Taliban yeniden harekete geçiyor

Afganistan'da, ABD’nin komutasındaki birlikler ve Kuzey İttifakı’ndan destek güçlerinin iki yıl önce Taliban'a karşı açtıkları savaşta radikal İslamcılar’ı topyekün yenilgiye uğratamadıkları ve ülkeden temizleyemedikleri iyice ortaya çıktı. Taliban, yavaş yavaş gücünü topladı ve geçen zaman içinde Afganistan'ın güneydoğusunda yeniden kontrolü ele geçirdi. Devlet Başkanı Hamid Karzai ise şimdi eski iktidar sahipleri ile pazarlık yapmaya çalışıyor ve zeytin dalı politikası izliyor.

Birleşmiş Milletler’in Ekim ayında yayınladığı bir rapora göre, Pakistan sınırındaki bazı vilayetlerde idare yeniden Taliban'ın kontrolünde. Küçük ve hareketli gruplar halinde gerilla taktikleri uygulayarak ilerleyen Taliban savaşçıları, Peştunlar’ın çoğunlukta olduğu Kandahar, Helmand, Orusgan ve Sabul gibi bölgelerde özellikle de kendilerine destek veren aşiretlerin yaşadığı köyleri ele geçirdiler.

Tehlike giderek büyüyor

Amerikalılar’ın komutasındaki birlikler ve hükümet birlikleri Taliban'ın nüfuz alanını genişletmesine bir ölçüde mani oldular. Ama tehlike giderek büyüyor. Afganistan'daki siyasi geçiş süreci ve yeniden yapılanmada en büyük kayba kendilerinin uğradığına inanan Peştunlar arasında giderek artan huzursuzluk bu tehlikeyi daha da arttırıyor.

Aslında kendisi de bir Peştun olan Devlet Başkanı Karzai, kendi halk grubunun sempatisini kazanmak, öte yandan da Taliban'ı da safdışı bırakmak istiyor. Sürekli radikal İslamcı milislere silahlarını bırakmaları çağrısında bulunuyor ve bunun karşılığında af öneriyor. Ama istediği sonucu alamıyor.

İki yıl önce Kabil'deki rejimin devrilmesinin ardından Pakistan yönünde kaçan çok sayıda eski Taliban savaşçısı bugün yeniden idari yapıya ve hükümetin güvenlik birimlerine entegre olmuş durumda. Örneğin, bugün Paktika viyaletinin valisi olan Muhammed Ali Celali, Taliban döneminde komşu vilayet Gasni'nin polis şefiydi. Geçenlerde Taliban'ın eski Dışişleri Bakanı Vekil Ahmed Mutavekil'in Amerikan ordusu tarafından serbest bırakılması da Afgan hükümeti ile eski radikal İslamcı iktidar sahipleri arasında üst düzeyde pazarlıkların yapıldığı yolundaki spekülasyonları güçlendirdi.

Seçimler yaklaşıyor

Her ne kadar Afganistan Devlet Başkanı bu yoldaki haberleri yalanlıyorsa da başkanlık seçimlerine yaklaşık altı ay kala böyle bir pazarlığın Karzai'nin menfaatine olacağı kesin. Bir yanda ılımlı Talibanlar, öte yanda El Kaide'nin işbirlikçileri. Bu ayrımı yapmakta başarılı olursa, rakiplerini zayıflatma ve kendi halkı Peştunlar safhında meşruiyetini güçlendirme şansı artacaktır.

Nitekim geçen hafta Perşembe günü Afganistan'ı ziyaret eden BM Güvenlik Konseyi heyeti, Taliban'ın adını vermemekle birlikte, Kabil hükümetinin siyasi bütünleşme politikası izleyeceği ve bu yolla ülkenin güneyindeki güvensiz ortama bir çözüm bulunacağı umudunu dile getiriyordu.