Yabancı diplomatlar Andican'da
18 Mayıs 2005
Andican’da başgösterin hükümet karşıtı protestolara şiddetle karşılık veren Özbek yönetimine uluslararası toplumdan eleştiriler yağıyor. Müttefiği ABD’nin de sert bir açıklamayla kınadığı Özbek yönetimi, bugün 36 kişilik bir grup diplomatın Andican’a girmesine izin verdi. Kanlı olayların yaşandığı ve hala kesin olarak bilinmemekle birlikte, çok sayıda kişinin yaşamını yitirdiği Andican’daki son durumu yerinde görmek üzere bölgeye gelen diplomatlar arasında ABD, Fransa, İngiltere ve Rusya’dan temsilciler bulunuyor.
Diplomatların ziyareti nedeniyle yoğun güvenlik önlemlerinin alındığı Andican’da heyetin geçtiği konvoy üzerindeki yollar araç trafiğine ve yayalara yasaklandı. Güvenlik güçlerinin çevrelediği kentte dolaşan diplomatlara Özbek yetkililerin eşlik ettiği kaydedildi. Özbek yönetimi tarafından organize edildiği kaydedilen ziyaret öncesinde ise görgü tanıkları kentin temizlendiğine işaret ediyor.
Rice refom istedi
ABD ise Özbek yönetimine yönelik eleştirilerini sürdürüyor. Özbekistan’da reform yapılması gerektiğini dile getiren ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Özbek toplumunun açıklık ve reformlara ihtiyacı olduğunu dile getirdi.
Terörle mücadelede müttefikliğine ihtiyacı olduğu gerekçesiyle ABD’nin Özbekistan’daki insan hakları ihlallerine göz yumduğu yönündeki eleştirilerini geri çeviren Rice, taleplerini Devlet Başkanı İslam Kerimov’a ilettiklerini dile getirdi.
Ülkede gerginlik devam ediyor
Diğer yandan Özbekistan’da geçtiğimiz hafta başlayan gerginlik devam ederken, çıkan olaylarda yaşamını yitirenlerin sayısı hala bilinmiyor. Fergana Vadisi’ndeki muhalif Özgür Köylü Partisi, Andican ve bir başka kentteki toplam ölü sayısının 700‘ü aştığını ve bunların arasında kadın ve çocuklar da bulunduğunu belirtiyor. Ancak bu konuda hükümetin açıklaması ise Andican’daki olaylarda 169 kişinin öldüğü yönünde.
Bu arada, kentten 30 kilometre mesafedeki Kırgızistan sınırında biriken mülteci sayısı da artmaya devam ediyor. Bu mülteciler, dünyayla ilişkisi kopan Fergana Vadisi’nden, komşu ülkeye geçmeye çalışıyor, çünkü Cuma günü yaşanan ayaklanmanın ardından Özbek güvenlik kuvvetleri kitlesel tutuklamalara girişti.