Romanya ve Moldova’dan karşılıklı suçlamalar

Rumenler tam aksine, Kişinev’deki gösterilerin aslında bizzat komünistler tarafından tertiplendiğini öne sürüyor.

Moldova’da seçim sonuçların protesto etmek için düzenlenen ilk gösteriden kısa bir süre sonra Bükreş halkı da sokaklara çıkıp gösteri düzenledi. Onları çağrısı ise “özgürlük”tü.

Kısa bir sonra öğrenciler, Romanya ulusal marşından bir bölüm okudu: “Ya şimdi ya hiç! Hunhar düşmanlarının da senin önünde eğilmesini sağlayacak yeni bir kader yolu çiz kendine..."

Tekrar birleşme hayalleri

Eskiden Besarabya olarak adlandırılan Moldova, iki dünya savaşı arasında Romanya’ya aitti.

Ülkenin resmi dili bugüne kadar Rumence olarak kaldı. Moldova vatandaşı olmanın yanı sıra aynı zamanda Romanya vatandaşı da olanların sayısının 500 bin kadar olduğu tahmin ediliyor. Sınırın iki yakasında da Batı eğilimli Romanya ile Komünist bir iktidar tarafından yönetilen Moldova’nın tekrar birleşmesi hayalleri var.

Fakat Moldova’nın başkenti Kişinev’de çıkan huzursuzluğu göz önünde bulundurunca, Romanyalı politikacılar buna vurgu yapmaktan kaçınıyor. Bir tek Romanya Senato Başkanı ve eski Dışişleri Bakanı Mircea Geoana, basının karşısına geçerek bir açıklama yapma cesaretini gösterebildi:

“Hangi parti mensubu olduğuna bakmaksızın Romanyalı politikacıların Avrupa'ya mesajı, geleceği Avrupa’da olan bir ülke olarak Moldova Cumhuriyeti’nden vazgeçilmesine izin verilmemesi yönündedir.“

Moldova yönetimi suçlandı

Bükreş yönetimi, Moldova Devlet Başkanı Voronin’in Kişinev’deki gösterilerin ardında Rumen güçlerinin olabileceği yönündeki açıklamasını şiddetle reddetti. Pek çok Rumen, Moldova’daki gösterilerin haklı olduğunu düşünse de parlamento binasındaki şiddetin muhalefeti karalamak adına iktidardaki komünistler tarafından provokasyon olarak gerçekleştirildiği konusunda ikna olmuş.

Romanyalı gözlemcilerin tahminlerine göre, Kişinev’deki üç muhalefet partisi, Romanya dostu gibi görünse de hiçbir şekilde yeniden birleşmeden bahsetmiyorlar. Bu nedenle Moldova Parlamentosu’nda Romanya bayrağı açmak gibi bir düşünceleri olamayacağı belirtiliyor.

AB’ye dolaylı eleştiri

Bükreş’teki bazı politikacı ve sosyologlar da dolaylı olarak AB’yi eleştiriyor. AB ülkedeki parlamento seçimlerini ve genel olarak Moldova’daki siyasi koşulları demokratik olarak değerlendirdi. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’ndan, Rusya liderliğindeki bir seçim gözlemcisi ekibi de aynı görüşleri paylaştı. Romanyalı sosyolog ve Moldova uzmanı Dan Dungaciu, AB'nin Moldova'daki değişikliklerle hiçbir şekilde ilgilenmediğini düşünüyor.

“Moldova'da her şeyin eskilerde kalması ve Avrupa ile entegrasyon eğilimi taşıyan yeni nesil politikacıların iktidara gelmemesinin, AB’nin arzusuyla örtüştüğü söylenebilir. AB’nin genişleme konusunda hiçbir isteği yok ve sadece Moldova yüzünden de Rusya ile ilişkileri bozmak istemiyor. Bu nedenle, AB’nin aslında seçim sonuçlarından memnun olduğu söylenebilir çünkü hiçbir problem yok.“

Romanya ile Moldova arasındaki komşuluk ilişkileri şimdilik bozulmuş durumda. Kişinev’deki Romanya büyükelçisi sınır dışı edildi, Romanya vatandaşlarına vize zorunluluğu getirildi. Ayrıca iki ülkenin başkentleri arasındaki tren seferleri kesildi.

Jörg Paas(BR) / Çeviren: Başak Sezen

Editör: Murat Çelikkafa