Rusya’dan resmen ‘red’

Arap Ligi’nin Suriye’de demokrasiye geçiş planına destek vermek için BM Güvenlik Konseyi’nde görüşülmekte olan karar tasarısı, Konsey’de oluşan genel fikir birliğine rağmen Moskova tarafından resmen reddedildi.

Rusya Dışişleri Bakan yardımcısı Gennadi M. Gatilov, karar tasarısının hâlâ ülkesinin olumlu oy vermesini sağlayacak düzeye gelmediğini açıkladı. İnterfaks haber ajansına konuşan Gatilov, “metnin esasları hakkında hâlâ kaygılarımız mevcut ve karar tasarısı üzerindeki istişarelerimize devam etmeye hazır olacağız” dedi.

Gatilov, tasarının nihai hale getirilmesi için “ilkeli yaklaşımlarını göz önünde tutarak” çalışmaya devam etmeye istekli olduklarını da vurguladı.

Çin ve Rusya'yı ikna çabası

Büyükelçilerin günlerdir kapalı kapılar ardında sürdürdükleri sıkı pazarlıklara konu olan “Arap-Avrupa” karar tasarısı, önceki gün sağlanan “ön” uzlaşmanın ardından talimat almak için Konsey üyesi 15 ülkenin başkentine gönderilmişti.

Rusya’yı ve Çin gibi diğer kuşkulu ülkeleri tasarıya olumlu oy vermeye ikna etmek isteyen Batılı ve Arap büyükelçiler, Suriye Devlet Başkanı Başar Esad’ın 15 gün içinde yetkilerini yardımcısına devretmemesi halinde silah ambargosu ve diğer yaptırımlar öngören ifadeyi karar tasarısından çıkarmışlardı.

Libya endişesi

Rusya’nın, kararın Libya’daki gibi Suriye’de de “rejim değişikliğine” yol açacağına ilişkin kaygılarını yatıştırmak amacıyla, BM Anayasası’nın “uluslararası barış ve güvenliği korumak ve yeniden tesis etmek için kuvvet kullanılmasına” imkân veren 42’inci maddesine yetki verilmediğine ilişkin bir paragraf da tasarıya eklenmişti.

Tasarıya ayrıca, dış güçlerin Suriye’deki sürece müdahale etmesini engellemek için geçiş sürecine “Suriyelilerin önderliğinde” ifadesi konulmuştu.

Rus Dışişleri Bakan yardımcısı Gatilov, karar tasarısının hangi maddelerine itiraz ettiklerini açıkça belirtmezken, tasarının Konsey’de yakın bir zamanda oylamaya sunulmasını muhtemel bulmadıklarını söyledi. Gatilov ayrıca tasarıyı bu haliyle veto etmeyi ya da çekimser kalmayı düşünüp düşünmedikleri hakkında bir ipucu da vermedi.

Clinton-Lavrov görüşmesi

ABD Dışişleri Bakanlığı sözcülerinden Mark Toner ise Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’un Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile dün sabah telefonda görüştüğünü ve tasarı üzerinde istişarelerde bulunmak konusunda anlaştıklarını söyledi.

Diplomatik gözlemciler, Suriye'de önemli bir deniz üssü bulunduran ve bu ülkeye en büyük silah temin edenlerin başında gelen Rusya’nın, özellikle Libya konusunda Batı’nın kendisini BM’de “oldu-bitti”ye getirmiş olmasından kızgınlık duyduğunu ve aynı şeyi Suriye konusunda tekrar etmek istemediğini belirtiyor.

Rusya’nın veto etmek yerine çekimser kaldığı ve Libya’da sivillerin korunması için hava vuruşlarına imkân veren kararın, esas amacından saptırılarak, eski Libya lideri Muammer Kaddafi’yi devirmeyi hedef alan bir karara dönüşmesinden dolayı “kandırılmış” hissettiğine dikkat çekiliyor.

İngiltere ve Fransa’nın, Katar ve Fas’ın yanı sıra Almanya, Portekiz ve ABD ile istişareler yaparak kaleme aldığı tasarı, Arap Ligi’nin 22 Ocak’ta ortaya koyduğu geçiş planında yer alan tavsiyelerin uygulanması için hazırlanmış ve Fas tarafından Konsey’e sunulmuştu.

© Deutsche Welle Türkçe

Sema Emiroğlu / New York

Editör: Başak Sezen