Taliban'ın gölgesi hala Afganistan'da

Güney Afganistan’da dün patlayan bombalar en az 15 kişinin ölümüne neden oldu, çok sayıda kişi de yaralandı. Kabil’deki Savunma Bakanlığı‘ndan yapılan açıklamaya göre, iki bomba 15 dakika içinde art arda patladı. Bu eylem de Taliban güçlerinin hanesine yazılıyor. Taliban’ın saldırıları son haftalarda iyice artmıştı. Yeni bombalama eylemi ile sarsılsa da Afganistan’da barışa giden yolun açılması, dünya çapında memnuniyetle karşılandı.

Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai yeni anayasanın kabulünden sonra tebrikler kadar eleştirilere de maruz kaldı. Loya Cirga’nın bazı delegeleri Devlet Başkanı‘nın karşısında daha güçlü bir parlamento gerektiğini belirterek memnuniyetsizliklerini dile getirirken, Almanya Başbakanı Gerhard Schröder, ABD Başkanı George Bush, BM Genel Sekreteri Kofi Annan, Karzai’ye tebriklerini ilettiler. Schröder, anayasanın, savaşın tahrip ettiği ülkede, demokrasi, yeniden inşa ve barışın garantisi olduğunu söylerken, Kofi Annan da tarihi bir adımdan söz etti.

Afyon ekimi engellenemiyor

Olumlu yankılara rağmen üç hafta süren tartışmalardan sonra kabul edilen yeni Afganistan Anayasası Devlet Başkanı Hamid Karzai’nin yetkilerini arttırsa da, ülkenin birçok bölgesinde hala yerel komutanlar ya da uyuşturucu patronlarının sözü geçiyor. ISAF birlikleri dün Kunduz’un 90 kilometre kuzeydoğusunda bir uyuşturucu laboratuvarını tahrip ettiler. Yaklaşık 1,5 ton afyon ve yarım ton kimyasal madde ele geçirildi. Kunduz ve çevresi ülkenin en büyük afyon ekim alanlarından biri. Afganistan ise eroin yapmakta kullanılan ham afyon yetiştirmekte dünya birincisi.

İki yıl boyunca Taliban’ın gücünü kırmak ve ülkede kontrolü sağlamak için uğraşan Karzai’nin işi zor. Devlet Başkanı‘nın sözcüsü Cavid Ludin’e göre, asıl iş şimdi başlıyor. Dünyanın en yoksul ülkelerinden biri olan Afganistan, neredeyse tamamen dışardan gelen yardıma bağımlı. Milyarlarca dolar tutarındaki uyuslararası yardım ile sadece halkın temel ihtiyaçları karşılanıyor. Ve kaçak uyuşturucu ticareti engellenemiyor.

7 bin askerlik Afgan ordusu

70 bin kişi olarak öngörülen Afgan ordusu için sadece 7 bin kişi toparlanabildi. BM’nin eski militanları silahsızlandırma programına katılanların sayısı tahminen 100 bin. BM yetkilileri halkın silahlı Taliban militanlarından korkusunun devam ettiğini ve bu sorunun çözümlenememesi halinde Haziran ayında yapılması planlanan seçimlerin ertelenebileceğini söylüyor.

Uluslararası gözlemciler Afganistan’da istikrarın kısa zamanda sağlanamayacağı, ama bir iç savaş tehlikesinin de söz konusu olmadığı görüşünde. Bunun nedeni aslında tüm grupların yıllarca süren savaşlar ve ABD’nin müdahalesinden sonra güçlerini kaybetmiş olması.

En büyük sorun güvenlik

Buna karşılık doğu ve güneyde güvenlik daha büyük bir sorun. Taliban milisleri bu bölgede, askerler, insani yardım örgütleri ve hükümet temsilcilerine karşı eylemlerini yoğunlaştırdılar. Güvenliğin sağlanması seçimler açısından da önemli. Kabil hükümeti bu yüzden seçimlerin ertelenmesini göze alıyor, ancak demokratik sürecin işleyişinin bu yüzden kesilmesi Kabil hükümetine karşı zaten az olan güveni daha da azaltacaktır.