Vietnam Savaşı’nda dönüm noktası: Tet saldırısı

Komünist Kuzey Vietnam ile ABD yanlısı anti-komünist Güney Vietnam daha önceki savaş yıllarında önemli bayram ve tatillerde silahların susması konusunda hemfikirdi. Ancak komünist birlikler, üç ay önceki beyanlarının aksine 30 ve 31 Ocak 1968’te yeni yıl kutlamalarının yapıldığı Tet bayramında güneyin tüm büyük kentlerine büyük bir saldırı başlattı.

Vietnam’da "Amerikan savaşı" olarak bilinen 2. Çinhindi Savaşı, Tet saldırısından 13 yıl önce başlamıştı. Ancak ne milyonlarca ton bomba ne de 500 bin ABD askeri, iç savaşta Güney Vietnam‘a zaferi getiremedi. ABD’nin daha fazla düşman öldürme stratejisi işe yaramadı.

Önemli generallerin tavsiyelerinin aksine saldırının emrini veren kişi, Vietnam Komünist Partisi’nin o döndemdeki Genel Sekreteri Le Duan idi. Bu kapsamda komünist birlikler Saygon’daki ABD elçilik binasının arazisine girmeyi başardı. Ana binaya giremeseler de saldırıda 5 ABD‘li yaşamını yitirdi.

Le Duan, saldırı ile Güney Vietnam halkının ayağa kalkacağı ve Güney’in sevilmeyen "kukla rejimi" ile "Amerikan emperyalistlerini" denize dökeceğinden yola çıkıyordu. Ancak hasaplar tutmadı. Savaş yorgunu halk önce durup beklemeyi tercih etti. İlk anki şaşkınlığı üzerinden atan Güney Vietnamlılar ABD‘li müttefikleri ile birlikte bir süre sonra karşılık verdi.

Kuzey Vietnam ve ve Vietkong (Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesi) güçleri, birkaç gün içerisinde geri püskürtüldü. Tahminlere göre, saldırılarda Kuzey Vietnam ordusu ile onlara destek veren Güneyli komünistlerden 17 bin kişi öldü, 20 bin kişi de yaralandı.

Komünistler Vietnam’ın merkezindeki Hue kentini bir süre daha ellerinde tutubildi. Kenti ele geçidikleri sırada Güney Vietnam rejimi ile işbirliği yapmakla suçladıkları 2 bin 800 sivili öldürdüler. Ancak Hue’yi de 25 gün kadar ellerinde tutabildiler. Tet saldırısı komünistler için askeri açıdan bir fiyasko ile sonuçlandı.

Tet saldırısının ilk günlerinde 1000’den fazla ABD askeri yaşamını yitirdi. Bu askerlerin isimleri savaşta hayatını kaybeden diğerleri gibi Washington DC’deki Vietnam Şehitleri Anıtı’na yazıldı.

Ancak Tet saldırısının Amerikan kamuyounda etkisi büyük oldu. Medyada geniş yer bulan saldırı, savaşın vahşetini gözler önüne serdi. Edward Adams’ın Tet saldırısının ikinci günü olan 1 Şubat 1968’de çektiği bu fotoğraf da bu vahşetin sembolü oldu. Fotoğrafta Güney Vietnamlı ulusal polis Nguyen Bgoc Loan, Saygon’da yolun ortasında eli bağlı bir Vietkong gerillasını infaz ederken görülüyor.

ABD Başkanı Johnson, tıpkı selefleri gibi ABD kamuoyunu Vietnam’da yaşananlardan uzak tutmayı tercih etti. Sürekli savaştaki ilerlemelerden ve savaşın yakında biteceğinden bahsedildi. Ancak Tet saldırısı bunun tam tersini ortaya koydu. Birçok Amerikalı için Tet saldırısından sonra artık zafer ya da yenilgi değil, bu anlamsız savaşın ne zaman biteceği önem kazandı.

Johnson başkanlığa bir daha aday olmadı. Kendi deyimiyle Vietnam onu "bitirdi". Ne var ki, halefi Nixon da savaşa devam etti. Fakat yenilgiyi sadece erteleyebildi. Savaş yedi yıl daha sürdü. Ta ki 1975 Nisan’ında Amerikalılar Vietnam’dan kaçarçasına ayrılana kadar.