Sırbistan yeni hükümetine kavuşuyor

Başbakanlığa atanan Kostunica’nın Muhafazakar Sırbistan Demokrat Partisi, bu hükümette liberal eğilimli G-17 ve milliyetçi - demokrat Sırp Yenilenme Hareketi adlı partiyle ortaklığa gidiyor. Ancak koalisyon partilerinin meclisteki sandalye sayısı yeterli olmadığından, Sırbistan Sosyalist Partisi‘nin de dışardan desteği gerekiyor.

Buna karşılık aşırı milliyetçi Sırp Radikal Partisi ile şimdiye kadar iktidarda olan sol liberal Demokrat Parti bu kez muhalefet sıralarını paylaşacaklar. Kostunica’nın henüz azınlık hükümeti için destek aradığı günlerde Miloseviç’ten miras, Sırbistan Sosyalist Partisi‘ne yönelmesi, AB ve ABD tarafından olumsuz karşılanmıştı.

Kostunica’dan reform beklentileri

Şu anda gerek yurtiçinden, gerekse yabancı başkentlerden en fazla yöneltilen soru, yeni Sırbistan hükümetinin reform yanlısı olup olmadığı yolunda. Kostunica’nın bu soruya verdiği yanıt ise yoruma açık: ”Evet bazı şeyler değişecek, ama bunların reform olarak algılanacağına garanti veremem” diyor çiçeği burnunda başbakan.

Oysa bundan üç yıl önce kimse Kostunica’dan reformcu olup olmadığını merak etmiyordu. Çünkü o tarihlerde önemli olan, ülkenin Miloseviç’den kurtulmasıydı. O dönemlerde yaşananlar, ”kansız devrim” olarak tanımlanıyor. Miloşeviç önce emekliye, ardından da Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi‘nde yargılanmak üzere Lahey’e sevkediliyordu. Şimdiki başbakan Kostunica da böylece iyice dağılması öncesinde eski Yugoslavya’nın son devlet başkanı sıfatını elde ediyordu.

Kostunica önyargıları silmeye çalışıyor

Yeni Sırbistan Başbakanı’nın son dönemlerde, özellikle AB ülkelerinden politikacılar nezdinde, eski ”reformcu” imajını önemli ölçüde yitirdiği bir gerçek. Kostunica, Belgrad’daki parlamento kürsüsünden önce bu önyargıyı silmeye çalışıyor ve tüm yeni yasaların AB standartlarına uyumlu biçimde hazırlanması gerektiğinin bilincinde olduklarını söylüyordu.

Sırbistan Başbakanı bu uyumun gerektiğine inandığı yasal alanları da sıraladıktan sonra Karadağ Cumhuriyeti ile daha yakın bir işbirliği taahhüt edip kritik niteliğini koruyan ve 1999 yılındaki savaştan beri uluslararası yönetim altında bulunan Kosova konusuna yönelerek Arnavut halk çoğunluğuna daha kapsamlı bir özerklik vaadinde bulunuyordu.

Savaş suçluları sorunu

AB ve ABD adresine yöneltilen bu olumlu işaretlere karşın esas merak edilen, Miloseviç’in yargılanmasının sürdüğü Savaş Suçları Mahkemesi ile işbirliği konusunda ise Kostunica, savunma güdüsünün ağır bastığı tavrını sürdürmeyi yeğliyordu. Sırp politikacının bu nedenle geçen dönemlerde Miloseviç’in dışında bir düzine savaş suçlusunu daha Lahey’e göndermeye kararlı reformcu koalisyonla nasıl çatıştığı belleklerde tazeliğini koruyor. Kostunica, bu kişilerin Lahey’de değil, ülkeleri Sırbistan’da yargılanmasının doğru olacağına inanıyor.