Putin’den tarihi ziyaret

Dolayısıyla gezinin gerçekleşiyor olması, iki ülke arasındaki ilişkilerin ne denli iyi olduğunun göstergesi. Fakat ilişkiler sorunsuz da değil. Örneğin, Rusya’nın İran’da yapılan nükleer santralı desteklemesi kavgaya yol açıyor. Rusya’dan İsrail’e göç eden yaklaşık 1 milyon Yahudi de ikili ilişkilerde özel bir unsur oluşturuyor.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in iki günlük gezisi, Rusya-İsrail ilişkilerinde tarihi bir olay. İsrail devletinin kuruluşundan bu yana ilk kez bir Rus devlet başkanı İsrail’i ziyaret ediyor. Putin’in selefleri olan Mihail Gorbaçov ve Boris Yeltsin bu ülkeyi ancak görevden ayrıldıktan sonra ziyaret etmişti. Bu nedenle Putin’in gezisi, Rus dış politikasında yeni bir dönüşüm olarak kabul ediliyor.

Altı Gün Savaşı milat oldu

İkinci Dünya Savaşı ertesinde Sovyetler Birliği, İsrail’in en yoğun destekçileri arasındaydı. Bu durum, Moskova’nın Arap ülkelerini yoğun askeri ve ekonomik yardımlarla desteklediği soğuk savaş yıllarında değişti. Hatta 1967’deki Altı Gün Savaşı’nın ardından Sovyetler Birliği İsrail’le diplomatik ilişkilerini kesti. Bu ilişki ancak 1991’de yeniden kuruldu. O tarihten sonra da ilişkiler giderek yumuşadı.

İsrail, Rusya’nın Orta Doğu’daki en önemli ticaret ortaklarından biri haline geldi. Bu ilişkilere, askeri işbirliği de dahil. Putin’in, birkaç yıl içinde ülkesinin Gayrı Safi Milli Hasıla’sını ikiye katlamayı hedeflediği düşünüldüğünde, ikili ilişkilerdeki bu ekonomik unsur küçümsenemez. Çeçenistan sorunu ve radikal İslamcı tehdit, iki ülkenin gizli servislerini de işbirliğine itti.

Rusya kökenli Yahudiler

Fakat ilişkilerin düzelmesinin en önemli nedeni, Rusya’dan İsrail’e göç eden 1 milyonu aşkın Yahudi. Bu insanlar Rus geleneklerini koruyor, Rusça konuşuyor ve eski vatanlarıyla ilişkilerini sürdürüyor.

Fakat ilişkileri “tamamen sorunsuz” şeklinde tanımlamak da olanaklı değil. Rusya, İsrail’in komşusu Suriye’ye hava savunma füzeleri satmaya hazırlanıyor. Kudüs, bu füzelerin kendi güvenliğini tehdit edeceği kanısında. Aynı şekilde Rusya’nın, İran’daki nükleer santralın inşasını desteklemesi de İsrail’de ciddi bir sorun olarak algılanıyor.

Anti-semitizm gündemde

Rusya’daki anti-semitizm ve Yahudilere yönelik şiddet olayları da İsrailli politikacıları endişelendiriyor. Putin ve hükümet temsilcileri bu saldırıları kınadığı halde, güvenlik kuvvetlerinin ve Rus bürokrasisinin bir kısmının kararlılıkla bu saldırganların peşine düşmekte ağır davranması, rahatsızlık yaratıyor. Buna karşılık, Rusya’nın aradığı ve İsrail’de yaşayan ekonomik suç işlemiş kişiler, Moskova’yı rahatsız ediyor.

Putin yönetimindeki Rusya eski dış politik çizgisini terk etmiş durumda ve yeni dostluklar kurma peşinde. Fakat eski dostlarından ve varolan ekonomik çıkarlarından da vazgeçmiyor.