EU „oštri zube“ zbog ekonomskih prestupa

Posljednja ekonomska dešavanja u Eurozoni, kriza u Grčkoj i pokušaji pronalaska adekvatnog evropskog rješenja, pokazali su da postoji hitna potreba za pojačanom ekonomskom koordinacijom, ali i strožijim nadzorom nad zemljama članicama Eurozone i Evropske unije u cjelini. U Evropskoj komisiji već rade na mjerama jačanja evropskog ekonomskog Pakta za stabilnost i rast, a evropski komesar za ekonomska i monetarna pitanja, Olli Rehn, najavio je uvođenje nekih oštrijih mera:

„Procedure koje se odnose na rješavanje problema prekomjernih budžetskih deficita i dalje će ostati u samom srcu evropskog Pakta za stabilnost i razvoj. Ali mi moramo da „naoštrimo svoje zube“, tako da ćemo postaviti nova pravila koja će se primjenjivati na zemlje koje stalno krše odredbe ugovora.”

Rehn je dodao i to da se ne zalaže za uvođenje novih sankcija prema ekonomski neodgovornim nacionalnim politikama, već da je prije za upotrebu postojećih mehanizama kao što su blokiranje razvojnih fondova.

“Bolje spriječiti nego liječiti”

Da “oštrije mjere” u rječniku Ollija Rehna ne znače isto što i za njemačku kancelarku Angelu Merkel vidjelo se i po njegovom stavu kada je u pitanju njemački prijedlog da se eventualno uvedu i mjere isključenja zemalja članica iz jednistvenog monetarnog sisitema ukolko krše pravila Eurozone. Komesar za ekonomska pitanja smatra da tako nešto nije u skladu sa Lisabonskim ugovorom, ali i ni sa evropskim principima:

“Ja imam izvjesne rezerve prema tome da li je ovakava ideja u skladu sa idejom i principima osnivača jedinstvene unije evropskih naroda.”

Evropska komisija založila se tako za jačanje onih pravila koja bi prvenstveno spriječila da dođe do makroekonomskih disbalansa. To podrazumjeva pravovremenu koordinaciju fiskalnih politika, evropsku dimenziju u nacionalnim budžetskim procesima i produbljivanje budžetskog nadzora.

Kako se spasiti od sistema za spašavanje?

Međutim, slučaj ekonomske krize u Grčkoj i evropske pomoći u tom pogledu, otvorio je i pitanje uspostavljanja odgovarajućeg trajnog mehanizma za rješavanje ovakvih situacija.

U Evropskoj komisiji naglašavaju da bi ovakav mehanizam trebalo da bude “krajnja mjera”. Olli Rehn je tako najavio da bi novi evropski “sistem za spašavanje” trebalo da bude zasnovan na striktnim odredbama za njegovo aktiviranje i vrlo rigornoznim uslovima. To bi ga, prema Rehnovim riječima, učinilo toliko neatraktivnim, da nijedna zemlja ne bi poželjela da slobodnim izborom dođe u poziciju da zatraži takav izlaz.

Autor: Marina Maksimović

Odg. urednik: Senad Tanović