060611 Portugal Wahl

Portekiz, girdiği borç krizinden kurtulmak için AB ve Uluslararası Para Fonu’ndan mali destek alan üçüncü ülke. Destek karşılığında Portekiz’den sıkı tasarruf önlemleri alması talep edildi. Durum böyle olunca Portekiz’deki seçimler, tüm Avrupa’da büyük ilgiyle takip edildi.

Muhafazakârların açık bir zafer kazandığı seçimlerde, halk krizin faturasını iktidardaki Sosyalistlere çıkardı. Seçimin galibi Sosyal Demokrat Parti'nin lideri Pedro Passos Coelho, Portekizlilere zor zamanların geride kalacağına dair moral vermeye çalıştı: "Tüm Portekizlilere bunun zor olacağını söylemek istiyorum ancak çabalara değecektir. Tüm çabalara değeceğini biliyorum.“

Socrates parti liderliğini bıraktı

Sosyalist Parti lideri ve görevdeki Başbakan Jose Socrates ise yenilgiyi kabullenerek parti başkanlığından da istifa etti.

Gelişmelerin bu yönde olacağı aslında daha pazar günü belli olmuştu. Örneğin bu seçmen, değişim isteyenlerin düşüncelerine, "Politikacıların çok fazla oyun alanına sahip olup olmadıklarını bilmiyorum. Ancak gerektiğinde politikacıları değiştirmek gibi bir çözüm her zaman mümkün olabilir" sözleriyle tercüman olmuştu.

Nitekim Portekizli seçmenin çoğunluğu da bu yönde adım attı. Seçimlerde Sosyal Demokratlar ve Sosyalistlerin ardından en çok oyu alan üçüncü parti sağcı CDS oldu. Böylece muhafazakâr partiler birlikte Meclis’te çoğunluğu elde etti. İki partinin birlikte hükümet kurmasına olası bakılıyor. Zaten 2005 yılına kadar ülkeyi birlikte yönetmişlerdi.

Seçimlere düşük katılım dikkat çekti

Öte yandan, seçimlere katılım rekor derecede düşüktü. Seçmenlerin yüzde 59'u oy hakkını kullanmadı. Ancak yıllardır ülkenin kötü gidişatından dolayı öfkeli olan çoğu seçmenin oylamaya katılmamasına kimse şaşmadı. Bu genç Portekizli de olumsuz düşünenler arasında: "Gelecek beş ya da on yıl içinde hiçbir şey değişmeyecek.“

Bir başka genç de benzer bir görüşe sahip ve "Seçimler sorunu çözmeyecektir. Yani borç para almayı kabul etmeleri nedeniyle bağımlı bir hale geldik" şeklinde konuşuyor.

Sert tasarruf önlemleri

Yeni hükümetin önümüzdeki günler içinde hızlı bir şekilde kurulması gerekiyor. Çünkü temmuz ayından başlamak üzere tasarruf paketi önlemelerinin uygulamaya geçirilmesi lazım. Tasarruf önlemleri Portekiz’in mayıs ayında AB ve IMF’den aldığı 78 milyar euroluk mali desteğin önkoşuluydu.

Mali destek karşılığında yapılan anlaşmanın koşulları arasında ayrıca, katma değer vergisinin yüzde 25 oranında artırılması, örneğin Porto’dan Lizbon’a uzanan hızlı tren hattı gibi önemli altyapı projelerinin durdurulması ve devlete ait işletmelerin özelleştirilmesi yer alıyor. Bir AB denetleme komisyonu, üç yıl boyunca Portekiz’in ödevlerini yerine getirip getirmediğini kontrol edecek. Hedef, ülkenin bütçe açığının 2013 yılına kadar gayri safi yurt içi hâsılanın yüzde 3’üne çekilmesi. Dolayısıyla yeni kurulacak hükümet de çok fazla manevra alanına sahip olmayacak.

© Deutsche Welle Türkçe

Daniel Sulzmann / Çeviri: Başak Sezen

Editör: Ahmet Günaltay