1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Silahlanmada ABD birinci oldu

Osman İkiz/Stockholm9 Haziran 2004

Dünyada askeri alanlara yapılan harcamalar 956 milyar dolara ulaştı. Kısaca Sipri olarak tanınan Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün verilerine göre toplam harcamaların yüzde 47'sini yapan ABD, silahlanma listesinde birinci sırada. Stockholm'den Osman İkiz'in notları:

https://p.dw.com/p/AbFl
Silahlanma listesinde İsrail de üst sıralarda
Silahlanma listesinde İsrail de üst sıralardaFotoğraf: AP

Sipri'nin yıllık raporuna göre, askeri harcamalar geçen yıl yüzde 11 artış gösterdi. 2002 yılındaki artış ise yüzde 6,5 idi. İki yıl içinde yüzde 18’lik artışla harcamaların 956 milyar dolara çıkması endişe verici bir gelişme olarak değerlendirildi. Raporda Irak savaşına ilişkin siyasi analizlerde ABD’yi hedef alan sert ifadeler yer alıyor.

Savaş kazanıldı, barış sağlanamadı

Silahlanma harcamaları, çatışmalar ve gerginlikler üzerine araştırma ve raporlarıyla tanınan ve dünyanın en saygın kuruluşlarından biri olan Sipri’nin İngiliz direktörü Bayan Alyson J.K. Bailes, basın toplantısında ‘’ABD savaşı kazandı, ama Irak’ta ne barış koşullarını sağlayabildi ne de ülkenin geleceğine ilişkin bir vizyon oluşturabildi’’ diye konuştu.

Yeni terör dalgası

Sipri direktörü Irak savaşının Arap dünyasında demokratikleşme yolunu açmadığı gibi yeni cepheleşmelere ve terör dalgasına neden olduğunu belirtirken Amerikan müdahalesinin bu yanıyla savaş felaketinden daha da ürkütücü gelişmelere sebep olduğunu vurguladı.

İç savaş uyarısı

Şu andaki durumu ürkütücü bulduğunu belirten Sipri direktörü, gelişmenin Irak’ı kanlı bir iç savaşa sürükleyebileceğine, hatta devlet olarak çökertebileceğine de işaret etti.

Askeri harcamalar

Raporun silahlanma harcamalarıyla ilgili bölümündeki verilere göre, dünyadaki toplam askeri harcamalar 2003'de yüzde 11 oranında artarak 956 milyar dolara yükseldi. İki yıl içinde yüzde 18’lik artışın endişe verici olarak değerlendirildiği raporda askeri harcamalardaki aşırı artışın Bush doktrini olarak adlandırılan ABD’nin antiterör politikasından kaynaklandığına işaret ediliyor. 417 milyar dolarlık harcamayla dünyada birinci sırada yer alan ABD’nin toplam askeri giderler içindeki payı yüzde 47.

İsrail kişi başına düşen harcamayla önde

Ülkelerin askeri giderlerinde kişi başına düşen pay bakımından ise birinci sırada İsrail yer almakta. Kişi başına 1551 dolar harcayan İsrail’i 1419 dolarla ABD izliyor.

Türkiye, Yunanistan'ın iki katı harcıyor

Türkiye’nin askeri harcamaları ise küçük bir düşüşle 9 milyar 900 milyon dolar olarak gerçekleşti. Komşu Yunanistan’ın savunma bütçesi ise 4 milyar 300 milyon dolar.

Milli gelire oran

Milli gelirden savunmaya ayrılan pay bakımından Türkiye yüzde 4,9 oranıyla Yunanistan’a göre silahlanmaya biraz daha ağırlık vermiş bulunuyor. Yunanistan’ın savunma giderlerinin milli gelire oranı ise yüzde 4,3.