Sarkozy'nin evdeki hesabı...

Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy geçen hafta Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan’ı kapsayan ve sadece iki gün süren Kafkasya turuna çıktı. Ziyaretinin Tiflis’teki bölümüne “Rusya’yı uyaran” mesajları, Erivan bölümüne ise “Ermeni soykırımı” konusu damgasını vurdu. Azerbaycan’a birkaç saatlik ziyaretini ise Azerişler dışında neredeyse gören olmadı. En azından medyaya böyle yansıdı.

Sarkozy, Erivan’da yaptığı açıklamalarda Ankara’yı “Ermeni soykırımını tanımaya” çağırdı. Fransa’nın bir önceki Cumhurbaşkanı Jacques Chirac da 2006 yılındaki Erivan ziyareti sırasında aynı çağrıda bulunmuştu. Ancak Sarkozy bir adım daha ileri gitti. Ankara’nın “soykırımı tanımaması” halinde Fransa’nın yeni bir yasal düzenlemeye gidebileceğini ve “soykırımı inkârın cezalandırılması” konusunda mayıs ayında Senato gündeminden düşen yasa teklifinin yeniden gündeme gelebileceğini ima etti. Hem de Ankara’nın böyle bir şey yapmayacağını ve tepki göstereceğini bile bile.

"Zaten Türkler benden nefret ediyor..."

Tüm Fransız basını Sarkozy’nin bu çıkışını, “gelecek yıl yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimine yatırım” olarak değerlendiriyor. Fransız basınına göre, Sarkozy, Ankara ile ilişkilerin bozulması konusunda kendisini uyaran bazı danışmanlarına da “Zaten Türkler benden nefret ediyor, sorun değil” demiş. Burada bir parantez açıp, tüm bunların Sarkozy’nin kadim dostu ve İçişleri bakanı Claude Gueant’ın, Ankara’da Türk hükümetiyle “terörle mücadele” konusunda eşi benzeri görülmemiş bir işbirliği anlaşması imzaladığı anlarda yaşandığını hatırlatmakta fayda var. 

Sarkozy’nin seçim kaygısıyla Ermeni kökenli Fransız seçmenlerin oylarına oynaması yeni bir gelişme değil. Fransız siyasiler 1980’li yıllardan bu yana hemen her seçimde aynı kartı oynuyor. “Soykırım” konusu etrafında bütünleşen Ermeni oyları da, genelde “soykırım” konusunda en fazla vaatte bulunan parti veya adaylara gidiyor.

Sarkozy bu kapsamda 2007 yılında “soykırımın inkârın cezalandırılması” hakkında bolca vaatte bulunup Ermeni oylarını kendi kampına çekmeyi başarmıştı. Ancak, inkâr yasasının bu yıl mayıs ayında Senato’da büyük ölçüde Sarkozy’nin iktidar partisi üyesi senatörler “sayesinde” gündemden düşmesi, örgütlü Ermeni diasporasının sert tepkisine neden oldu. Taşnak Partisi’nin Avrupa kanadı bu sonuç üzerine yüzünü ana muhalefetteki Sosyalist Parti’ye ve bu partinin en kuvvetli cumhurbaşkanlığı aday adayı François Hollande’a çevirdi. Sarkozy de Erivan ziyaretini fırsat bilip, Ermeni oylarının tamamını kaçırmamak için beklenenden daha sert bir çıkış yaptı.

Madalyonun diğer yüzü

Şimdi Ermeniler hem Sarkozy hem de cumhurbaşkanlığı yarışında karşısındaki en güçlü potansiyel aday konumundaki Hollande’dan sözlerini tutmasını bekliyorlar. Nisan 2012’ye kadar “soykırım” konusunda en fazla adım atan veya vaatte bulunan, sayıları yaklaşık 500 bin olarak tahmin edilen Ermeni kökenlilerin oylarını da “kapmış” olacak.

Tüm bunlar seçim yatırımı. Fakat madalyonun bir de ticari yüzü var. Sarkozy Erivan’a sanayi, enerji, ulaşım ve dış ticaret bakanlarıyla bilikte gitti. Ermeni kökenli Fransızlar sayesinde iki ülke arasında mevcut imtiyazlı ilişkileri kullanıp, bu ülkenin yeniden yapılanmasından ve özellikle de altyapı ihalelerinden pay kapmak istiyor. Fransa’nın burada kendisini avantajlı gördüğü sektörlerin başında nükleer enerji geliyor. Ermenistan; Sovyet döneminden kalma Metsamor nükleer tesisleri nedeniyle AB tarafından sürekli eleştiriliyor. AB Erivan’ın bu tesisi ya kapatmasını ya da modernleştirmesini istiyor. Başka doğal kaynağı olmadığı için nükleer enerjiden vazgeçme lüksüne sahip olmayan Ermenistan şimdi yeni bir nükleer reaktör inşa etmek istiyor.

Ülkenin enerji sektörü büyük ölçüde Rusya’nın elinde. Rusya’nın atom enerjisi konusundaki lider şirketi Rusatom’un, yeni reaktör inşasının yüzde 20’sini finanse etmek istediği söyleniyor. Fransa ise “soykırım” desteği karşılığında Ermenistan’ın yeni yatırım projelerinden mümkün olduğu kadar fazla pay almak niyetinde.

© Deutsche Welle Türkçe

Haber: Kayhan Karaca / Strasbourg

Editör: Gezal Acer