Litvanija preuzima predsjedavanje EU-om

Litvanci, koji su i sami prije 9 godina, u tzv „velikom proširenju“ pristupili EU, i koji 1. jula ove godine po prvi put preuzimaju rotirajuće predsjedavanje Unijom, kažu da su prijatelji politike proširenja i da ono donosi „svježu krv“ u familiju evropskih zemalja.
Među tri prioriteta budućeg predsjedavanja, litvanski ambasador u EU, Raimundas Karoblis, na prvo mjesto stavio je odgovorne finansije i finansijsku disciplinu, na drugo privredni rast i zapošljavanje, dok je govoreći o trećem prioritetu, nazvanom „otvorena Evropa“, nakon fokusa na pitanje odnosa EU sa svojim istočnim susjedima, nekadašnjim sovjetskim republikama, gotovo neprimjetno pomenuo i nastavak proširenja.

Rekavši da će proces evrointegracija do kraja godine zavisti u velikoj mjeri od junskih odluka Savjeta, tek na direktno pitanje DW o litvanskoj agendi za Zapadni Balkan, Karoblis govori o „specifičnim odnosima“ Viljnusa i Beograda. „Imali smo bilateralnih pitanja sa Srbijom i još ih imamo, ali uveren sam da to neće uticati na naše predsjedavanje EU. Radićemo najbolje što možemo i vodićemo se objektivnim kriterijumima. Na prvom mjestu je pitanje odnosa Srbije i Kosova i ako se uslovi ispune, ako se dogovoreno primjeni, bićemo srećni da krenemo naprijed po ovim pitanjima“, kaže Karoblis.

Litvanija je još tokom rasprave o kandidatskom statusu, navode izvori iz Savjeta, od Srbije tražila snažnije sprovođenje dogovora Beograda i Prištine, a u diplomatskim krugovima u Briselu govorilo se i o „problemima“ koje Viljnus ima u pogledu „bliskosti Beograda i Moskve“. Navedene su i propale privatizacije „Azotare Pančevo“ i „BIP“-a čiji su vlasnici bili Litvanci, ali i mjesto predsjedavajućeg Generalnom skupštinom UN-a, koje je, i pored dugogodišnjih ambicija Litvanije, pripalo nekadašnjem šefu diplomatije Srbije, Vuku Jeremiću. Da ova pitanja još nisu zaboravljena govori i činjenica da jedino Litvanija nije ratifikovala Sporazum o stabilizaciji i proširenju sa Srbijom. „U ovom trenutku SSP sa Srbijom se nalazi u litvanskom parlamentu, u ubrzanoj proceduri i očekujem brzu ratifikaciju“, kaže ambasador Karoblis za DW.

Prvo predsjedavanje evropskom dvadesetosmorkom

Kada je riječ o drugim zemljama u procesu proširenja, Litvanija kao nova predsjedavajuća Evropskom Unijom, naglašava da je upravo period njenog mandata, druga polovina ove godine, posvećen proširenju. U oktobru dolazi novi izveštaj Evropske komisije o proširenju, a Litvanija kaže da je spremna da radi na konkretnim pitanjima kao što je otvaranje novih poglavlja u pregovorima sa Turskom i početak pregovora o SSP-u sa Kosovom.

„Nažalost izgleda da je veoma teško napraviti progres u Makedoniji gdje situacija zaista nije sjajna. Albanija također ima unutrašnjih problema i izgubila je početni zamah na putu ka EU. Vidjećemo šta je moguće da uradimo i sa BiH“, objašnjava ambasador Litvanije u EU. Viljnus očekuje „neki progres“ kada je Island u pitanju navodeći svoje simpatije za tu zemlju koja je prva priznala nezavisnost Litvanije, početkom devedesetih. Istovremeno Litvanije kaže da je srećna što će već prvog dana na čelu EU predsjedavati evropskom dvadesetosmorkom.

Autorka: Marina Maksimović
Odg. urednica: Jasmina Rose