Saddam Hüseyin idam edilecek mi?

Irak Temyiz Mahkemesi’nin Duceyl davasıyla ilgili olarak Irak’ın devrik lideri Saddam Hüseyin hakkındaki idam cezasını onaması ve 30 gün içinde de infazının gerektiğini açıklamasının ardından, infaz kararına imza atması gereken Irak Devlet Başkanı Celal Talabani’nin ne yapacağı merakla bekleniyor. Ancak idam cezasına prensipte karşı olduğu bilinen Talabani’den nasıl hareket edeceğine ilişkin bir açıklama gelmedi. Irak yönetiminin diğer isimleri de Temyiz Mahkemesi’nin kararının ardından sessizliğe bürünürken, eski geçici hükümetin sözcüsü Hamid el-Kifaey, Talabani’nin tutumuna ilişkin “Devlet Başkanı’nın teorik olarak Saddam’ı bağışlaması mümkün ve ceza bu durumda elbette infaz edilmez. Ancak Devlet Başkanı Talabani’nin, Saddam Hüseyin’i affetmeye cesaret edeceğini sanmıyorum,“ değerlendirmesini yaptı.

Bu arada Irak Devlet Başkanlığı sözcülerinden Hiva Osman, devrik lider Saddam Hüseyin hakkında Duceyl davasında verilen idam cezasını onaylayan temyiz mahkemesinin kararının, devlet başkanı onayını "gerektirmeyebileceğini" söyledi. Daha önce, yüksek mahkeme kararının nihai olduğunu ve Devlet Başkanı Celal Talabani'nin onayını gerektirmediğini belirten Osman, yeni açıklamasında Talabani'nin onayının gerekip gerekmediği konusunda sonuca varmak için mahkeme kararının kendisine ulaşmasını beklediğini ifade etti. Devlet Başkanı'nın aynı zamanda basın danışmanı olan Osman, ''Bazıları Talabani'nin onayının gerekmediği görüşünde. Prosedürün nasıl işleyebileceği konusunda hala mahkemeden bilgi bekliyoruz'' diye konuştu.

Saddam Hüseyin'in idam edilmesi kararının, Irak yönetimi içinde tartışmalara neden olabileceği gözlenirken, Irak Adalet Bakanı Haşim El Şibli de infazın 30 günden daha fazla zaman alabileceğini söyledi. Bu sürecin Kurban Bayramı nedeniyle uzayabileceğini söyleyen El Şibli, infazın nerede, ne zaman ve hangi koşullarda yapılacağına dair ise açıklamada bulunmadı.

Washington: "Önemli kilometre taşı"

Irak politikası konusunda yeni strateji arayışları içinde olan Amerikan yönetimi ise karardan son derece memnun. Beyaz Saray, mahkemenin kararına ilişkin yaptığı açıklamada, Saddam Hüseyin'e idam cezası verilmesinin “önemli kilometre taşı“ yorumunda bulundu. Beyaz Saray Sözcüsü Scott Stanzel, “Irak'ta yüksek mahkemenin verdiği bu karar, zorba düzeninin değiştirilerek hukuk devletinin tesisi için halkın çabalarında önemli aşamadır'' diye konuştu.

Uluslararası toplumun ise karara karşı tepkilerini dile getirmeye başladı. Saddam Hüseyin’in idam edilmesiyle Irak’taki durumun daha da kötüleşebileceği yönünde uyarılar yapan uluslararası toplum, başka bir çözüm bulunmasını diliyor. Saddam Hüseyin hakkındaki idam kararının infaz edilmemesi gerektiğini savunan İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Massimo D'Alema, İtalyanlar ve Avrupalılar olarak idam cezasına karşı olduklarını dile getirdi. D’Alema, ayrıca Saddam Hüseyin’in idam edilmesinin ardından Irak’ta zor bir dönemden geçen ulusal birlik arayışlarına da olumsuz etkileri olabileceğini kaydetti.

Karara tepki geldi

Hindistan hükümeti ise idama mahkum edilen devrik Irak lideri Saddam Hüseyin'in canının bağışlanmasını istedi. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, "Eski devlet başkanı hakkındaki idam cezası, umarız infaz edilmez" dedi.

İnsan hakları örgütleri de mahkemenin kararına tepkili. Uluslararası Af Örgütü, devrik Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in idam cezasının onanmasını "hayal kırıcı" olarak değerlendirdi. Örgüt sözcüsü, Uluslararası Af Örgütü’nin karardan dolayı büyük hayal kırıklığına uğradığını belirterek “Biz ilke olarak idam cezasına karşıyız, ama özellikle bu davada idam cezasına karşıyız, çünkü bu idam kararı kusurlu bir yargılamadan sonra verildi" dedi.

"Mahkeme adil değildi" iddiası

Saddam Hüseyin’in avukatları ise bu davayla hukuk devleti kurallarının ihlal edildiği görüşünde. Mahkemenin bir düzmece olduğunu savunan, “Bu sadece bir şovsa, daha iyi olabilirdi“ diyen Saddam Hüseyin’in avukatlarından Abdülhak Elani, “Mahkemedeki sorunları tek tek saymak için, en azından yarım saate ihtiyacım olabilir. Bu mahkeme, işgal kuvvetleri tarafından oluşturulmuş, hakimleri işgalciler tarafından seçilmiştir. Mahkemenin geçmişinden örnek alınabilecek bir mevzuatı bulunmamakla birlikte, hakimleri de tanınmamaktadır. Adı hiç duyulmayan bu kişilerin hakim olup olmadıklarından emin değilim. Bu sadece bir şov idiyse, daha iyi olabilirdi. Ayrıca yürütmenin, mahkemeye müdahale etmesi de kabul edilemez. Zira Başbakan geçtiğimiz günlerde, Saddam Hüseyin’in idam edilmesinin sadece bir zaman sorunu olduğunu söyledi. Bunu nasıl bilebiliyor?“ şeklinde konuştu.

Halepçe davası sürüyor

Saddam Hüseyin hakkında, Halepçe Katliamı’na ilişkin dava da devam ediyor. Irak tarihine Halepçe Katliamı olarak geçen bu olay, aynı zamanda dünyada sivillere karşı girişilen en büyük kimsayal saldırı olarak nitelendiriliyor. Saddam Hüseyin hakkındaki suçlamalar bununla sınırlı değil. 1991 yılında işgal edilen Kuveyt’ten çekilirken, güneyde patlak veren Şii ayaklanmasını kanlı bir operasyonla bastırmaktan da sorumlu tutulan Saddam Hüseyin, aynı zamanda savaş suçu işlemekle de itham ediliyor. Saddam'ın idam edilmesi durumunda, kendisine karşı açılan diğer davaların düşeceği, mahkemenin Saddam olmadan diğer sanıklar için devam edeceği belirtildi.