YORUM: Türkiye modeli Araplara uygun değil

Tunus diktatörü devrildi. Mısır’daki dikta yönetimi de sallantıda. Diktatör, rejimini kurtarmak için her yola başvuruyor. Diğer Arap ülkelerindeki muktedirler de kitlelerin ayaklanmasından endişeli. Bazıları, şimdiye kadar baskı altında tuttukları halklarını yatıştırmak için reform vaat ediyor. Daha düne kadar dikta yönetimlerini destekleyen ve onlarla kârlı ticaret yapan batılı ülkelerin hükümetleri ise eski ‘dostlarını’ dünya politikasının ‘yaramazları’ ilan ediyor.

Devrilmekte olan rejimlerin Batı’nın çıkarlarına uygun bir şekilde neyle ikame edilebileceği arayışında sık sık ‘Türk modelinden’ bahsediliyor. Bütün zaaflarına rağmen din ve devlet işlerini birbirinden ayıran düzenini Müslüman halkıyla uyumlaştırmayı başaran NATO üyesi Türkiye Arap devletlerine emsal olarak takdim ediliyor. Ama bu model Araplara uymaz.

Türkiye Cumhuriyeti yaklaşık 90 yıldır şimdiki sınırları içinde dimdik ayakta duruyor. Türkiye çok badireler atlattı. Askeri darbelere, tek parti diktasından çok partili sisteme ve çoğulcu demokrasiye geçişe, iç savaş benzeri çatışmalara ve iktidar ile muhalefet arasındaki acımasız iktidar mücadelelerine sahne oldu. Ama bütün kesintilerin sonunda yine demokrasi galip geldi.

Cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün, Türkiye'nin eksenini Batı’ya çevirip, Latin alfabesine geçişten kadınlara seçme ve seçilme hakkını vermeye kadar uzanan reformları Arap despotlarını ve diktatörlerini hep rahatsız etti. Arap aleminin iktidar sahipleri dejenerelik olarak nitelendirdikleri bu modeli hiçbir zaman kabul edemezlerdi.

Arap dünyası Yemen ve Irak üzerinden Fas’a kadar uzanıyor. Halkları, insanları, mantaliteleri ve mizaçları birbirinden çok farklı. Kültürel derinlikleri, kökleri Orta Asya’ya uzanan Türklerinkine hiç benzemiyor.

Osmanlı İmparatorluğu, İslam âleminin merkeziydi. Padişah, Hz. Muhammed’in halefi kabul edildiğinden, halifeliği de uhdesinde bulundururdu. Bu imparatorluğun külleri üzerine kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Atatürk kimsenin tasavvur bile edemediğini başarıp, İslam’la demokrasiyi kaynaştıran ve batılı hukuk ilkelerini hakim kılan dünyevi sistemin temellerini attı.

Arap diktatörlerinin bu rejimi örnek alacaklarını sanmak, gerçekleşmesi mümkün olmayan ütopik bir düşünceden ibarettir. Batılı değerleri özümseyemediği gerekçesiyle Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne yaklaşmasını sürekli engellemeye çalışan Avrupa hükümetleri, nasıl olup da birdenbire Türkiye’yi Araplara örnek olmaya lâyık bulduklarını izah etmek zorundadırlar.

Kendilerine uygun yönetim şeklini geliştirmek Arapların işidir. Demokrasi, insan hakları ve ekonomi alanlarındaki bütün açıklarına rağmen Türkiye bölgenin eşi benzeri olmayan bir ülkesidir. Çoğulcu Türk demokrasisi, örnek alınması için Araplara tavsiye edilmeye katiyetle uygun olmayan bir rejimdir.

© Deutsche Welle Türkçe

Yorum: Baha Güngör

Editör: Ahmet Günaltay