Evropski korak u desno

Evropska narodna partija koja okuplja stranke desnog centra, i u novom sazivu Evropskog parlamenta predstavljaće najveći blok. Za njima slijede socijalisti pa liberali, ostavljajući tako odnos snaga u novom sazivu parlamenta gotovo nepromijenjenim u odnosu na prethodni.

Evropski izbori, koji predstavljaju i svojevrsan pokazatelj raspoloženja birača prema lokalnoj politici i političarima, pokazali su da građani Unije u najvećoj mjeri daju svoju podršku konzervativcima, ali su i u velikom broju ipak kaznili stranke na vlasti, najviše zbog teških vremena nastalih uslijed globalne ekonomske krize.

Nezadovoljstvo jača ultra desnicu

Zbog nezadovoljstva građana EU aktulenom političko-ekonomskom situacijom, zbog nezainteresovanosti, ali i neobavještenosti velikog dijela od 388 milona upisanih birača u 27 zemlja članica, profitirali su, između ostalih, i nacional-desničari i evroskepitici, koji su ovoga puta osvojili više mjesta u EP. Ukoliko bi se ti i drugi poslanici, koji za sad ne pripadaju ni jednom bloku ujedinili, mogli bi da formiraju treću po veličini grupaciju u parlamentu. To je ipak malo vjerovatno, zbog njihovih ekstremno različitih stavova. Ono što se zna jeste da će proevropske partije i dalje imati većinu u EP. Dosadašnji predsjednik EP, Hans Gert Petering je po objavljivanju prvih rezultata izbora izjavio:

„Izrazio bih veliko zadovoljstvo činjenicom da proevropske partije, kao što su narodna partija, socijal demokrate, liberali i zeleni, imaju vrlo solidnu većinu u parlamentu. Sve ih pozivam da zajedno nastave da rade na proevropskom putu koji Evropu vodi u bolju budućnost. Od predstavnika onih partija koje nemaju proevropske pozicije očekujem da sarađuju na fer i objektivan način.“

Mala izlaznost vodi u krizu legitimiteta

Petering je ovom prilikom izrazio i žaljenje zbog niskog odaziva birača. Samo 43,4 odsto birača dalo je svoj glas u izboru za novi saziv EP. Od kada je na prvim izborima za ovu evropsku instituciju 1979. izašlo 63 odsto građana, svakim sljedećim izborom taj postotak je padao.

Paradoksalno, ali tokom istog vremena uticaj Evropskog parlamenta je rastao. Ukoliko se nastavi trend opadanja izlaznosti birača, moglo bi doći krize legitimiteta ove institucije, koja bi usvajanjem Lisabonskog ugovora dodatno trebalo da dobije na značaju u trasiranju budućnosti EU. Graham Votson lider saveza liberal-demokrata u EP je izjavio:

„Mislim da birači za sada ne vide konekciju između svog glasa i formiranja evropskih institucija. Kad bi mogli da jasno vide kako njihov glas utiče na sastav EK ili većine u parlamentu, tada bi građani izlazili i glasali i postojala bi jasna relacija između birača i formiranja administracije.“

Početak dvodnevne konstitutivne sjednice novog saziva EP zakazan je za 14. jul u Strazburu, kad bi trebalo da bude izabran i novi predsednik parlamenta. Pobjeda desnog centra na ovim izborima istovremeno daje i velike šanse dosadašnjem predsjedniku EK, Žozeu Manuelu Barozu, da dobije još jedan mandat na toj pozicioji.

Autorka: Marina Maksimović

Odg. urednik: Svewtozar Savić