Evropski "stres test"

I ovoga puta u razgovorima lidera zemalja i vlada članica EU dominirale su teme vezane za finasijsku, ekonomsku i monetarnu krizu. Posebno je naglašena politička odlučnost svih 27 zemalja članica da očuvaju stabilnost eura, kao i rada na jačanju dugoročnih ekonomskih politika. Iako je preporučeno da bi strategije za izlazak iz krize trebalo da budu različite, u zavisnosti da li zemlje imaju više ili manje fiskalnog prostora, EU nastavlja dalju konsolidaciju zajedničkog viđenja ekonomskih poteza. Govoreći o ishodu razgovora u Briselu, predsjednik Vijeća EU, Hreman Van Ropmej je izjavio:

„Finalizirali smo Strategiju za privredni rast i zapošljavanje, tzv. „Evropsku strategiju 2020“. Ona će pokrenuti stvari u ekonomiji. U finansijskom sektoru prioritet EU je da ima jak i zdrav bankarski sistem. U tom smislu dogovoren je tzv. „stres test“ za banke, koji će stupiti na snagu najkasnije u drugoj polovini jula.“

U vremenu kada su svjetska tržišta poljuljana, a neostatak povjerenja je primjetan i među bankarskim sektorom, „stres test“ bi trebalo da vrlo transparentno ocjeni sposobnost banaka da izdrže ekonomske ili finsijske udare. Do sad su ti rezultati uglavnom bili povjerljive prirode.

Kako regulisati budžet, a ne ugušiti privredu?

Lideri zemalja EU saglasili su se i da je potrebno izbjeći stvarnje podjela između 27 zemalja članica EU i 16 zemalja eurozone, pri čemu je upozoreno da se ekonomske odluke jedne od članica tiču cijele EU. U tom smislu evropski lideri založili su se za poboljšanje koordinacije ekonomskih politika, ali i za jačanje budžetske kontrole. Tako će od sljedeće godine, svakog proljeća, članice EU morati predstaviti svoje budžetske progame, a one zemlje koje ne uspiju da ispune budžetske ciljeve ili smanje dugovanja, zacrtana Paktom stabilnosti, u buduće će biti sankcionisane.

„Fiskalna konsolidacija, strukture reforme i povjerenje su neophodni elementi za nastavak privrednog rasta u Evropi, ali i svijetu“, izjavo je predsjednik Evropske komisij, Žoze Manuel Barozo: „Šaljemo jasan signal i građanima, tržištima i našim partnerima u svijetu da ćemo konsolidovati naš budžet, smanjiti dugovanja, a pri tome nećemo ugušiti ekonomiju ili dobrobit ljudi dovesti u pitanje“. Prema Barozovim riječima, finansijske reforme u EU bi trebalo da budu gotove do kraj 2011. godine, a fokus EU u narednih šest do osam mjeseci i dalje bi trebalo da bude na jačanju ekonomije.

Sankcije Iranu, pristupni pregovori Islandu

Na Samitu u Briselu evropski čelnici usvojili su i deklaraciju o Iranu. Predsjednik Vijeća EU, Herman van Rompej je izjavio: „EU je duboko zabrinuta zbog nuklearnog programa Irana, a nove restriktivne mjere su bile neizbježne. Preporučeno je ministrima spoljnih poslova EU da primjene Rezoluciju Vijeća sigurnosti UN 1929 i da usaglase dodatne sankcije na sastanku u julu“. Nove evropske sankcije prema Iranu trebalo bi da se fokusiraju na trgovinski i finansijski sektor.

EU je također odlučila da otvori i pristupne pregovore sa Islandom, a jedan od uslova za ulazak Islanda u EU jeste rješavanje pitanje duga islandskih banaka Holandiji i Velikoj Britaniji koji iznosi 3, 8 milijardi eura. Evropski lideri su ocijenili da je Estonija ispunila sve uslove za ulazak u eurozonu.

Autor: Marina Maksimović

Odgovorni urednik: Mehmed Smajić