Pregovori Srbije sa EU počinju u januaru

Savjet ministara Evropske unije usvojio je stav po kome pregovori Srbije o članstvu u EU treba da počnu u januaru 2014. godine. Iako se u u utorak uveče (17.12.) zvanično usvojenim zaključcima o napretku Srbije u 2013. godini ne pominje i konkretan datum održavanja prve Međuvladine konferencije EU-Srbija, komesar za proširenje Unije Štefan File, potvrdio je da bi ona trebalo da bude na evropskoj agendi 21. januara.

„Grčka kao zemlja koja preuzima rotirajuće predsjedavanje Uniji, informisala je zemlje članice da je plan da se prva Međuvladina konferencija sa Srbijom održi 21. januara“, izjavio je File i najavio ubrzanu pripremu za taj događaj. U Savjetu Evrope kažu da je to datum za kada je već planiran Savjet evropskih ministra spoljnih i opštih poslova, koji bi tako bili u prilici da učestvuju i na prvoj zajedničkoj konferenciji sa Srbijom.

U svojim godišnjim zaključcima, Savjet ministara naglašava da će „pažljivo posmatrati“ nastavak zalaganja Srbije u procesu normalizacije odnosa sa Kosovom. Beograd se poziva i da „posebnu pažnju“ obrati na vladavinu prava u zemlji, što podrazumijeva reformu pravosuđa, borbu protiv korupcije i organizovanog kriminala, nezavisnost ključnih institucija, kao i na slobodu medija, zaštitu prava manjina i saradnju u regionu.

Pravno obavezujući sporazum

Savjet ministara opštih poslova Evropske unije usvojio je i pregovarački okvir za Srbiju čime su, prema riječima Linasa Linkevičijusa, ministra spoljnih poslova Litvanje, zemlje koja trenutno predsjedava EU, „de fakto počeli pregovori sa Srbijom“. U Briselu se naglašava da će procesi pregovora Srbije o članstvu u EU i normalizacije odnosa sa Kosovom teći paralelno. Pitanja koja se tiču Kosova naći će se, osim u izuzetnim slučajevima, u poglavlju 35 pregovaračkog okvira. Očekuje se da će zajedno sa poglavljima 23 i 24, koja se odnose na vladavinu prava i slobode, i poglavlje 35 biti među prvima otvoreno, a među posljednjima zatvoreno.

Prije ulaska u Evropsku uniju, Srbija će, prema odluci Savjeta ministara, morati da potpiše „pravno obavezujući dokument“ o sveobuhvatnoj normalizaciji odnosa sa Kosovom. U Briselu ovakvu formulaciju ne tumače kao priznavanje nezavisnosti Kosova od strane Srbije, već kao nastavak do sada uspješnih pregovora o normalizaciji odnosa dviju strana.

„Pravno obavezujuće rješenje biće potrebno u budućnosti. Ne govorimo sada o tome, već cijenimo proces normalizacije. Svi su primijetili da je postignut napredak u tome. Ne treba prejudicirati zaključke, treba čitati tekst takvim kakav jeste. On samo obezbjeđuje napredak već postojećeg progresa u odnosima za koji vjerujem da će se nastaviti u istom duhu kao i dosada“, izjavio je Likevičijus.

Proces normalizacije – „kočnica“ za Srbiju?

U trenutku objavljivanja početka pregovore o članstvu Srbije u Briselu niko nije želio da komentariše moguće trajanje tog procesa. Opšta ocjena je da će put biti težak i dug. Komesar za proširenje Štefan File kaže da se brzina napretka Srbije u pregovorima o članstvu ne možete procjenjivati u odnosu na pregovore koje su vodile druge zemlje. File navodi da brzina približavanja članstvu u EU zavisi od političke volje u zemlji da se prođe kroz različite reforme i približi evropskim standardima.

„Ako Srbija pristupi pregovorima istom predanošću koju pokazuje u procesu normalizacije odnosa sa Prištinom, ne vidim razloga za odugovlačenje tog procesa. Definitivno ne vidim nastavak normalizacije odnosa sa Kosovom kao komplikaciju na tom putu. Nema razloga da se vjeruje da će zbog paralelnih procesa Srbiji biti potrebno više vremena da prođe kroz proces pristupanja Evropskoj uniji“, zaključio je File.

Autorka: Marina Maksimović
Odgovorna urednica: Svetozar Savić