Süper bilgisayar devrede!

Dünyanın ilk “Petaflop” bilgisayarı olma özelliği taşıyan ve JUGENE adlı süper bilgisayar, IBM firması tarafından geliştirildi. Almanya Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı ile Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti Bilimsel Araştırmalar Bakanlığı tarafından finanse edilen bu "süper bilgisayarı" yaklaşık 200 Avrupalı bilim adamı araştırmaları için kullanacak.

Süper Bilgisayar Jugene144 Terabyte sistem belleği ve 6 Petabyte sabit disk depolama alanına sahip. Yani kısaca 50 bin normal bilgisayarın toplamına eşit bir kapasitede. Süper Bilgisayar Jugene'nin performansı 1 Petaflop’un üzerinde ve saniyede bir katrilyon işlem yapabiliyor.

Jülih Araştırma Merkezi'ndeki Gauß Süper Bilgisayar Merkezi (GSC) Direktörü Thomas Lippert, bilgisayarın gücünü "Doğrudan bir karşılaştırma yapmak zor. Çünkü rakamlar çok büyük. Ancak böyle bir kapasiteye ulaşmak için 50 bin adet PC arasında bağlantı sağlamanız gerektiğini hayal edebilirsiniz." sözleriyle özetliyor.

"Dünyada sadece iki örnek var"

Lippert, dünya genelinde şu anda bu tarzda sadece iki adet "Peta Bilgisayar" bulunduğunu belirtiyor. Süper bilgisayar, yaklaşık 72 bin işlemciden oluşuyor. Makineler, telefon kulübesi büyüklüğündeki 72 adet dolapta tutuluyor ve aşırı ısınmayı önlemek için sürekli soğutuluyor. Lippert, bu dev kapasiteyle önceden beş ayda tamamlanan simülasyon ya da model hesaplamaların sadece bir ayda bitirilebileceğini ifade ediyor. Gauß Bilgisayar Merkezi Direktörü Thomas Lippert, bu süper bilgisayarın yalnızca bilimsel çalışmalar için kullanılacağını belirtiyor. "Burada hesaplanan şeyler çok çeşitli" diyen Lippert sözlerini, "Nanoteknoloji, nanoelektronik, coğrafya ve malzeme biliminden, mühendislik bilimlerine kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Ayrıca, temel bilimler uzmanları da süper bilgisayarla çalışabilir. Ya da mesela, çekirdek ve parçacık fizikçilerle astronomlar. Örneğin ilk mikro dalgaların galaksileri nasıl oluşturduğunu öğrenmek için burada simülasyonlar yapılacak.“ şeklinde sürdürüyor.

"Amacımız liderlik değil!"

Avrupa’nın ilk süper bilgisayarı, bilim dünyasında büyük ilgi uyandırıyor. Avrupa genelindeki pek çok bilim insanından Jugene ile ilgili sayısız soru geliyor. Jülich Araştırma Merkezi bilim dünyasının ilgi odağına yerleşmiş olmasına rağmen projenin direktörü Thomas Lippert yine de mütevazı davranıyor. Lippert, "Söz konusu olan, devâsâ bilgisayarlar konusunda bir numara olmak değil. Biz sadece bilim için en uygun şartları oluşturmaya çalışıyoruz. Bu bir görev çünkü yoğun bir talep var ve bilim alanında, geniş kapasiteli bilgisayarlara duyulan ihtiyaç son derece büyük." diyor.

Yakında demode olacak

Ancak süper bilgisayarlar çok çabuk demode oluyor. Lippert, bir veya iki yıl içinde, işlem gücü kapasitesinin iki katına çıkacağını tahmin ediyor. Lippert şöyle diyor:

"Şu anki teknolojinin sınırları, enerji tüketimi ile çiziliyor. Eğer kurduğumuz bu bilgisayarı bugün kullanacak olursanız, yıllık 2 milyon Euro enerji masrafınız olur. Ancak bilgisayarın getirdiği kapasiteyle karşılaştıracak olursak, bu yine de asgari düzeyde bir masraf. Bu açıdan oldukça verimli bir sistem yani. Ama biz daha büyüğünü üretmek istemiyoruz. Jülich Araştırma Merkezi, mümkün olduğunca düşük enerji sarfiyatlı sistemler oluşturmayı ve abartıya gitmemeyi kendine ilke edinmiştir. Daha basit bir şekilde ifade etmek gerekirse, biz devâsâ bilgisayarlar üretmek yerine gelecekte işlemcilerin enerji tüketimini nasıl en asgari seviyede tutabiliriz, bu konuda çalışmalar yürüteceğiz."

Şu an dünyanın en hızlı bilgisayarı IBM’in Roadrunner adlı bilgisayarı. Roadrunner saniyede 1,1 katrilyon işlem yapabiliyor. Roadrunner’i Cray firmasının saniyede 1,06 katrilyon işlem kabiliyetine sahip "Jaguar" modeli takip ediyor.

Judith Hartl/ Çeviren: Meltem Karagöz/ Editör: Murat Çelikkafa