Sorgulama yöntemleri değişiyor

Amerikan askerlerinin, Iraklı tutuklulara işkence yaptığı görüntülerinin ortaya çıkmasının ardından Washington’daki işkence krizi devam ediyor. Yetkililer sorumluların adalet karşısına çıkarılacağı yönünde açıklamalar yaparken, bir yandan Irak’taki cezaevlerinde iyileştirilmeler yapılacağı ifade ediliyor.

Amerikan basını da savunma Bakanlığı Pentagon da tutukluları sorgulamak için uygulanan yöntemlerin değiştirmeyi planladığnı haber veriyor. Buna göre, uykusuz bırakma, acı verici pozisyonlarda bekletme gibi yöntemlerin kullanılmayacağı kaydedildi. Pentagon’da da daha sonra bu haberleri doğrulayan açıklamalar yapılırken, Irak’taki birlikleri komutanı General Ricardo Sanchez de tartışmalı sorgulama yöntemlerinin yasaklanacağını duyurdu.

Daha önce onaylanan yöntemler

Amerikan ordusu, Irak’ta tutukluları sorgularken uyguladıkları yöntemler arasında 72 saatten fazla uykusuz bırakmak, rahatsız edici vücut pozisyonlarında 45 dakikadan daha fazla sürelerde beklemeye zorlamak ya da tüm tutukluların kafalarına çuval geçirilmesi bulunuyordu. Tüm bu sorgulama yöntemleri, ABD Genelkurmay Başkanlığı ve Pentagon tarafından onaylanmıştı.

Ancak bazı senatörler, bu yöntemlerin uluslararası kurallara uymadığı gerekçesiyle karşı çıkmışlardı. İnsan hakları savunucuları da ABD’nin onayladığı sorgulama tekniklerinin Cenevre Konvansiyon’a uymadığını savunuyordu. 190 ülkenin imzasını taşıyan Cenevre Konvansiyonu’nda tutukluların sorgusu sırasında, fiziksel ya da manevi zorlama tamamen yasaklanıyor.

ABD Savunma Bakanı Yardımcısı Paul Wolfowitz de geçtiğimiz günlerde Amerikan Kongresi’nde işkence olaylarına ilişkin ifade verirken, Iraklı tutuklulara işkence yapıldığını gösteren görüntülerin insanlıkdışı olduğunu ve Amerikan askerlerinin Cenevre Konvansiyonu’nu ihlal ettiğini teslim etmişti.

Daily Mirror özür diledi

İştence tartışmaları ABD’nin ortağı İngiltere’nin de gündeminde. Bir süre önce İngiliz askerlerinin de Irak’ta işkence yaptığına dair fotoğraflar yayınlayan İngiliz Daily Mirror gazetesi, fotoğrafların sahte olması nedeniyle başsayfasında kamuoyundan ve İngiliz ordusundan özür diledi.

Gazete açıklamasında, fotoğrafların gerçek olduğuna inanılarak yayınlandığı, ancak daha sonra bunların sahte olduğunu gösteren güçlü kanıtların ortaya çıktığı belirtildi. Diğer yandan gazetenin genel yayın yönetmeni Piers Morgan’ın da görevinden alındığı açıklandı.

Yeni iddialar

Daily Mirror gazetesi, Mayıs ayı başında İngiliz askerlerinin işkence yaptığına ilişkin birkaç fotoğraf yayınlamıştı. Ancak Irak’ta İngiliz askerlerinin de tutuklulara yönelik işkence yaptığına ilişkin iddialar devam ediyor. Irak’ta görev yapan bir İngiliz askeri, Iraklı tutuklulara işkence yapıldığını ileri sürdü.

Televizyon kanalı ITV’ye konuşan İngiliz asker, askerlerin Iraklı tutukluları dövdükleri ve çiğnediklerini, bazılarına çuval geçirilerek üzerlerine su döküldüğünü anlattı. Uygulamaların sistematik olmadığına işaret eden İngiliz asker, daha ziyade üst rütbeli subayların denetiminin olmamasının bu olaylara yol açtığını dile getirdi.