Vizegrad oluşumu tartışılıyor

Polonya, Slovakya, Çek Cumhuriyeti ve Macaristan’dan oluşan Vizegrad grubunun devlet başkanları Slovakya’nın Koşitze kentinde biraraya geldi. Bu ülkelerin başbakanları da pazartesi günü Prag’da buluşarak görüş alışverişinde bulunmuştu. Mayıs ayında AB üyesi olacak Vizegrad ülkelerinin kendi aralarındaki işbirliği ne yazık ki sadece kağıt üzerinde kalıyor. Bazı konulardaki görüş ayrılıklarının birliğe üye olduktan sonra da değişmesi beklenmiyor.

“Vizegrad dağıtılsın”

AB’nin yeni üyeleri Polonya, Slovakya, Çek Cumhuriyeti ve Macaristan’ın bölgesel işbirliği amacıyla kurduğu Vizegrad grubunun dağıtılması yönünde sesler yükseliyor son zamanlarda. Prag’daki New York Üniversitesi yöneticilerinden Jiri Paehae de bu görüşü savunanlardan. Paehae, Çek Cumhuriyeti, Slovakya ve Macaristan’ın Vizegrad oluşumu yerine Avusturya ve Slovenya ile daha sıkı işbirliğine gitmesinin daha yararlı olacağı görüşünde. Paehae’nin eleştirisi aslında Vizegrad ülkelerinden Polonya’ya.

Polonya’ya eleştiri

Grubun diğer üç ülkesinden daha büyük olan Polonya’nın kendi çıkarları doğrultusunda hareket ettiğini savunuyor Paehae. AB Anayasası tartışmalarında Polonya Vizegrad ülkeleri yerine kıtanın öteki ucundaki İspanya ile müttefik olmayı tercih etmişti. Ancak Slovakya Başbakanı Mikulas Dzurinda Vizegrad’ın dağıtılmasına karşı. Dzurinda, Vizegrad ülkeleri başbakanlarının pazartesi günü yaptığı toplantıda, her konuda aynı görüşü paylaşmamalarına rağmen grubun anlamlı olduğunu savundu.

Macaristan'ın tepkisi

Pazartesi günü yapılan toplantıda AB’nin eski üyelerinin yeni üye ülkelerden iş pazarlarına bir akın olmasını önlemek için aldıkları önlemler masaya yatırıldı. Birliğin yeni üyelerindeki işgücüne pazarlarını yedi yıl boyunca kapatan eski üyelerin aldığı bu önlem, Macaristan’ın tepkisini çekti. Macaristan bu uygulamaya karşı önlemlerle yanıt vermeye hazırlanıyor. Vizegrad grubunun diğer üç ülkesi, Çek Cumhuriyeti, Slovakya ve Polonya ise birlik üyelerini ikna etmek ve kendilerine karşı mevcut olan önyargıları yıkmak istiyor. Slovakya Dışişleri Bakanı Eduard Kukan, Deutsche Welle’ye verdiği demeçte, AB’ye üye olacak bu dört ülkenin izledikleri farklı tavırların birliğe üye olduktan sonra da değişmeyeceğini vurguluyor.

Hedefler yaşama geçmiyor

Kukan bu ülkelerin işbirliği yapacakları konulara yoğunlaşmaları gerektiğini belirtiyor. Vizegrad, 1990’lı yılların başında eski Sosyalist rejimin ekonomik sonuçlarına karşı bölgesel işbirliği ve ABD ile Avrupa ülkelerine entegrasyonu kolaylaştırması için kurulmuştu. Nitekim bu hedefler hem NATO, hem de AB üyeliği yolunda işe yaradı. Ancak birçok gözlemci, Vizegrad ülkelerinin bazı konularda ortak tavır aldıklarını belirten açıklamalar yaptığını, ancak bunları yaşama geçiremediklerini vurguluyor. Kültürel konularda ortak tavır sergileyen ülkelerin AB’ye üyelikte kendi çıkarları doğrultusunda farklı politikalar izledikleri dikkat çekiyor.

Halkın hoşgörüsü

Vizegrad ülkelerinde yapılan anketlere göre halkın çoğunluğu –Çek Cumhuriyeti’nde halkın yüzde ellisi- AB’ye üye olduktan sonra da Vizegrad ülkelerinin işbirliğini sürdürmesini istiyor. Halkın Polonya’nın AB Anayasası konusunda Vizegrad’ın diğer ülkelerinden farklı bir tavır sergilemesine ise tolerans gösterdiği gözleniyor. Ancak grubun diğer ülkelerinin de AB üyeliği sürecinde zaman zaman birbirlerinden farklı politikalar izlediğini unutmamak gerekiyor.