Tahran taviz vermiyor
18 Mayıs 2006
BM Güvenlik Konseyi’nden İran’a yaptırım uygulanmasını içeren bir karar üzerinde uzlaşma sağlanması şimdilik mümkün görünmüyor. Zira Konsey’in veto yetkisine sahip iki daimi üyesi Rusya ve Çin, sorunun diplomatik yollardan çözümü konusundaki ısrarlarını sürdürüyor. Bu nedenle de Batılı ülkeler, İran’a karşı alternatif stratejiler üzerinde çalışıyor. Bu bağlamda AB, nükleer teknolojinin barışçı amaçlar doğrultusunda kullanılmasını öngören bir öneriler paketi hazırladığını duyurdu. Ancak daha paketle ilgili ayrıntıların şekillenmesini dahi beklemeden İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, önerileri alaycı bir dille geri çevirdi. Ahmedinejad, “Bu çocuk oyunu değil,“ yanıtını verdi.
İran Cumhurbaşkanı, bu sözleri Arak kentinde kalabalık bir insan topluluğu önünde sarfetti. Bu bölge, İran için büyük önem arzediyor. Zira burada, ülkedeki ilk ağır su reaktörü inşa ediliyor. Uzmanlar, böyle bir reaktörde plütonyum üretilebileceğini, dolayısıyla da sivil amaçlardan çok askeri amaçlara hizmet edeceğini vurguluyor.
AB ülkeleri, Tahran yönetiminin gerek ağır su reaktörü inşaatını, gerek uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurmasını istiyor; bunun karşılığında da Avrupa’nın İran’a hafif su reaktörleri ve modern teknoloji tedarik edeceği güvencesini veriyor. Ancak Mahmud Ahmedinejad, bu öneriye de pek sıcak bakmadığının altını kesin ifadelerle çizdi: “Sizin yardımınıza ihtiyacımız yok. Hem, sizden ne zaman yardım istedik ki? Sanki onlardan yardım isteyen varmış gibi, şimdi kalkmış bizi teknolojik ilerlememizden vazgeçirmeye çalışıyorlar.“
Toplantı ertelendi
Görünen o ki, AB ülkeleri de İran’ın işbirliği yapacağına pek ihtimal vermiyor. Böyle bir öneri paketinin hazırlanmasının tek nedeni, Rusya ve Çin’in, İran’a karşı oluşan cephede karşı safta yer almalarını engellemek.
Nükleer krizin nasıl sonuçlanacağı meçhul. Uluslararası toplumun bu konuda asgari müştereklerde uzlaşması biraz zaman alacak gibi görünüyor. BM Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi ve Almanya’nın konuyla ilgili Cuma günü Londra’da yapmayı planladıkları toplantının gelecek haftaya ertelenmesi, çözümün pek de kolay olmayacağının işaretlerini veriyor.