Neispunjeno obećanje Françoisa Hollandea

U posljednjih nedjelju dana rastureno je desetak romskih naselja i kampova oko Lillea, Lyona, Pariza i Marseillea, i nekoliko stotina Roma je policija udaljila sa tih mjesta. Asocijacije za pomoć Romima i njihovu zaštitu oštro kritikuju te mjere i ističu da je odnos novih ljevičarskih vlasti, to jest predsjednika, socijaliste Françoisa Hollandea i ministra unutrašnjih poslova Manuela Vallsa, isti kao i držanje njihovih desničarskih prethodnika Nicolasa Sarkozyja i Claudea Guéanta.

Te asocijacije direktno pozivaju Françoisa Hollandea da održi svoje obećanje prema kojem se divlja romska naselja mogu ukloniti pošto se nađe "alternativno rješenje". U posljednje vrijeme ona se masovno uklanjaju bez tog alternativnog rješenja.

Mnogi Romi su otišli u Rumuniju, ali će se vratiti

Improvizovana pribježišta od starih kamp-kućica i koliba „sklepanih“ od priručnog materijala, bez tekuće vode, električne struje i sanitarija, u cjelini nehigijenski i nezdravi uslovi u kojima se živi u takvim naseljima, ali i žalbe i pritisci stanara zgrada u blizini, razlozi su zbog kojih lokalno sudstvo donosi odluke o evakuaciji, ostavljajući neriješenim pitanje: kud će ti ljudi kad im policija rasturi naselje i drži ih na oku da u blizini ne formiraju novo?!

Svako rasturanje ostaje bez "alternativnog rješenja" koje asocijacije i sami Romi drže za Hollandeovo obećanje. Jedino tu i tamo ima centara u koji izvjestan broj Roma može privremeno da se smjesti zajedno sa klošarima, a mogu i da se "dobrovoljno" prijave za čarter let u Bukurešt sa 300 eura koje tim povodom dobijaju. Ovih dana njih 240 je na taj način otišlo u Rumuniju, ali, prema kritičarima te mjere, većina će se uskoro i vratiti, bez obzira što dva puta ne mogu iskoristiti "popudbinu".

Pošto su Rumunija i Bugarska članice Evropske unije od 2007. godine, svi njihovi građani mogu se tri mjeseca slobodno kretati gotovo po cijelom kontinentu, ali uslijed takozvanih tranzicijskih zakona ne mogu dobiti dozvolu za rad. Tri mjeseca brzo prođu, pa se udaljavanje sa francuske teritorije (izbjegava se riječ protjerivanje) pravda tim zakonskim propisom. Prije dvije godine desničarske vlasti koristile su se udaljavanjem Roma da bi namirile kvotu ilegalnih imigranata koju su opštine bile dužne da izgnaju iz zemlje. Time se broj pripadnika "putujućeg naroda" nije baš nimalo smanjio.

Problem se samo premješta

Ono što se činilo u Sarkozyjevo vrijeme nastavlja se i pod predsjedništvom Françoisa Hollandea i ministra Vallsa na vlasti, tvrde asocijacije za zaštitu Roma. Naselja od kamp kućica i koliba se rasturaju, policija ima sudski nalog da ih odstrani s dotičnog mjesta, ali ne i kud da ih sprovede. Formira se karavan od krntija i starih kamp kućica i Romi odlaze ne zna se kud. Problem se samo premješta, kažu te asocijacije.

Benjamin Abtan, predsjednik Evropskog antirasističkog pokreta, kaže da je rasturanje romskih kampova u Francuskoj "poruka kojom se podržava formiranje posebnih kvartova ili dijelova grada za Rome, što se praktikuje u Slovačkoj i Republici Češkoj, njihovi progoni iz Danske i Njemačke i svakodnevna diskriminacija u Španiji, Poljskoj, Srbiji ili Turskoj."

Evropska unija stavila je Francusku "pod nadzor". Evropska komisija pravde, na čijem čelu je Viviane Reding je, kako je saopšteno, "u kontaktu sa francuskim vlastima kako bi se uvjerila da se u postupanju sa Romima poštuju evropski propisi". Prije dvije godine, Viviane Reding je osudila način na koji je desničarska francuska vlada udaljavala Rome, porijeklom iz Rumunije i Bugarske. "Te države su članice Evropske unije pa su, prema tome, njihovi državljani evropski građani, koje štite evropski zakoni", zaprijetila je Reding Sarkozyju i dodala da će otvoriti proceduru prema kojoj će ponašanje prema Romima proglasiti diskriminacijom. Sarkozyjeve radikalne izjave o udaljavanju Roma "u neregularnoj situaciji" su se ublažile, a broj čarter letova se smanjio.

Hoće li Viviane Reding opet zaprijetiti? Francuski ministar unutrašnjih poslova Manuel Valls je izjavio da je njegovo ministarstvo dostavilo Evropskoj uniji sve informacije o problemima Roma bez stalnog boravka. On je rekao da je "svako udaljavanje zasnovano na istrazi i administrativnoj odluci i da je pod sudskom kontrolom" te da se ne može pretvoriti u masovno protjerivanje.

Tolerisanje romskih naselja ne rješava problem

Poštovanje ličnog dostojanstva je konstantni imperativ svakog postupka izvršnih vlasti, ali u isto vrijeme one moraju reagovati na sanitarne i zdravstvene probleme koje nameće divlje podizanje romskih naselja. Ona se uklanjaju u interesu samih Roma, koji žive u krajnje nehigijenskim i po njihovo zdravlje opasnim uslovima. "Tolerisanje tih naselja koja niču po Francuskoj ne rješava pitanje Roma iz Istočne Evrope. Ne preduzimati ništa, zatvarati oči pred tim, ne vodi ničemu", rekao je on i naglasio da zemlje porijekla Roma moraju preuzeti odgovornost za njihovo socijalno i društveno integrisanje, a prije svega da stanu u kraj njihovoj lokalnoj diskriminaciji.

U Francuskoj ima oko 15.000 Roma bez stalnog boravišta. Prema procjenama, to je samo jedan procenat romske populacije u Evropi. Za asocijacije koje nastoje da im pomognu, oni su mučenički, apatridski, siromašan narod, koji uslijed tortura, progona i diskriminacije od pamtivijeka bježi s Istoka na Zapad i nazad. To kao da potvrđuje ispitivanje javnog mnijenja, čiji rezultati su objavljeni u utorak (14.8.): 80 procenata Francuza podržava uklanjanje romskih kampova iz svog komšiluka.

Autor: Dževad Sabljaković

Odgovorna urednica: Marina Martinović