Türk pazarında Rus hamlesi

Rusya ve Doğu Avrupa’nın en büyük bankası olan Sberbank’ın Denizbank’ı satın alması, zamanlaması başarılı bir mali operasyonun ötesinde Moskova’nın Türkiye’ye yönelik stratejik bir hamlesi niteliği taşıyor.

Sberbank’ın CEO’su German Gref, geçen hafta Çırağan Sarayı’nda düzenlenen imza töreni sırasında Denizbank’ı neden satın aldıklarını, “Türkiye’de Avrupa’nın çok büyük ve en hızla gelişen piyasası var. Biz önümüzdeki 10-20 yıl için tahminler yaptık ve en dinamik ve kapasitesi bakımından en büyük olacak piyasaları tercih ettik. Yani Türkiye, önümüzdeki 10-20 yılda en cazip pazar olmaya devam edecek” sözleriyle açıkladı.

Varlıkları 300 milyar doları aşan, 242 bin şubesi ve 20 bin civarında şubesi bulunan Sberbank, Rusça “sberegatelnıy bank”ın (tasarruf bankası) kısaltılmışı. Yüzde 57’si Rusya Merkez Bankası’na ait olan Sberbank, Denizbank için 3 milyar 500 milyon doları, yani 6 milyar 400 milyon lirayı gözden çıkardı.

Rus sermayesi gelecek

Sberbank’ın Denizbank’ı satın alması ilk bakışta uluslararası alanda pek çok örneği bulunan “banka evlilikleri”nden birine benziyor. Rusya’nın en büyük bankasının Türk pazarına adım atması doğal olarak Rus sermayesinin Türkiye’ye akışını hızlandırıcı bir etki yapacak.

Türkrus.com sitesinin değerlendirmesine göre, 2011 itibariyla Türkiye’deki dış yatırımların yüzde 4.8’i Rusya’ya, Rusya’daki dış yatırımların yüzde 3.4’ü iseTürkiye'nin şirketlerine ait. Lukoil'den Mechel'e, Alfa Grubu'ndan MMK Metalürji'ye pek çok Rus şirketinin faaliyet gösterdiği Türkiye’de Rusya’nın asıl büyük yatırımı ise 20 milyar dolar değerindeki Akkuyu Nükleer Santralı olacak.

Türk - Rus ikili ticaret hacmi uluslararası ekonomik krize karşın geçen yıl 30 milyar dolara yaklaştı. “Her zaman yakınında...” reklam sloganını kullanan banka, Türkiye’yi ziyaret eden dört milyon Rus’un gurur kaynağı da olacak.

Sberbank’ın kritik hamlesi, doğal gaz devi Gazprom’un 1980’li yılların ortasında girmesinden sonra Türk pazarındaki ikinci büyük Rus operasyonu niteliği taşıyor.

Türkiye - Rusya ilişkileri

Önümüzdeki dönemde enerjiden turizme Türkiye’deki Rus yatırımlarının artması sürpriz olmayacak, ama Denizbank operasyonunu asıl son yıllarda dikkati çekecek şekilde gelişen Türk - Rus siyasi ilişkileri çerçevesinde değerlendirmek gerekiyor. Zaten Gref de imza töreninde “Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın çabalarını destekliyoruz ve alkışlıyoruz. Bizim kararımız bu politikaya cevaptır” sözleriyle satın alma operasyonun “siyasi” yönününe vurgu yaptı.

Gerçekten de Sberbank’ın stratejik girişimi alışılmış bir “bankacılık evliliği” olarak tanımlanamayacak kadar önemli. Türk-Rus ilişkilerinin son 10 yılda ulaştığı noktada iki ülke liderlerinin kişisel katkılarının ne denli büyük rol oynadığı düşünüldüğünde, Denizbank’ın satın alınması kararının Sberbank’ın yöneticilerinin toplandığı salonunda değil Kremlin’in “1 numaralı” çalışma odasında alındığını söylemek herhalde iddialı bir tahmin olmaz.

Dört yıllık aradan sonra Rusya’da başkanlık koltuğuna dönen Vladimir Putin, Sberbank’ın 171 yıllık tarihindeki en büyük dış operasyonunu onaylayarak, belki de bizzat yöneterek, hem yeni bir pazarın kapılarını açmış hem de Türkiye’ye verdiği önemi göstermiş oldu. Moskova, 2000’li yılların başından bu yana Ankara ile yakınlaşmaya son derece büyük önem veriyor, hatta ilişkileri stratejik ortaklık düzeyine çıkarmaya çalışıyor.

Sberbank operasyonu, son aylarda NATO’nun “füze kalkanı” ve Suriye sorunu nedeniyle “hafif parçalı bulutlu” seyretmeye başlayan Türk - Rus ilişkilerindeki bulutları da dağıtacak gibi görünüyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Haber: Cenk Başlamış

Editör: Hülya Köylü