Rus petrol şirketleri tehlikede

Zengin petrol kaynaklarının yakın bir zamanda tükeneceği haberi mutlaka bir bomba etkisi yaratır. Ancak Alfa Bankası’nın Rusya’daki enerji kaynaklarına ilişkin raporu sansasyon yaratmak peşinde değildi. Aksine çok zengin bir iş adamı tarafından kontrol edilen Alfa Bankası’nın felaket senaryosu ciddi ve iyi gerekçelendirilmiş.

Uzmanlar yaptıkları analizler sonucunda zengin petrol kaynaklarının çok da sağlam temellere dayanmadığını gözler önüne seriyor. Analizlere göre, Rus petrol şirketleri önümüzdeki yıllarda kazanç sağlamak yerine yüzde 25 ve 40 oranlarında zarara uğracak. Bu sürecin ilk sonucu olarak Lukoil, Rosneft, Sibneft, TNK-BP gibi büyük petrol şirketlerinin hisse senetlerinin alınmasından çok satılmasına ağırlık verilecek.

“Petrol kazançlı bir sektör değil“

Oysa Rus petrol şirketleri şu anda hiçbir sınır tanımıyor, hiçbir kazanç beklentisini aşırı olarak tanımlamıyor ve hiçbir lüksten kaçınmıyorlar. Ancak geleceğe dönük doğru öngörüler petrol piyasasının yapısal zaaflarını ortaya koyuyor. Alfa Bankası uzmanlarına göre, petrol üretimi kazançlı bir sektör değil. Bunun nedenleri ise şöyle sıralanıyor: Artan talebe karşın yeterli büyüme sağlanamıyor; yatırım maliyetleri yüksek, üretim maliyetleri artıyor ve vergi yükü aşırı geliyor.

Tüm bu nedenler petrol üretimindeki yıllık yüzde 8,5’lik artışın son iki yılda yüzde 2’ye düşmesine gerekçe gösteriliyor. Şu anda hala Sovyetler döneminden kalma petrol alanları işletiliyor. Yeni alanlar neredeyse hiç açılmıyor. Şirketler yeni alanların açılmasının karlı olmadığı görüşünde. Bir kısmı zorlu iklim koşullarının bulunduğu yerlerde olan 45 yeni petrol sahalarının açılmasının karlı olup olmayacağı araştırıldı. Sonuç büyük bir hayalkırıklığı. Çünkü uzmanlar kesinlikle değmediğini belirtiyor. Şu anda petrol branşında asıl karı rafine tesisleri ile benzin istasyonu zincirleri kazanıyor.

Moskova’nın petrol politikası

Yatırımcıların bir başka şikayeti de Moskova’nın bu alanda uyguladığı ağır vergi politikası. Rus devleti, „Petrol üretimi ucuz, payımızı alalım“ sloganıyla petrol şirketlerine ağır bir vergi yükü getiriyor. Alfa Bank’ın raporunda bunun çok büyük bir hata olduğu belirtiliyor. Çünkü bu uygulama yeni petrol alanlarına yatırım için acilen ihtiyaç duyulan kaynaklarının oluşmasını engelliyor.

Yatırımı cazip kılacak karlılık oranına ancak petrol fiyatının varil başına dünya piyasalarında 100 dolara çıkması ile ulaşılacağı belirtiliyor. Bu gelişmenin de tüketicileri mutsuz kılacağı kesin. Sonuç olarak Rusya’nın iktisadi büyümesinin ana gövdesini oluşturan petrol sanayisi büyük bir krize doğru sürükleniyor.