Drvarčani samo žele posao
14. septembar 2019
„A kako živimo, rođeni brate. Niti šta radi, niti šta imamo. Niti imamo bolnica, niti ima firmi, niti škola. Vidite kako je, nema nigdje nikoga. Cijepaju drva, to je jedino što rade ljudi ovdje. A ovaj jedan dan koji dođu neki političari pa podignu narod....šta da radimo ostalu godinu dana. Samo nas podraže i odu“, priča penzioner Rade Lazić iz Drvara koji kaže da mladi odlaze, ne samo iz Drvara nego i iz drugih opština sa srpskom većinom.
Politika ispred boljeg života
A to su još opštine Glamoč, Grahovo, Bosanski Petrovac iz kojih je srpsko stanovništvo protjerano tokom proteklog rata. Nakon Dejtona ta teritorija, zajedno sa Drvarom, pripala je Federaciji Bosne i Hercegovine, s tim da je Drvar podjeljen između Livanjskog i Unskog- sanskog kantona i Republike Srpske, u koju ulazi 13 sela opštine Istočni Drvar, čija je većina prekrivena šumom.
Povratak nije bio jednostavan, ali ni nakon više od dvije decenije nema naznaka da bi Srbi koji se se vratili i koji su ponovo kao i prije rata većina u ovim opštinama, mogli bolje da žive.
Takva atmosfera odličan je poligon za „prebijanje“ dnevne politike preko leđa građana, a posljednji događaj inicirao je dolazak predsjednika Srbije Aleksandra Vučića u Drvar i slanja poruke da ne idu sa svojih ognjišta. Srbi iz Drvara i ostalih opština sa srpskom većinom na području Kantona 10 nedavno su se oštro usprotivili najavi iz HDZ-a da će u Drvaru organizovati proslavu oslobađanja ove opštine, kada su Srbi protjerani s ovog područja. Inicijativa je demantovana iz vrha ove stranke a srpski član Predsjedništva BiH, Milorad Dodik rekao je da će u tom slučaju, na taj dan doći u Drvar i spriječiti obilježavanje. Epilog je zajednička posjeta Vučića i Dodika Drvaru, u kojoj je Vučić donirao milion evra ovoj opštini za infrastrukturne projekte.
Nećete od žrtve praviti dželata
„Nijednu lošu riječ nećemo reći, reći ćemo da poštujemo Hrvate i Bošnjake. Želimo u miru da živimo sa njima stotinama godina. I to je jedina budućnost za koju se zalažemo. Ali ne damo nikome da izvrće istoriju i da od žrtve pravi dželata. Ne damo nikome da od srpskog naroda pravi krivca za ono za šta srpski narod nije bio kriv. I štitićemo svoj narod. Mi Srbi moramo da budemo jedni uz druge“, rekao je Vučić na obilježavanju Dana sjećanja u pomen svim žrtvama stradalim u ratovima tokom 20. vijeka, koji su ove godine posvećeni stradanju Srba u zapadnokrajiškim opštinama 1995. godine.
Vučić je rekao da nijedan od knezova, kraljeva, ali ni predsjednika Srbije nije posjetio Drvar, još od Berinskog kongresa, što je ponovio i Milorad Dodik, izrazivši zahvalnost Vučiću za pomoć ovim opštinama, gdje je pored Drvara, Srbija donirala Glamoču, Petrovcu i Grahovu po 250 hiljada evra, takođe na ime infrastrukturnih projekata.
Besmisleno tražiti razlog za provokaciju
U svemu tome nema ništa čudno, kaže politički analitičar Miloš Šolaja, navodeći da dobre odnose treba održavati. Onaj ko želi da nađe provokaciju srbijanskog predsjednika na teritoriji Federacije gdje su Srbi većina, naći će, ali to je kaže besmisleno.
„Pogodilo se naravno da to sve ima neke konfliktne primjese ali treba diplomatski preko toga preći da svi imaju svoje mjesto u tim opštinama. Druga je stvar što Vučić, kojem se bliže izbori u Srbiji računa i na određen broj ljudi iz ovih opština koji žive u Srbiji. Dakle to ima jednu svoju praktičnu komponentu. Ne vidim tu ništa sporno, konfikt se može tražiti ako baš želite da ga tražite“, kaže Šolaja.
Konflikt je izbjegnut povlačenjem inicijative o obilježavanju, kako je nedavno navedeno u HDZ-u, oslobađanja ovih opština, što je u praksi bilo protjerivanje velikog broja srpskog stanovništva sa svojih ognjišta u RS i Srbiju, iz kojih se veliki broj nikada nije vratio. Danas, kako poručuje Dodik, iza Srba u ove četiri zapadnokrajiške opštine stoji Republika Srpska i Srbija.
Kapela na petrovačkoj cesti, fabrika…
„Ovo je srpski grunt ovdje. A ovaj narod je naučio da su razni režimi ovdje bili ali da su Srbi ostali. Ima srpskog grunta, ima srpskog naroda a biće ga sve više“, rekao je Dodik komentarišući između ostalog i najavu iz SDA o usvajanju deklaracije, čiji je cilj usvajanje ustava kojim bi BiH bila definisana kao demokratska, pravna, socijalna država pod nazivom Republika BiH.
„Ovaj Drvar i Grahovo i Glamoč i Petrovac su bili teritorija RS koja je izgubljena nakon napada Hrvatske i agresijom očistila ove krajeve. To nije sloboda. Ali zov za slobodom je vratio Srbe u ove opštine“, rekao je Dodik.
Najavljena je i izgradnja kapele na petrovačkoj cesti, gdje su hrvatski avioni tokom operacije "Oluja" bombardovali kolonu srpskih izbeglica u blizini Bosanskog Petrovca, kada je poginulo deset lica, među kojima četvoro djece, dok ih je pedesetak ranjeno. Pored ovoga, Vučić je najavio i izgradnju fabrike do kraja ove godine u kojoj bi trebalo biti zaposleno oko stotinu ljudi.
Nove stare ideje?
Ništa nema loše u tome sa predsjednici zemalja posjećuju predstavnike svog naroda u bilo kojoj državi, kaže profesor iz Mostara, Slavo Kukić navodeći ipak da je posjeta u ovom obliku nepotrebna.
„Bilo bi puno efikasnije da je podigao industrijske kapacitete ali dolaženje na značajne datume kako bi izazivao homogenizaciju može uputiti na to da on ponovo želi da oživi neke ideje iz prošlog vijeka. To samo može ići na štetu Srbima u tim krajevima da se preko njihovih leđa kroji dnevna politika“, kaže Kukić.
Ipak, politika mnogo ne zanima Erminu i Hrustana Vlatovića, koji već neko vrijeme žive i rade u Drvaru. Zbog posla su se morali preseliti iz Travnika u Drvar i tu ostati. Ipak, situacije je kažu teška, prvom prilikom ići će iz BiH, ne zbog međunacionalnih odnosa ili bilo čega sličnog, već što se teško živi.
„I ovo mladih što ima neće da rade. Posla ima ali vole ispijati kafe svaki dan. Malo im je dnevnica od 50 maraka. Od svoje 14. godine sam u šumi i ništa mi nije teško. Mi smo iz Travnika došli ovdje i nemamo problem sa komšijama, sve je dobro.... Ja sam došla sa njim jer nismo htjeli da budemo razdvojeni. Teško se živi jer su plate male, nebitna je nacija, ispaštamo svi", kaže Ermina.