Pekin yönetimi nefes aldırmıyor

Çin Yönetimi, Libya’daki gelişmelerden rahatsız. Bu rahatsızlığın tek nedeni, Libya'dan 30 bin Çin vatandaşının tahliye edilmiş olması ve Libya'dan yapılan petrol ithalatının tehlikeye girmiş olması değil. Pekin Yönetimi’nin asıl endişesi Kuzey Afrika ülkelerini saran devrim virüsünün Çin'e de sıçraması. Amerikalı siyaset bilimi uzmanı Victoria Hui, Yönetim'in korkuya kapıldığı görüşünde. Hui, “Bence Mısır’da yaşananlar Çinli muhaliflere ilham kaynağı oldu ve rejimi paniğe sürükledi. Halka silahla müdahale etmesine rağmen Kaddafi'nin devrilmesi her iki taraf için de çok güçlü bir mesaj olacaktır" dedi.

Aramalar sonuçsuz kalıyor

Çin Yönetimi, Kuzey Afrika ülkelerindeki gelişmelere ilişkin haberlere sansür uygulamaya çalıştı. İnternete uygulanan sansürün dozu artırıldı. Örneğin, Çin’deki arama motorlarına “Mısır” ya da “Yasemin Devrimi” kavramları verilince sonuç alınamıyordu. Uzman Victoria Hui’ye göre, yalnızca muhalifler değil Çin yönetimi de halk ayaklanmalarından kendine göre ders çıkarıyor. Uzman, “Pekin, interneti kontrol altına almaya yönelik teknolojilerde öncü. Halkın görmesi istenmeyen internet sitelerine ve bilgilere erişim engelleniyor. Ticari ve eğlence amaçlı siteler de engelleniyor. İnsanların güçlü bir şekilde sokaklara dökülmemesinin bir nedeni de bu. ‘İstediğimi her zaman alabilirim, yeter ki dilimi tutayım’ diye düşünüyorlar. Bu formül çoğu Çinli'nin aklına yatıyor" şeklinde konuşuyor.

"Çağrıdan kimse haberdar değildi"

Çin ekonomisi iki yıldır çift haneli oranlarla büyüyor. Halkın geniş kesimi bu büyümenin olumlu etkisini hissediyor. Fakat Çin halkı yükselen gıda fiyatları, artan kiralar, yüksek sağlık ve eğitim giderleri nedeniyle sıkıntılı. Buna iktidarın kötüye kullanılması ve yolsuzluk gibi sorunlar da ekleniyor.

Ekonomik sıkıntıların olası protesto hareketlerini tetikleyebileceğinin farkında olan Çin yönetimi, halka yakın bir tutum sergiliyor. Çin medyasında, gelecek günlerde açıklanması beklenen beş yıllık kalkınma planının ayrıntıları yer almaya başladı. Yeni kalkınma planında zengin ile yoksul arasındaki uçurumunun azaltılması, işsizlik yardımları ile emeklilik maaşlarının enflasyona göre belirlenmesi, ev kiralarının ödenebilir düzeye çekilmesi gibi önlemler yer alıyor. Pekin Yönetimi sosyal tedbirlerle de yetinmiyor. İnternetteki protesto çağrıları da dikkate alınıyor ve sıkı güvenlik önelmleri ile karşılık veriliyor. Örneğin “Boxun” adlı internet sitesinde yer alan protesto çağrısı, göstericilerden ziyade güvenlik güçlerini harekete geçirdi. Uzman Victoria Hui, halkın bu çağrıdan haberdar olmadığını, “Çok az kişi böyle bir protesto çağrısının varlığından haberdardı. Bilenler de zaten bir şey olabileceğine inanmadı" sözleriyle ifade ediyor.

Çin yönetimi ise bu protesto çağrısını çok ciddiye aldı. 100’den fazla hükümet karşıtı ve insan hakları avukatı ya ev hapsine alındı ya da tutuklandı. “Boxun” sitesine erişim engellendi. Bunun üzerine protesto çağrıları daha çok Twitter ve Facebook gibi sosyal paylaşım siteleri üzerinden yürümeye başladı. Ancak gelecek günlerde Çin Halk Kongresi’nin başlaması ile birlikte hassas bir döneme girileceği için, Çin’de sanal protestoların sokağa yansıyabileceğine pek ihtimal verilmiyor.

Matthias von Hein / Çeviri: Başak Özay

Editör: Ahmet Günaltay