1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Polonya'da aşırı sağ tehlike

Thomas Rautenberg4 Mart 2006

AB’de sınırlar kaldırılırken, aşırı sağcı akımlar ise etkinliklerini arttırmaya çalışıyor. İkinci Dünya Savaşı boyunca ağır baskı altında yaşayan Polonya’da birbirlerini Naziler’in selamı olan “Yaşasın Hitler” sözleri ile selamlayan grup bunun son örneği. Varşova’dan Thomas Rautenberg’in haberi…

https://p.dw.com/p/AaQo
Polonya'da aşığı sağcıların giderek daha örgütlü hareket ettikleri belirtiliyor
Polonya'da aşığı sağcıların giderek daha örgütlü hareket ettikleri belirtiliyorFotoğraf: AP

Polonya’daki son seçimleri milliyetçi muhafazakar partilerin kazanmasından sonra aşırı sağcı grupların faaliyetleri de arttı. Sol muhalefetin ya da eşcinsellerin gösterilerine polisin müdahalesine maruz kalmadan saldırabilen bu grupların faaliyet alanlarından biri de internet.

Polonya’daki “Nigdy Wecej - Bir Daha Asla” adlı insan hakları örgütü adına internetteki aşırı sağcı grupların faaliyetlerini izleyen Jacek Purski, Hitler gençliğinin sloganı olan “Blood and Honour - Kan ve Onur” adlı grubun sitesinde kendi resmine rastlamış, hem de “Düşmanlarımızın Listesi” adı altında.

“Belli ki derneğimizin çalışmaları çok etkili“ diyen Purski, bu durumu şöyle açıklıyor: “Bu listede yer almamın tek açıklaması bu. Böylece ırkçıların nasırlarına basmış oluyoruz. Bu tür bir listede yer aldığım için sevinmiyorum. Benimle ilgili bilgileri ve resmimi basmışlar, ama bu yüzden korku da duymuyorum. Aslında istedikleri bizi korkutmak. Başka bir şey değil.”

Sağcı entellektüeller yönlendiriyor

Polonyalı neo-faşist gruplar, taraftarlarını özellikle 20-30 yaş arası gençlerden seçiyorlar. Sıkı örgütlenme yapısındaki şiddet yanlısı kadrolar, genellikle düşüncelerini iç bültenler ya da internet aracılığıyla yayan sağcı entellektüeller tarafından yönlendiriliyor.

“Blood and Honour” gibi grupların hafife alınmaması gerektiğini düşünen Polonyalı gazeteci Adam Szostkiewicz de “Kişilere yönelik saldırgan yayınlarla, kavga duygusunu pekiştiriyorlar. Bu bir yerde doğrudan saldırının yerine konuyor. Söz konusu kişiye doğrudan saldıramıyor ama bunun zeminini hazırlıyorlar. Bu aslında toplumsal atmosfer açısından çok kötü bir mesaj” diyor.

Aşırı sağcı partiler güçlerini arttırıyor

Bu atmosfer, parlamentodaki aşırı sağcı partilerin de gücünü arttırıyor. “Blood and Honour” ya da “Combat 18” gibi militan neo-faşist gruplar, “Polonya’nın Yeniden Doğuşu”la da “Polonya Nasyonal Partisi” gibi aşırı sağcı partilerle ilişki içindeler. Şiddete eğilimi ile tehlikeli gruplar listesindeki bir başka grup da “Polonyalı Aileler Birliği”nin gençlik örgütü “Öz Polonyalı Gençlik”.

Bu örgütün şovenist ve nefret dolu açıklamalı ile dikkat çektiğini belirten Polonyalı insan hakları savunucusu Jacek Purski, “Ama söz konusu grubun üyelerinin parlamentoda oturduğunu ve birbirlerine ’Yaşasın Hitler’ selamını verdikleri gözönünde bulundurulduğunda son derece tehlikeli bir gelişme” diyor.

“Öz Polonyalı Gençlik” grubunun üyeleri polisin gözü önünde Polonyalı eşçinsellerin Poznan’da düzenledikleri bir gösteriye saldırmışlardı. Eşcinsellerin uluslararası düzeyde kutladığı Christopher Street Günü’nün Varşova’daki gösterisinde de protestolara rağmen gösteriyi yasaklayan dönemin Belediye Başkanı ve bugünkü Devlet Başkanı Lech Kaczynski’ye yardımcı oldular.

Kaczynski kardeşlere destek

Aşırı sağcı gruplarla politikacıların ilişkisine bir başka örnek ise köktendinci Katolik Maria Radyosu’nun, kilisenin geleneğinin aksine, Kaczynski kardeşlerin seçim kampanyasına destek vermesi. Radyo, seçim kampanyası sırasında hükümet düşmanları listesi adı altında sol ve liberal politikacıların listesini yayınladı. Maria Radyosu’nun şef editörü Tadeusz Rydzyk, 10 yıl önce de Polonyalı Yahudiler’in listesini yayınlamıştı.