Junker nominovan za predsjednika Evropske komisije

Ovoga puta evropski konsenzusu Briselu je izostao. Lideri 28 zemalja članica EU morali su da broje glasove i sa 26 prema 2 odlučili da podrže kandidata konzervativaca, Žana Kloda Junkera, za novog predsednika Evropske komsije. Britanski premijer Dejvid Kameron, podržan samo od strane mađarskog premijera Orbana, ostao je pri stavu da je Junker „federalista stare škole“ koji se zalaže za jačanje Unije i smanjenje nadležnosti zemlja članica, uz neprihvatanje reformi na kojima insistira zvanični London. I dok je za Kamerona u pitanju „tužan dan za Evropu“, koji bi mogao da dodatno pojača želju Britanaca za izlaskom iz Unije, iz Savjeta EU Junkeru, nekadašnjem premijeru Luksemburga i doskorašnjem predsjedniku eurozone stižu četitike:

„Žana Kloda Junkera znam već 20 godina i mnogo smo radili zajedno“, izjavio je odlazeći predsjednik Evropske komisije, Žoze Manuel Barozo:“ Vjerujem da se radi o predanom Evropljaninu i političkom lideru sa velikim iskustvom. Evropska komisija i ja ćemo učiniti sve kako bi u narednim mjesecima osigurali što bolju tranziciju između ove i naredne Komisije.“

Da bi Žan Klod Junker i zvanično bio postavljen na jedno od najuticajnijih mjesta u EU trebalo bi da za njega glasa i Evropski parlament, čiju je većinsku podršku već dobio. Glasanje novog saziva Evropskog paralmenta je zakazano za 16. jul, a istog dana lideri EU sastaće se da bi razgovarali o ostalim najvažnijim funkcijama u okviru evropskih institucija. U Briselu će do kraja godine, pored predsjednika Evropske komisije i novih komesara, mandate preuzeti i novi predsjednik Evropskog parlamenta, Savjeta EU i novi šef diplomatije EU.

Balans štednje i investicija zarad zdravlja privrede

EU je samit šefova država i vlada svojh članica dijelom posvetila istoriji i obelježavanju početka Prvog svetskog rata, dok je drugoga dana razgovarala o budućnosti i evropskim prioritetima u narednom periodu:

„U našem strateškom planu za narednih pet godina izdvojili smo pet prioriteta. Počev od jačanja ekonomije i otvaranja novih radnih mjesta, insistiranju na pravima građana i osnovnim slobodama, do obezbjeđivanja energetske i klimatske budućnosti i efikasne zajedničke akcije u međunarodnoj zajednici. Sve ovo je neophodno da bismo postigli ono što građanji EU od nas očekuju i to su smjernice za politiku svih evropskih institucija u narednim godinama”, izjavio je predsjednik Savjeta EU, Herman van Rompej.

Posebno je naglašeno da u EU postoji širok konsenzus oko potrebe da se nastavi sa ekonomskim reformama i fiskalnom konsolidacijom, dok se, istovremeno, zarad „zdrave ekonomije“ mora insistirati na investicijama. Time su smanjene razlike one grupe zemalja, na čelu sa Njemačkom, koje su inistirale na neodustajanju od mjera štednje i Francuske i Italije koje su se zalagale za veća ulaganja u cilju podrške privrednom rastu. I dok će ekonomska pitanja biti evropski prioritet u narednom preiodu, isto se ne može reći za politiku proširenja. Evropski savjet ozvaničio je kandidatski status Albanije, ali u Briselu, bar u narednih pet godina ne očekuju i novu članicu.

Svi nešto dobili, samo London i Moskva izgubili?

Junski samit lidera EU bio je istorijski i za geopolitičku mapu Evrope. Tri bivše sovjetske republike, Ukrajina, Gruzija i Moldavija potpisale su sa EU Sporazume o stabilizaciji i prdruživanju ( SSP). U Briselu to vide kao prekretnicu koja bi trebalo da rezultira jačim političkim i ekonomskim vezama i većom stabilonošću i prosperitetom evropskog kontinenta.

Za lidere Ukrajine, Gruzije i Moldavije u pitanju je konačan izbor- evropske integracije i put ka članstvu u EU. Među mnogobrojnim najavama modernizacije, demokratizacije i reformi, koje donosi evrointegracioni put, svi su svjesni i bezbjednosnih izazova u Ukrajini i neizvjesnosti odnosa Gruzije i Moldavije sa Rusijom:

„Moja prva poruka jeste da je EU danas uz vas više nego ikada. Imate našu podršku i solidarnost, kao i naše priznavanje vašeg teritorijalnog integriteta“, poručio je predsjednik Savjeta EU, Herman van Rompej: „ Moja druga poruka jeste da u ovim sporazumima, niti u pristupu EU, nema ništa što bi moglo da naškodi Rusiji na bilo koji način. EU je spremna da razgovara sa Rusijom, koliko god je to potrebno, kako bi otklonili nesporazume ukoliko postoje i zacrtali bezbjedniju budućnost našeg zajedničkog kontinenta“, izjavio je Van Rompej.

Iako zvanični Brisel naglašava da jačanje veza EU sa tri bivše sovjetske republike nije „usmjereno protiv Rusije”, ukazujući da je i u unteresu Moskve „ prosperitet i stabilnost regiona“, diplomate ocjenjuju da je, na prvom mjestu sporazum Ukrajine sa EU, srušio geopolitičke planove Rusije o alijansi koja bi parirala EU i NATO. Iz Moskve je već poručeno da će zbog ovih sporazuma biti „ozbiljnih posljedica po Ukrajinu i Moldaviju“. Istovremeno, lideri EU upozorili su Rusiju da su nove sankcije moguće ukoliko „za tri dana“, do kraja juna, ne dođe do promjene politike prema Kijevu i konkretne deeskalcije situacije na istoku Ukrajine.