Polonya euroya sıcak bakmıyor
19 Ağustos 2006Polonya Başbakanı'nın yakın çevresinde yer alan ve hükümete danışmanlık yapan Maruk Zuber’e, ‘ne zaman euroya geçecekleri sorulduğunda son derece iyimser bir cevap geliyor:
“Polonya 2009 yılında Maastricht kriterlerini yerine getirince, euro bölgesine katılma planlarının ciddi olarak gündeme gelmesi söz konusu olabilir.”
Kaçinski kardeşler çekimser
Avrupa Birliği’nin on genç üyesinden sadece Polonya, ortak para birimine geçiş için somut bir takvim sunmamıştı. Kaçinski kardeşlerin milliyetçi muhafazakar Hak ve Adalet Partisi zaten euroya pek sıcak bakmıyor. Öte yandan Varşova yönetimi Brüksel’in sıkı bütçe kurallarına teslim olmak da istemiyor. Muhafazakar hükümet seçmenlerine mavi boncuk dağıtabilmek, doğum primi ödeyip maden işçilerinin emekli maaşlarına zam yapabilmek için bütçeye dilediği gibi elini daldırmak zorunda.
Ancak bunun sonucunda kamu borçları da durmadan artıyor. Uzmanlar 2006 yılında gayrisafi yurtiçi hasılanın yarıdan fazlasının bütçe gelirleri değil, borçlarla karşılanmak zorunda kalabileceği uyarısında bulunuyorlar. Merkez Bankası Başkanı Leszek Balcerowicz Polonya’nın göz göre göre borç tuzağına sürüklendiğini iddia edenlerden:
“Özelleştirme programının tamamlanması şart. Ama son zamanlarda özelleştirme engellenmeye başlandı. Vergilerin artmasına ve borç stokunun da büyümesine yol açtığı için devlet giderlerinin azaltılması da gerekiyor. Ama aksine bütçe giderleri artmaya devam ediyor. Piyasaları felce uğratan bürokratik engelleri bertaraf etme yolunda da hiç ilerleme sağlanamadı. Bu nedenle, objektif değerlendirmeler sonunda hiçbir ilerleme kaydedilmediğini teslim etmek zorundayız.”
Bütçedeki açık büyüdü
Polonya Başbakanı Yaroslav Kaçinski, parti tabanına hoş görünmek için kamu iktisadi teşebbüslerini özelleştirme programını dondurdu ve bütçedeki gediğin daha da büyümesine sebebiyet verdi:
“Kendi ayakları üzerinde durabilen kârlı işletmeleri neden yabancı ellere teslim edelim. Havayolu şirketi LOT bunun en güzel örneği. Lufthansa istemiyor diye LOT durmadan sefer sayısını azaltıyor.”
Polonya Maliye Bakanlığı, ortak para birimi euroya geçişin tehlikeye girebileceği uyarılarına kulak tıkıyor. Bakanlık yetkilileri, ek borçlanma oranının yüzde yüzde 2,7 olması bakımından böyle bir tehlikenin söz konusu olamayacağını söylüyorlar. Ancak sadece emekli sandığının bile milyarlarca euroluk mali risk taşıdığını bütçe uzmanları da teslim ediyorlar. Bu da Polonya’nın ortak para biriminden her geçen gün biraz daha uzaklaşması anlamına geliyor.