Kraj najskuplje i najkrvavije vojne intervencije Bundesvera

Na samom početku je jedna rečenica zvučala kao iz udžbenika istorije: tadašnji kancelar Gerhard Šreder (SPD) je 12. septembra 2001. u Berlinu američkom predsjedniku obećao „neograničenu – naglašavam: neograničenu solidarnost Njemačke“.

Njemačka je nakon stravičnih napada na Njujork i Vašington stala na stranu svog najvažnijeg saveznika i preuzela odgovornost u ratu protiv terorizma u Avganistanu, koji su vodile Sjedinjene Američke Države.

2002. je tadašnji ministar odbrane Njemačke, Peter Štruk sve sažeo u dopadljivu formulu, da se bezbjednost Njemačke brani na Hindukušu: „Njemačka je bezbjednija ako se zajedno sa saveznicima i partnerima borimo protiv terorizma, u njegovom uporištu, takođe i vojnim sredstvima“.

Intervencija, koja je započela pod koalicijom SPD i Zelenih a završila pod vladom CDU/CSU i SPD i kancelarkom Angelom Merkel, bila je najskuplja i najkrvavija inostrana misija Bundesvera. Procjenjuje se da je Vlada Njemačke od 2002. za Avganistan izdvojila više od 18 milijardi evra. Najveći dio, oko 12,5 milijardi otišlo je na Bundesver.

Zbog bezuslovnog povlačenja NATO trupa predvođenih SAD, zemlju su napustili i posljednji njemački vojnici. Bundesver je parlamentarna armija i o njenim intervencijama u inostranstvu odlučuje Bundestag. Dvije decenije je intervencija u Bundestagu imala većinsku podršku, dok je podrška u narodu konstantno snažno opadala. DW je zatražio od poslanika zaduženih za spoljnu politiku i odbranu da povuku bilans.

„Bundesver može da bude ponosan na sebe“

„Bilo je ispravno da kao partneri u NATO učestvujemo u intervenciji u Avganistanu“, naglašava Hening Ote, portparol poslaničkog kluba konzervativnih hrišćanskih demokrata i hrišćanskih socijalista (CDU/CSU). On se prije svega fokusirao na ukupno oko 160.000 njemačkih vojnika, koji su posljednjih 20 godina bili stacionirani u Avganistanu, mnogi od njih više puta.

„Bundesver je u intervenciji bio profesionalan. Oni su izvršili važnu obavezu prema svojoj zemlji i partnerima u Savezu. Intervencija predstavlja uspjeh, stoga što Avganistan više ne pruža sigurno utočište međunarodnom terorizmu. Vojnikinje i vojnici Bundesvera mogu da budu ponosni na sebe.“

„Neophodna je pažljiva obrada“

Siemtje Meler, portparolka Poslaničkog kluba SPD za pitanja odbrane slično argumentuje: „Vojno gledano intervencija je bila uspješna. Postiglo se to da Avganistana više ne predstavlja međunarodnu terorističku prijetnju.“ Meler probleme vidi u obnovi države, „što je znatno teže nego što se u početku nadalo. Zadatak međunarodne zajednice i dalje ostaje da prati Avganistan na ovom putu“.

Političarka SPD se zalaže za „pažljivu obradu“ intervencije, koju bi trebalo da uradi anketna komisija Bundestaga.

„Nisu postignuti veliki ciljevi"

I portparol Zelenih za pitanja odbrane, Tobias Lindner zahtijeva transparentnu evaluaciju intervencije u Avganistanu. „Sigurno da u zemlji postoje regioni gdje je situacija bolja nego 2001. pod vladavinom talibana. Istovremeno se mora priznati da glavni ciljevi – mir u Avganistanu i stabilne državne strukture – nisu postignuti na ovaj način“.

Političar Zelenih prebacuje saveznoj vladi, da se predugo oslanjala na čisto vojni angažman. „U narednim intervencijama se mora mudro razmisliti, koji ciljevi i sa kojim sredstvima, a posebno u kojem vremenskom okviru se mogu postići.“

„Moraju se obraditi ratni zločini NATO“

Sevim Dagdelan portparolka Poslaničkog kluba Ljevice za spoljnu politiku vidi poraz NATO u Avganistanu. Njena partija se zalaže za istupanje Njemačke iz Zapadne vojne alijanse. „Neoprostivo je to što je NATO rat u Avganistanu koštao života hiljade avganistanskih civila. Neophodno je da se obrade ratni zločini koje je počinio NATO u Avganistanu.“

Dagdelenina partija od početka je glasala protiv intervencije Bundesvera. „Razlozi savezne vlade za učešće u ratu, da se u Avganistanu brani Njemačka ili zbog prava žena su bile čiste laži da bi se opravdalo učešće u NATO-ratu iz geopolitičkih razloga. 59 vojnika Bundesvera u Avganistanu su umrli za besmislenu ratnu avanturu.“

„Teško je više podbaciti nego u Avganistanu"

I Ridiger Lukasen, portparol desno-populističke Alternative za Njemačku (AfD) za odbranu drži da je intervencija u Avganistanu u potpunosti podbacila: „Zemlja je nestabilna, nije sigurna i nije značajno ekonomski razvijena. A tek nije uspio smiješni cilj savezne vlade - demokratizacija po uzoru na Zapad. Takođe ne može danas da se garantuje i prvobitni minimalni cilj da Avganistan neće više biti „sigurno nebo“ za terorističke grupe. Teško je više podbaciti nego u Avgnaistanu.“

„Prevelik izazov za NATO"

Bijan Djir-Sarai, spoljnopolitički portparol liberala FDP ne želi da govori ni o uspjehu ni o neuspjehu. „S jedne strane su uspješno potučene terorističke grupe Al Kaide. S druge strane su Avganistankama i Avganistancima tokom 20-godišnje intervencije otvorene perspektive. Ali, stvaranje održivih državnih struktura bio je prevelik izazov za NATO-partnere, koji još nisu riješili.“

Djir-Sarai takođe pledira za temeljito prerađivanje posljednjih 20 godiina: „Pitanju izgradnje nacije se pristupilo veoma naivno, i pogrešno se procijenila podrška koju Talibani sve više uživaju među ruralnim stanovništvom. Mislim da će pouke koje se budu iz ovog izvukle biti od velike važnosti za našu intervenciju u Maliju“.

Pratite nas i na Facebooku, na Twitteru, na YouTube, kao i na našem nalogu na Instagramu