 1000'e çıkabileceğini belirtiyor.Ayrıca bölgede geçici tsunami alarmı verildi. Görgü tanıkları, depremde yüzlerce evin yıkıldığını, bazı binalarda yangın çıktığını, köprülerin tahrip olduğunu, muhtemelen su borularının patlaması yüzünden caddelerin sular altında kaldığını söyledi.

BÖ/MÇ - DW (dpa, afpd, aa)