Ortadoğu barışı için yeni girişim

İsrail ile Filistin arasında doğrudan görüşmeler, yaklaşık 1,5 yıllık bir aradan sonra yeniden başlıyor.

Müzakerelerin resmen başlaması öncesinde Washington’da İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ve Filistin Özerk Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas ile ayrı ayrı görüşen Amerikan Başkanı Barack Obama, tarafları uzlaşma konusunda cesaretlendirmeye çalıştı.

Batı Şeria’da Hamas’ın düzenlediği saldırı sonucu 4 İsrailli yerleşimcinin hayatını kaybetmesi, görüşmeler öncesinde tansiyonu artırırken, ABD Başkanı saldırıyı kınadı ve "Bu bizi durduramayacak" dedi. Obama, Netanyahu ile yaklaşık 1,5 saat süren görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, saldırıyı üstlenen Hamas'ın, şiddetin, kendisini İsrail'in güvenliği ve bölgede uzun süreli barış sağlama arayışından  caydıramayacağını bilmesi gerektiğini söyledi.

Masada zorlu konular

İsrail ile Filistinliler arasında doğrudan müzakereler, İsrail’in bir buçuk yıl önce Gazze’ye düzenlediği saldırı nedeniyle sona ermişti. Obama'nın ağırlığını koyması ile başlayan yeni süreç konusunda birçokları karamsar. Masada çözüm bekleyen zorlu konular var ve bunların başında da İsrail yönetiminin Yahudi yerleşim politikası geliyor.

Filistin, İsrail'in yeni yerleşim inşasına kesin olarak son vermesini istiyor. Washington'da görüşmelerin başlamasına saatler kala açıklamalarda bulunan Abbas'ın sözcüsü Nebil Ebu Rudeyna, ''Yerleşim birimi inşaatlarının yeniden başlaması, müzakereleri başarısızlığa götürür. Yerleşim birimi inşası durmalıdır. Devam etmesi barış sürecinin sonu anlamına gelecektir'' uyarısında bulundu.

Netanyahu: Moratoryum uzamayacak

ABD’nin de baskısı sonucu İsrail hükümeti, geçen yılın kasım ayında, Batı Şeria’daki yerleşimlerin yapımını 10 ay süreliğine durdurmayı öngören bir karar almıştı. Ancak bu, İsrail’in yerleşimlerden vazgeçtiği anlamına gelmiyor.

İnşaatları geçici olarak durduran moratoryumun süresi ise 26 Eylül'de bitiyor ve Netanyahu, müzakereler öncesi bir araya geldiği ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’a moratoryumun uzatılmayacağını kesin bir dille ifade etti.　

Şahin görüşleri ile bilinen İsrail Başbakanı Netanyahu, Obama ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, Ortadoğu ihtilafını tümüyle ortadan kaldıracak kalıcı bir barış istediğini ve bunun için çaba göstereceğini söyledi. Netanyahu, "Barış, düşmanlarına karşı da korunmalı" ifadesini kullandı.

Kudüs'ün statüsü sorunu　　　　　　

Netanyahu'nun Kudüs'ün statüsü konusundaki katı tutumu da müzakerelerdeki büyük engeller arasında.

Doğrudan görüşmelerde Filistin devletinin kurulması ve sınırları tartışılırken, Kudüs'ün statüsü kilit önem taşıyacak. İsrail'deki koalisyon hükümetinin ortaklarından Savunma Bakanı Ehud Barak, nihai bir çözümün parçası olarak, 1967'de ilhak edilen Doğu Kudüs'teki toprakların bir bölümünün Filistin'e verilebileceğini ima etmişti. Çözüm yanlısı bazı İsrailli yetkililer de, kutsal mekanların bulunduğu bölge için ise özel bir statü oluşturulması öneriliyor.

Ancak müzakerelerde İsrail'e başkanlık eden Netanyahu bu konuda da sert bir çizgi izliyor. Başbakan'ın ekibinden üst düzey bir yetkili Reuters'e yaptığı açıklamada, "Evet Kudüs konusu müzakerelerdeki başlıklardan biri, ancak Başbakan'ın pozisyonu Kudüs'ün bölünmemesi gerektiği üzerine" dedi.　　

© Deutsche Welle Türkçe

DW/Reuters/dpa/AFP/AA, AŞ/HK