1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Washington’da kritik zirveye doğru

Zeynep Gürcanlı/Ankara30 Eylül 2006

Başbakan Erdoğan ABD'ne gitti. Erdoğan Washington'da ABD Başkanı Bush ile biraraya gelecek. Zirvenin gündeminde PKK, Irak, Ortadoğu sorunu ve İran var. Erdoğan'a temaslarında Dışişleri Bakanı Gül eşlik edecek.

https://p.dw.com/p/AZgZ
Başbakan Erdoğan, 2 Ekim’de ABD Başkan Bush ile Beyaz Saray’da biraraya gelecek.
Başbakan Erdoğan, 2 Ekim’de ABD Başkan Bush ile Beyaz Saray’da biraraya gelecek.Fotoğraf: AP

Irak’ta Amerikan işgalinin ardından çatışmaların bir türlü durmaması, ülkenin hızla iç savaşa doğru ilerlemesi, hem Washington’da hem de Ankara’da büyük endişe yaratıyor. ABD Başkanı George Bush, Irak’taki “başarısızlık” nedeniyle, artık sadece muhalefetin değil, kendi partisinin de eleştirileriyle karşılaşıyor. Irak’taki başarısızlığa, bir de İran’a yönelik “sert ama sonuçsuz” politikaların eklemesi, Kasım’daki Kongre seçimlerinde, Bush’un partisi Cumhuriyetçilerin hem Senato’daki, hem de Temsilciler Meclisi’ndeki çoğunluklarını tehdit ediyor. Türkiye’de ise, Nisan ayında yapılacak kritik cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, gitgide artan PKK eylemleri ve bunun halkta yarattığı infialle baş etmeye çalışıyor. PKK eylemlerinin başlıca kaynağının Irak olması ise Erdoğan’ın elini kolunu bağlıyor.

Irak konusunda her ikisi de kendi ülkelerinde “zor durumda” olan bu iki lider önümüzdeki Salı günü Washington’da bir araya gelecek. Tabii ki ana konu, Irak olacak. Başkan Bush, Irak’ta istikrarın yeniden sağlanması için, “büyük komşu” Türkiye’yi “daha aktif” olmaya çağıracak. Ayrıca, İran’a yönelik izlediği “sertlik” politikası için Başbakan Erdoğan’ın yardımını isteyecek. Erdoğan’ın görüşmeden almak istediği sonuç ise, Kuzey Iraklı PKK terörünün sona erdirilmesi için Bush yönetimini “somut adımlar” atmaya ikna etmek olacak.

Talabani'den 'PKK kartını oynarız' tehdidi

Fakat bölgede, Washington ve Ankara arasındaki bu yakınlaşmadan mutlu olmayanlar da var. Bunların başında da Iraklı Kürtler geliyor. Irak’ın Kürt kökenli Cumhurbaşkanı Celal Talabani’nin, son bir haftadır sürekli Türkiye’yi hedef alan açıklamaları, Ankara’da önce “tebessümle” karşılandı. Tebessümün nedeni, Türk yetkililerin PKK konusunda Washington yönetimini ikna ettiklerine olan inançlarıydı. Talabani’nin ilk sözleri Ankara’da “Washington’un Iraklı Kürtlere yaptığı baskı arttıkça, sesleri de yükseliyor” tepkisiyle karşılandı. Ancak Talabani’nin Türkiye’ye karşı açık açık “PKK’ya destek verme” kartını açması, Ankara’daki hoşgörüyü sonlandırdı. Iraklı Kürtlere yanıt, Türk Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’den geldi: Gül, “Türkiye eğer isterse, Iraklı Kürtleri elektriksiz, susuz bırakır” diyerek rest çekti. Üstelik Türk Dışişleri Bakanı’nın bu resti sadece sözde de kalmadı. Ankara’nın gerçekten Irak’ın kuzeyindeki Kürtleri sıkıntıya sokabileceğini göstermek için, Irak sınırındaki mal ve araç geçişleri olabildiğince yavaşlatıldı.

Şimdi tüm gözler, Salı günü Washington’da yapılacak Bush-Erdoğan zirvesine çevrilmiş durumda. Türk halkı Amerikan yönetiminden PKK’ya desteğin kesilmesi için Iraklı Kürtlere yönelik daha ağır baskı yapmasını istiyor. Iraklı Kürtlerin beklentisi ise, Bush’un Türk Başbakanı’nı PKK’yı bitirmek için “tek taraflı bir maceraya”, bir sınır ötesi askeri operasyon kalkışmaktan alıkoyması.

Washington’daki zirveyi dikkatle izleyen üçgenin bir diğer parçası ise İran. Bush’un, PKK’ya somut adım karşılında, Türkiye Başbakanı’nı İran’a ekonomik ambargoya destek vermeye ikna etme ihtimali, Tahran yönetiminde büyük endişe yaratıyor.