Ortadoğu’da barış kıpırtısı

İsrail ve Filistin tarafları 14 aylık aranın ardından yeniden barış müzakerelerine başlıyor. İsrail tarafı doğrudan müzakereleri tercih ettiğini açıklamış, ancak Filistin tarafı, İsrail’in Yahudi yerleşimlerini durdurmamasını gerekçe göstererek doğrudan görüşmelere yanaşmamıştı. Dolaylı da olsa müzakerelere başlanması son ana kadar şüphedeydi.

Filistin Kurtuluş Örgütü pazar günkü oturumunda İsrail ile müzakerelere yeniden başlamayı onayladı, ancak hemen ertesi günü İsrail’den gelen haber ortamı yeniden gerdi. İsrail Savunma Bakanlığı, Batı Şeria’daki Beitar İllit Yahudi yerleşimine 112 ev daha inşa etme planını onayladı.

Filistin tarafından sert tepki geldi, Başmüzakereci Saib Erekat, bu haberi bir sabotaj denemesi ve provokasyon olarak nitelendirdi: “Amerikalı temsilci George Mitchell’e ‘tamam’ dediğimiz anda, bedel olarak İsrail’den ek yerleşimler, ek istila ve dikta gelecek. İsrail’in bu davranışı, müzakerelere devam etme imkanı önünde ciddi soru işaretleri oluşturuyor. İsrail’in bu eylemini kınıyor ve barışa bir fırsat tanımak adına ABD’den bu eylemleri durdurmasını talep ediyoruz.”

İsrail, Yahudi yerleşimleri inşaatını durdurmak üzere bir moratoryum ilan etmişti. İsrail Savunma Bakanlığı gelen tepkiler üzerine istisnaî inşaat izninin güvenlik gerekçeleriyle verildiğini, yerleşim birimindeki inşaat alanının şu anki haliyle tehlike arz ettiğini açıkladı. Ardından Washington’dan bir açıklama geldi ve taraflar arasında dolaylı görüşmelerin başladığı bildirildi.

Yeni bir süreç başlıyor

İsrail ile Filistin Kurtuluş Örgütü arasında dolaylı müzakerelerin en fazla dört ay sürmesi bekleniyor. Amerikalı temsilci George Mitchell’in arabuluculuğunda iki tarafın, gelecekteki doğrudan görüşmeler için en azından gündem belirlemesi hedefleniyor. Doğrudan görüşmelerde ise kurulacak Filistin devletinin sınırları, Kudüs’ün statüsü ve Filistinli mültecilerin durumu gibi anlaşmazlığın kilit konularına odaklanılması amaçlanıyor.

İsrail İşçi Partisi lideri ve Savunma Bakanı Ehud Barak, Başbakan Netanyahu’dan yeniden ortaya çıkan diyalog fırsatını değerlendirmesini istedi.

Barak, “Biden ve Mitchell, ikisi de öncelikle diplomatik sürecin yeniden uygulamaya geçirilmesini sağlamak için geliyor. Ben sadece kendi adımıza bir umudu değil, aynı zamanda bir talebi de dile getirmek istiyorum. İsrail devleti, diplomatik süreçte ilerleme imkanını değerlendiremeyen taraf olmamalıdır” dedi.

Biden bölgede

Bu arada ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden da bölgede. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Cumhurbaşkanı Şimon Peres ve muhalefet lideri eski dışişleri bakanı Zipi Livni ile biraraya gelecek olan Biden ardından Ramallah’a geçecek ve Filistin Özerk Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas ve Filistin Başbakanı Selam Feyyad ile temaslarda bulunacak.

Biden, Perşembe günü yeniden İsrail’e geçerek Tel Aviv Üniversitesi’nde öğrencilere bir konferans verecek. Konferansın başlığı, “ABD ve İsrail arasındaki daimî ortaklık". Siyasi gözlemciler, bu başlığın tesadüf olmadığı görüşünde. Barack Obama’nın başkanlık görevine gelişinin ardından Filistin bölgelerindeki Yahudi yerleşim inşaatlarını sert dille eleştirmesi iki ülke arasında soğuk rüzgarlar esmesine yol açmıştı.

Biden’ın temaslarında gündeme getireceği bir diğer önemli konu İran. Amerikan yönetimi İsrail’den İran’ın nükleer programı konusunda sabırlı olmasını isteyecek, İsrail yönetimini İran’daki nükleer tesislere yönelik olası bir saldırı düşüncesinden caydırmaya çalışacak.

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Beklan Kulaksızoğlu

Editör: Hülya Köylü