120809 Agrarland Osteuropa

Avrupa Birliği’ne üye hiçbir ülkede tarım alanları Romanya’daki kadar ucuz değil. İki yıl önce AB’ye katılan Romanya’da, iyi kalitede tarım alanının hektarı bin ila üç bin Euro arasında değişirken, bu rakam Almanya’nın batısında bunun beş hatta on katı dolayında.

Orta ve uzun vadeli düşünüldüğünde ise Romanya’da tarım alanları fiyatlarının artacağı aşikâr. En azından merkezi Almanya’nın Hamburg kentinde bulunan Agrarius şirketi bu görüşte. Bundan bir buçuk yıl önce kurulan şirket, Romanya'daki tarım alanlarını cazip bir yatırım aracı olarak görüyor. Agrarius firmasının Romanya sorumlusu tarım bilimleri uzmanı Gerald Kraemer, Romanya'da tarıma yatırım yapmayı teşvik eden pek çok neden olduğunu söylüyor. Kraemer bu nedenleri, “burada tarım alanlarımız var. Eğer bir ülkenin tarımda potansiyeli varsa -ki Romanya 1950’li ve 60’lı yıllarda tarım ürünleri ihraç eden bir ülkeydi- burada firma olarak faaliyet göstermek ve mülk sahibi olarak yükselen tarım ürünleri fiyatlarından kar sağlamak çok doğru bir girişimdir" sözleriyle açıklıyor.

AB'nin etkisi

Uzman Karemer’e göre, Avrupa Birliği üyeliği Romanya’daki tarım alanlarının fiyatlarının yükselmesinde etkili oldu. Üye olduktan sonra Avrupa Birliği’nin tarım teşviklerinden yararlanmaya başlayan Romanya’da tarım sektörü hızlı şekilde modernleştiriliyor. Bu da diğer AB ülkelerinde faaliyet gösteren şirketlerin Romanya’daki yatırımlarını artırmasına neden oluyor. Agrarius şirketinden uzman Gerald Kraemer, yatırım için Romanya’yı seçmelerinin nedenini şöyle açıklıyor: “Doğu ülkelerinin batı Avrupa ülkelerine uyum sağlayabilmesi için bazı kriterleri yerine getirmek zorunda oluşu, bizim Romanya’da tarım alanları satın almamızın en önemli nedeni. Zira biz tarım alanlarının ekonomik değerinin giderek artacağını düşünüyoruz.”

Hedef "tarım bankacılığı"

Romanya'da yatırım yapan Agrarius şirketi, benzer bir eğilimin Almanya’nın doğudaki eyaletlerinde de ortaya çıkacağı görüşünde. Bu nedenle firma Almanya’nın doğusundaki sosyalizm döneminde devlete ait olan tarım alanlarının özelleştirilmesi müzakerelerine de aktif olarak katılıyor. Şirketin hedefi, tarım alanları ile bir çeşit ‘tarım bankacılığı’ yapmak. Bu, son yıllarda özellikle Güney Amerika ülkelerinde uygulanan bir yöntem. Bu ülkelerde yatırımcılar, fiyatlar düşükken tarla ve tarıma elverişli araziler satın alıyor, fiyatlar yükseldiğinde buraları elden çıkarıyor.

Romanya yabancı yatırımcıdan memnun

Romanya'da hâlihazırda tarım alanları satın almış olan ve buraları işleten çok sayıda Batı Avrupalı şirket var. Ancak Agrarius, tarım alanlarına yatırım yapan ve hisselerini borsada satışa çıkaran ilk şirket. Romanya'da tarlaları nadasa bırakmak yasak, hatta para cezası var. Romanya tarım bakanlığında hukukçu ve uzman olarak görev yapan Valentin Apostol, böylece spekülasyonların önüne geçildiğini söylüyor. Apostol, ciddi yatırımcıların ülkeye gelmesinden ise memnuniyet duyduklarını, geri kalmış Rumen tarımının buna ihtiyacı olduğunu belirtiyor. Apostol, “yatırımcılar istihdam sağlıyor, Rumen çiftçilerine kıyasla çok daha farklı çalışma şartları oluşturuyorlar ve modern teknolojiyi ülkeye getiriyorlar. Yabancı tarım yatırımcısının ülkede olması bizim tarımda yapısal ve teknolojik seviyemizin yükselmesine neden oluyor. Bu da tüm Romanya’da refahın yükselmesine yol açıyor" şeklinde konuşuyor.

Keno Verseck / Çeviri: Başak Özay

Editör: Ayhan Şimşek