Viyana'da İran görüşmeleri

Uluslararası Atom Enerji Kurumu Yönetim Kurulu, İran’ın sahip olduğu nükleer programı bugün yeniden görüşmeye başladı. Devam eden krizle ilgili bundan sonra atılacak adımları ele alacak olan merkezi Viyana’daki UAEK’ndan Tahran’a yönelik bir yaptırım süreci başlatma kararı çıkması beklenmiyor. Zira, ABD ve AB ülkelerinin İran aleyhine yeni bir karar tasarısı sunmayacakları bildirildi.

BM Güvenlik Konseyi’nin devreye sokulmasından önce diğer alternatiflerin değerlendirilmesinden yana olan taraflar, sorunun çözümü için diplomatik yolların tercih edildiği mesajlarını veriyor. Krizin giderilmesi için İran’la görüşmelerde bulunan AB Troykosı, bu noktada yeni bir müzakere sürecinin başlatılmasını önermişti. Arabuluculuk görüşmelerini sürdüren Fransa, Almanya ve İngiltere’den oluşan AB Troykası, bu teklifine İran’dan olumlu yanıt geldi.

Buluşma 6 Aralık’ta

İran Dışişleri Bakanı Menuher Mottaki, bu buluşmanın UAEK’nun toplantılarından sonra gerçekleşebileceğini belirtirken, diplomatlar ise görüşmenin büyük ihtimalle 6 Aralık’ta Viyana’da yapılacağını belirtiyorlar. AB ve İran arasındaki görüşmeler, Tahran’ın İsfahan’daki tesislerinde uranyum zenginleştirme faaliyetlerini başladığını açıklamasının ardından, geçtiğimiz Ağustos ayında başarısızlıkla sonuçlanmıştı.

Şimdi yeniden başlatılması ümit edilen müzakerelerde ele alınması beklenen konu ise Rusya’nın çözüm için sunduğu öneri. Moskova’nın bu konuda sunduğu öneri, Tahran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerine İran’da değil, Rusya topraklarında devam etmesi. Ancak İran yönetiminin, Rusya tarafından yapılan, ''uranyumu zenginleştirip yakıtı hazır olarak verme'' önerisine sıcak bakmadığı belirtiliyor.

Batılı ülkeler endişeli

İran Dışişleri Bakanı, bu noktada ülkesinin uranyum zenginleştirme hakkına sahip olduğunu belirtiyor. Batılı ülkelerin endişesi ise İran’ın nükleer enerjiyi savunduğu gibi sivil amaçlı değil, nükleer silah yapımında kullanma ihtimali. Bu silahların yapımında kullanılan zenginleştirilmiş uranyum, bu yüzden ABD ve diğer Batı ülkeleri için bir tehdit unsuru.

Bu arada Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'nı imzalayan İran yönetimi, nükleer tesislerdeki ani denetimleri öngören ek protokolü bugüne kadar parlamentosunda onaylamadığı için, ek protokolün gereklerini gönüllü olarak yerine getiriyor. Ancak ABD ve diğer Batılı ülkeler açısından bu yeterli bulunmuyor.