1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Ukrayna'da protestolar büyüyor

Christiane Hoffmann23 Kasım 2004

Ukrayna'da yolsuzluk iddialarının gölge düşürdüğü ikinci tur devlet başkanlığı seçimlerinin ardından başlayan protesto gösterileri büyüyor. Seçimlerde yolsuzluk yapıldığını savunan muhalefet lideri Viktor Yuşçenko ise kendini seçimin galibi ilan etti.

https://p.dw.com/p/Ab3a
Ukrayna'da ikinci tur devlet başkanlığı seçimlerinin ardından muhalefet adayı yandaşlarını protesto gösterilerine çağırmıştı...
Ukrayna'da ikinci tur devlet başkanlığı seçimlerinin ardından muhalefet adayı yandaşlarını protesto gösterilerine çağırmıştı...Fotoğraf: AP

Birinci tur devlet başkanlığı seçimlerinin ardından uluslararası toplumun kötü bir demokrasi sınavı vermesi nedeniyle eleştirdiği Ukrayna, ikinci tur seçimlerin ardından da yolsuzluk iddialarıyla çalkalanıyor. Muhalefet yanlısı binlerce gösterici Merkezi Seçim Komisyonu‘nu yolsuzlukla suçluyor. Ama sadece onlar değil, Ukrayna’daki seçimi gözleyen Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı uzmanları da seçimlerde yolsuzluktan söz ediyor. Tepkiler üzerine AB ve ABD Kiev hükümetine iddiaların üzerine gitmesi çağrısında bulundu.

Seçimlere yolsuzluk karıştığını iddia eden muhalefetin lideri Viktor Yanukoviç, parlamentoda kendisini destekleyen milletvekillerinin önünde devlet başkanlığı yemini etti. Oturumu sırasında, parlamento binası önünde de binlerce kişinin de gösteri yaptığı bildirildi.

Ukrayna’da devlet başkanlığı seçiminde ilk tur oylamada adaylardan hiçbiri barajı aşamayınca, ikinci tur seçimler zorunlu olmuştu. İkinci tur öncesinde yapılan kamuoyu yoklamalarında muhalefetin adayı Yuşçenko % 59 ile önde gidiyordu. Ancak Seçim Komisyonu oy sayımından sonra Rusya’nın desteklediği Viktor Yanukoviç’in oyların % 49,42’sini alarak seçimi kazandığını açıkladı.

AGİT: Standartlara uyulmadı

Ancak sadece Yuşçenko yandaşları değil, aynı zamanda AGİT gözlemcileri de seçimlerin demokratik olmadığını vurguluyor. AGİT temsilcisi, Ukrayna devlet başkanlığı seçimlerinin ikinci turunda demokratik seçimler için geçerli standartların çiğnendiğini ve oy verme işleminin AGİT, Avrupa Konseyi ve diğer Avrupa standartlarına uymadığını söyledi.

AGİT gözlemcisi Bruce George’un kastettiği ihlaller, oy pusulalarının önceden hazırlanması ve seçmen listelerindeki usulsuzlükler: Bazı bölgelerde seçmen listelerine vefat etmiş kişilerin adları bulunduğu gibi, bu kişiler adına oy da kullanılması, bir bölgede seçime katılım oranı % 98 ile bir önceki tura göre % 20 oranında artması, devlet işletmelerinde çalışanlara mektupla oy kullanmaları için baskı yapıldığı, işçilerin otobüslerle seçim lokallerine götürülüp ellerine iktidarın adayını destekleyen pusulalar verildiği gibi iddialar seçim ihlallerinin boyutunu gösteriyor.

Muhalefet partisi bir önceki turda da yaşanan bu yolsuzlukları önlemek için toplu oy kullanımının yasaklanmasını istemişti, ancak mahkemenin aldığı karar Devlet Başkanı tarafından onaylanmayınca yürürlüğe de giremedi.

"Sivil itaatsizlik" hareketi

Muhalefet adayı 3 milyon sahte oy kullanıldığını iddia ediyor, kamuoyu araştırmaları yapan Razumkov Merkezi ise sahte oyların sayısının % 11’i bulduğu görüşünde. Göstericiler ”sivil itaatsizlik” hareketini farklı kaynaklardan gelen seçim ihlalleri iddiaları açıklığa kavuşmadıkça sürdürmek niyetindeler.

Gençler kentin en işlek caddesine 200 çadır kurarak protestolarını gece de sürdürdüler. Seçim sonuçları bugün parlamentoda tartışılıyor. Ukrayna’nın çeşitli kentlerinden otobüslerle gelen muhalefet yandaşları Kiev meydanlarını doldurmaya devam ediyor.