Evropa bi trebala da prigrli sve što je "balkansko"

Balkanizacija prijeti, krišom se uvlači ili napreduje. Pojam "balkanizacije" je difuzan i sinonim je za raspad. Slovenački filozof Slavoj Žižek je ovaj fenomen ovako objasnio: Hrvati se stalno trude da objasne da Balkan počinje od Bosne i Srbije. Slovenci sebe doživljavaju kao čuvare Zapada. Austrijanci međutim i Sloveniju vide kao balkansku državu. Za Nijemce je čak Austrija previše šarena - nije li i Habsburška monarhija, po njihovom mišljenju, bila orjentirana jugoistočno? I tako dalje sve do Velike Britanije, gdje uopšte ne insistiraju da budu Evropa. Pa gdje je onda prava Evropa?

Na čudesan način "prave" evropske vrijednosti nestaju sa svakom sljedećom granicom jugoistoka. Evropa sebe definira time što nije Balkan. Balkan važi kao istovremeno egzotičan, poluorijentalan, fascinirajući i zastrašujući. Istoriografija regiona i političke analize su specijalizirane na opis raspada. Tako je Balkan - gdje god on bio - postao "podsvjesni dio" evropskog kontinenta.

Nije li Evropa puno više balkanska, nego što to sebi želi da prizna? I zar nije došlo vrijeme da ona prigrli to svoje "balkansko". Konačno kulturni diverzitet je to što čini Evropu. Nije slučajno službeni moto EU "jedinstvo različitosti" - "unity in diversity". Evropa je puna života, različitih jezika i obilježja. Evropa, u kojoj je stoljećima vođeno toliko ratova, želi pluralizam, kako bi izbjegla nove ratove na svom tlu. Razlike moraju egzistirati i u tome se svi slažemo."

Država u kojoj je Habzburška monarhija i Otomansko carstvo ostavilo najviše traga je bivša Jugoslavija. Ovdje je u praksi živjela ideja "jedinstvo različitosti" - "unity in diversity". Do rata 1992. godine su u Sarajevu postojale uličice, u kojima su živjeli nasljednici Jevreja, koji su u 16 vijeku pobjegli od inkvizicije iz Španije i koji su govorili i pjevali na starošpanskom jeziku. Mnoga romska djeca na Kosovu rasla su na pet jezika. U Makedoniji, Vojvodini i Istri se stoljećima govorilo više jezika i s tim se dobro izlazilo na kraj. Jedva da je bilo područja sa jasnom etničkom većinom. Naravno da je bilo problema i da je bilo komplikovano ali je funkcioniralo. U istoriji tih multietničkih država je ukorijenjena suština evropske ideje. Tamo se može jasno vidjeti šta je Evropi potrebno i šta ona uništava. "Balkanizacija Evrope" nije scenario propasti. Ona je - pod uslovom da se odvija demokratski - jedini put", piše autor i režiser Adnan Softić u članku za list "Die Welt".

Bliži se čas vođe kosovske opozicije

Neue Zuercher Zeitung u tekstu pod nazivom „Bliži se čas vođe kosovske opozicije“ piše: „Samo što je u noći sa ponedeljka na utorak pušten iz policijskog zatvora, vođa opozicije Aljbin Kurti odlučno je nastupio pred svojim pristalicama koje su prethodno pravile nerede, tražeći da ga puste.. Borimo se do kraja – neće biti Zajednice srpskih opština, poručio je osnivač najveće opozicione stranke na Koosvu Samoopredeljenje.

Kurti je nedjelju dana ranije pokazao da je spreman svoj cilj da ostvari i nedemokratskim sredstvima: u parlamentu je mirne duše bacio suzavac zbog čega je prekinuta sjednica. Cilj te akcije bila je blokada parlamenta. Time Kurti želi da spriječi da se preuredi politička organizacija srpskih opština na Kosovu. Pri tome je riječ o suštini Briselskog sporazuma od 2013. godine, koji bi odnose između Srbije i Kosova trebalo da postavi na zdrave noge. Zajednica opština bi trebalo da ima autonomiju u oblasti prostornog planiranja, ekonomskog razvoja, obrazovanja i zdravstva. Predviđeno je da se finansira od sopstvenih prihoda i iz kosovskog budžeta, ali i od strane srpske države.“

Upravo strah od uticaja Beograda, nastavlja Neue Zuercher Zeitung, je ono što opoziciju pokreće u borbi protiv zajednice opština: „Beograd je uvijek imao uticaj: sjeverni dio Kosova donedavno je bio pod kontrolom Beograda. Mnoge Kosovare ljuti što taj uticaj sada treba da se legalizuje u drugačijoj formi. Prema Kurtijevom mišljenju, korumpirana kosovska vlada dozvoljava da je EU i Beograd nasamare. Zbog toga što na političare kao što je ministar spoljnih poslova Hašim Tači – još uvijek moćan čovjek u zemlji – može da se vrši pritisak, prihvaćen je fatalan dogovor. Na njih može da se vrši pritisak, zato što međunarodni, zapadni zaštitinici mlade države imaju dokaze o korumpiranoj vladi, tvrdi Kurti. Ali zašto Brisel podržava Srbiju? Kurti poseže za metaforom: EU hrani malu hobotnicu Srbiju, kako bi je držao podalje od velike hobotnice Rusije. Ali pipci male hobotnice sežu duboko u Kosovo.“

U tekstu se dalje govori o problemima sa kojima je danas suočeno Kosovo i dodaje da Aljbin Kurti za njih ima alternativu, a to je protest: „Pri tom mu koristi njegova vjerodostojnost. Četrdesetogodišnjak nikada nije bio dio političkog establišmenta kao ni dio jednako neomiljene kontraelite međunarodno finansiranih nevladinih organizacija. Niko ne može da mu prebaci bogaćenje, a kritika koja se često upućuje opoziciji izdajnika razbija se o njegov nacionalizam. Harizmatičan i retorički nadaren, Kurti ima neku vrstu statusa mučenika. Za vrijeme rata na Kosovu uhapsili su ga Srbi i pušten je tek nakon dvije i po godine. Ideologija njegove stranke Vetëvendosje, što u prevodu znači Samoopredjeljenje, orijentiše se prema antikolonijalnim pokretima trećeg svijeta. Ona je istovremeno nacionalistička i antikapitalistička. U sredini, u kojoj privatizaciju i tržište u šaci ima klika koja se brzo obogatila i u kojoj se pojedini zapadni ambasadori ponašaju kao rimski konzuli, Kurtijeva propaganda ima veliki odjek“, piše Neue Zuercher Zeitung.

Hrvatska predsjednica razmišlja o podizanju ograde

Hrvatska će, prema riječima predsjednice Kolinde Grabar Kitarović, u cilju smanjenja priliva izbjeglica podignuti ogradu na granici po uzoru na Mađarsku.To se moglo zaključiti iz njene izjave "Jutarnjem listu" kada je rekla da misli da će u budućnosti biti potrebna jedna vrsta ograde ili fizičke barijere. Ona ne vidi drugu altrenativu za zaštitu, posebno kada susjedne zemlje zatvaraju svoje granice prema Hrvatskoj. Međutim, liberalna hrvatska vlada isključuje gradnju Zida. Predsjednica Kitarević je članica HDZ-a, stranke koja ima dobre šanse da pobijedi na izborima u novembru. Od sredine septembra je kroz Hrvatsku prošlo 170.000 potencijalnih azilanata", piše Neue Zuercher Zeitung.