1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Taliban'ı dağdan indirme projesi

Christoph Heinzle31 Ocak 2007

Afganistan’da bir yandan ülkenin güney bölgelerinden çatışma haberleri gelirken, diğer yandan Taliban milislerinin dağdan indirilmesi ve topluma kazandırılması doğrultusunda barış projeleri geliştiriliyor. Bir barış programı çerçevesinde Taliban’a bağlı 3 binden fazla kadar milis ile komutan, 2005 yılı ortalarından itibaren silah bırakmaya başladılar.

https://p.dw.com/p/AZWN
Taliban Afgünistan'da saldırılarını sürdürüyor
Taliban Afgünistan'da saldırılarını sürdürüyorFotoğraf: AP

Molla Abdul Selam Saif, Afganistan’ın Pakistan Büyükelçisi olarak 2001 yılında dünya kamuoyuna bilgi verirken, Taliban’ın dış dünyaya açılan sesi ve görüntüsü olarak algılanıyordu. Taliban’ın iktidardan devrilmesinden sonra Saif, Amerikan tutuklu kampı Guantanamo’da üç yıldan fazla yattı. Bugün ise Afganistan başkenti Kabil’de yaşıyor. Kendi ifadesine göre, Taliban ile herhangi bir ilişkisi olmadan, özel bir yaşam sürdürüyor. Bir yıldan uzun bir süreden beridir de Saif, Taliban ile diyaloğa geçilmesi çağrısı yapıyor:

“Sadece karşılıklı anlayış ve görüşmeler yoluyla bir çözüme varılabilir, savaşla değil! Şiddet kullanımı durumu daha da kötü bir hale getiriyor ve Afganistan’ın istikara kavuşmasını gittikçe daha fazla engelliyor.”

3 bin Taliban silah bıraktı

Molla Saif, şiddet kullanımını siyasi yöntem olarak reddeden en ünlü eski Taliban yetkililerinden biri. Ancak tek değil! 2005 yılı ortalarından bu yana Afgan hükümetinin hazırladığı bir ulusal barış programı çerçevesinde 3 binden fazla Taliban milis ve komutan silahlarını teslim ettiler. İlgili Barış Komisyonu’nun Başkanı Seyid Şerif Yusufi bu konuda şunları söylüyor:

“Barış programını bu yıl genişletmek istiyoruz. Bu yıl barış programına katılacak olan her Taliban milisine konut yapmaları için bir parça arazi vermeye karar verdik. Ayrıca, terzi ya da marangozluk gibi bir mesleğe sahip olabilmeleri için eğitim sunmak istiyoruz.”

Barış programı

Geçen haftadan beri Afgan Meclisi’ne bağlı Özel Komisyon, geniş bir barış programı üzerinde çalışıyor. Bu programın mimarlarından olan, Komisyon Başkanı Nurulhak Olomi, ülkedeki ciddi güvenlik sorununa yanıt verilmesi gerektiğini vurguluyor:

“Biz her Taliban’ı, her bir hükümet karşıtını, normal bir yaşam sürdürmeye davet ederiz. Bunlar hükümete destek verdiklerinde, bunun barışa ve istikrara yüzde yüz olumlu etkisi olacaktır.”

Karzai: ‘Diyaloğa açığız’

Afganistan Devlet Başkanı Karzai, hükümet karşıtları ile diyaloğa ve görüşmelere kapılarının açık olduğunu söylüyor. Ancak, çatışmalara aktif katılmış olan üst düzey komutanların durumu ne olacak? Afgan siyasetsetçiler onların da barış kapsamına alınmasından yana. NATO yönetimindeki Uluslararası Barışı Koruma Gücü ISAF ise, Taliban’ın komutan kademelerine mesafeli durmaktan yana. NATO’nun Kabil’deki Sözcüsü Mark Laity, bu çekincelerine rağmen barış programının çok önemli olduğu görüşünde:

“Bu programa katılacak her bir kişi, silahlı bir milisin daha eksilmesi anlamına gelecektir. Daha ılımlı olan, işsiz güçsüz ve durumu anlamakta güçlük çeken Taliban’a, ‘siz yanlış saflardasınız ama, taraf değiştirebilirsiniz’ demek çok önemli.”

ISAF’ın bu konuda bu kadar istekli olması şaşırtmıyor. Çünkü geçen yıl itibarıyla suikastlar ve çatışmalarda 200’e yakın yabancı asker ile 4 bin Afganlı ölmüştü. NATO Sözcüsü Mark Laity, direnişin sadece çatışma ile değil, güvenlik, yeniden imar ve iyi bir hükümet çalışmasından oluşan bir kombinasyon ile bastırılmasının mümkün olduğunu, hükümet karşıtları ile barışmanın, bu stratejinin bir paraçası olduğunu vurguluyor.