1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Pakistan ekonomisi büyük zararda

24 Ağustos 2010

Uluslararası toplumun acil yardımda bulunduğu Pakistan’ın uzun vadede desteğe ihtiyacı var. Sel felaketinde ekonomisi büyük zarar gören Pakistan’ın yeniden yapılanmasının üç yıldan uzun bir zaman alacağı belirtiliyor.

https://p.dw.com/p/OuXu
Fotoğraf: picture-alliance/dpa

Sular yavaş yavaş geri çekiliyor, ancak hala birçok bölgenin dış dünyayla bağlantısı kopuk, milyonlarca insan açlık ve hastalık tehdidiyle karşı karşıya. 800 bin kişiye hala herhangi bir yardım ulaştırılabilmiş değil. Pakistan’da yaşayan her sekiz kişiden birini doğrudan etkileyen seller, zaten yolsuzluk ve terörizm ile boğuşan ülkenin sorunlarını daha da ağırlaştırdı.

Pakistan hükümeti, sel felaketi yüzünden, süren mali yıl için konulan yüzde 4,5’luk ekonomik büyüme hedefine ulaşılamayacağını açıkladı. Bugünkü koşullar altında, yıllık bütçe açığının, gayri safi milli hâsılanın yüzde 8’inden fazla olacağı kaydediliyor.

Zirai gelirler, ülke gayri safi milli hâsılasının yaklaşık yüzde 20’sine denk geliyor. Dünya Bankası, sellerin hasada verdiği zararın yaklaşık bir milyar dolar olduğunu tahmin ediyor. Ve bu miktar her geçen gün artıyor.

Pakistan Überschwemmung Flutkatastrophe Flüchtlinge Zeltlager
Fotoğraf: AP

Yeniden yapılanma zaman alacak

Pakistan basınına yaptığı açıklamada, ülkenin yeniden yapılanmasının üç yıldan fazla bir zaman alacağını belirten Devlet Başkanı Asif Ali Zerdari, selden zarar gören çiftçilerin en az iki yıl boyunca gıda, gübre, tohum ve diğer malzeme desteğine muhtaç olacaklarını söylüyor. Uzmanlar, bu sürenin daha da uzun olacağından endişe ediyor.

Dünya Bankası, sellerin ziraat alanında verdiği zararın saptanabilmesinin ancak eylül ayı ortasında suların geri çekilmeye başlamasıyla mümkün olacağını kaydediyor.

Borçlanma uyarısı

Tanınmış Pakistanlı ekonomi uzmanı Dr. Şahid Hasan Sıddıki, sel afetinin ülke ekonomisine zararını bir trilyon Pakistan rupisinin üzerinde, yani yaklaşık 13 milyar dolar olarak hesaplıyor.

Ancak zararın giderilmesi için borç alınmaması gerektiğini belirten Sıddıki şu değerlendirmeyi yapıyor: “Acil yardımdan sonra iki etap geliyor. Rehabilitasyon ve yeniden imar. Üç yıl zamana ve 600 milyar rupiye ihtiyacımız olacak. Eğer Pakistan daha fazla sorunla karşı karşıya kalmak istemiyorsa, herhangi bir şekilde yeni borç almamalıyız, zira şu anki dış borcumuz zaten kolay ödenecek gibi değil.”

Fakat Pakistan yeni borç almadan sel felaketinin yaralarını sarabilecek gibi gözükmüyor. Dünya Bankası 900 milyon dolarlık bir krediye yeşil ışık yakarken, Asya Kalkınma Bankası da iki milyar dolarlık bir paket hazırlıyor. Bu arada Washington’daki Uluslararası Para Fonu da, 2008’de başlayan 10 milyar dolarlık bir kredi programının vadelerinde yeni ayarlar yapmaya çalışıyor. Bu kredilerin, sellerin vurduğu bölgelerde imha olan altyapının yeniden imarında ve ulusal ekonominin canlandırılmasında kullanılması öngörülüyor.

İhracatta büyük kayıp

Pakistan bu yıl, 21 milyar dolarlık bir ihracat hedefi koymuştu. Bunun dörtte üçünün tekstil ve tarım ürünlerinden gelmesi öngörülüyordu. Ancak sel felaketi bu iki sektöre de ciddi darbe indirdi, zira pamuk rekoltesinin yüzde 20’si imha oldu, ayrıca pirinç, şeker kamışı ve mısır rekoltesinin de önemli zarar gördüğü bildiriliyor.

Pakistan / Flut / Hochwasser
Fotoğraf: AP

Hükümetin eski ekonomik danışmanlarından Aşfak Hasan Han, bu yüzden pamuklu ürünlerin üretiminde ve ihracatında dörtte birlik bir kayıp olacağını tahmin ediyor. Daha az ihracat da, ülkeye daha az döviz girmesi anlamına geliyor.

Kitlesel gösteriler olabilir

Bazı uzmanlar, yakınlarını kaybeden, yaralanan, ekonomik zorluklarla karşılaşan insanların, üstüne bir de yükselen enflasyon ve kıtlık eklenince, sel sonrası sokaklara dökülebileceğine dikkat çekiyor.

Ekonomi uzmanı Dr. Şahid Hasan Sıddıki, Pakistanlı siyasetçilerin bıçak sırtında hareket ettiklerini belirterek “Uluslararası camia tam olarak ne olacağını kestiremez, ancak kurbanların sefaleti ve yası, ileride nefret ve öfkeye dönüşebilir. Protestolar daha agresif olabilir” diyor.

Westerwelle’den AB’ye öneri

Pakistan, ekomisindeki yaraları sarmak için IMF’den kredi beklerken, Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle de, Pakistan mallarının AB iç pazarına girişinin kolaylaştırılması çağrısında bulundu. AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton'a bir mektup yazan Wasterwelle, AB pazarının Pakistan mallarına açılmasının bu ülkeye yapılacak uzun vadeli yardımın bir bölümünü oluşturması gerektiğini belirtti.

© Deutsche Welle Türkçe

Maqbool Malik, Çeviri: Aydın Üstünel

Editör: Ayhan Şimşek