13. Februar – dan kada je srušen Drezden

13. februara 1945. godine nekoliko minuta poslije 22:00 sata je više stotina aviona, uglavnom britanskih, počelo bombardovati Drezden. Za 15 minuta su tri četvrtine grada bile potpuno srušene. Dva sata kasnije je uslijedio drugi vazdušni napad koji je izazvao veliki požar u kojem je poginulo više od 20.000 ljudi.

Istoričari i danas imaju oprečna mišljenje o tome – da li je vojni napad i rušenje grada poznatog po baroknoj arhitekturi uopšte imao smisla. Napad na Drezden je za nacionalsocijalističku Njemačku bio veliki udarac. Tri mjeseca kasnije je takozvani “Treći Rajh” bezuvjetno kapitulirao.

Demonstracije protiv demonstracija

Od 1956. godine se u Drezdenu svakog 13. februara oglase crkvena zvona. Međutim, od 1998. godine su se nad ovaj dan nadvili sivi oblaci. Naime, desni ekstremisti tog dana organizuju skupove na kojim se negiraju holokaust i njemačka krivica u ratu. Na ovim skupovima je nekada prisustvovalo manje od 100 osoba. Međutim, u posljednjih nekoliko godina se broj učesnika na tzv. “posmrtnom maršu” povećao na oko 6.500.

Prošle godine je na demonstracijama protiv marša desnih ekstremista učestvovalo 15.000 ljudi. Savez “Drezden slobodan od nacista” je organizovao demonstracije protiv marša neonacista. Vlasti savezne zemlje Saksonija smatraju da su demonstracije protiv demonstracija, koje su odobrene, kazneno djelo. Političarima i policiji u Saksoniji se od tada predbacuje da kriminaliziraju protivnike neonacista.

I migranti na demonstracije

Predsjednik Centralnog vijeća muslimana Aiman Mazyek podržava takvu formu protesta. Tri poslanika u Njemačkom parlamentu koji imaju tursko porijeklo (Sevim Dağdelen, Aydan Özoğuz i Memet Kılıç) se nadaju da će na protestima protiv neonacista učešće uzeti i migranti koji žive u Njemačkoj.

"Oni se više osjećaju kao objekti, a ne subjekti politike. Smatramo da se to mora promijeniti. Migrati moraju učestvovati na takvim demonstracijama kako bi bilo jasno da se solidarišemo sa našim društvom i Ustavom”, kaže Memet Kılıç.

Kılıç, koji je i sam pravnik, smatra da je takva forma demonstracija sasvim legitimna: "Ako protiv neonacista maršira više hiljada ljudi, onda oni sami nemaju prostora za marš. Zbog toga ljudima mogu savjetovati da mirno demonstriraju. Mora biti toliko demonstranata da za neonaciste više ne bude prostora”.

Desni ekstremisti u rasulu?

Pet dana kasnije, tačnije 18. februara, biće održan drugi skup na koji su pozvali političari, sindikati i crkve. Pod motom “Više hrabrosti, poštovanja i tolerancije – Drezden pokazuje svoju zastavu” sudionici se žele suprostaviti neonacistima. Još uvijek je nejasno da li će se oni tog dana i pojaviti jer najavljeni skup neonacista su desnoekstremne organizacije zvanično otkazale.

Eksperti za sigurnost to smatraju znakom neslaganja unutar desnoekstremne scene. Isto važi i za desnoekstremni NPD (Nacionalna demokratska partija) koja svoje predstavnike ima u parlamentima dvije njemačke savezne zemlje. Trenutno se internzivno diskutuje o zabrani djelovanja ove stranke.

Autor: Marcel Fürstenau / Mehmed Smajić

Odgovorni urednik: Azer Slanjankić