Primat na putu ka EU ima Turska, a ne Zapadni Balkan

Nova njemačka vlada zahtjeva pauzu u procesu pristupanja Evropskoj uniji zemalja Zapadnog Balkana. Njemačka u načelu podržava težnje zemalja Zapadnog Balkana da pristupe Evropskoj uniji, ali su se vladajući pripadnici konzervativne hrišćansko-demokratske unije, koju predvodi ponovo izabrana kancelarka Angela Merkel, još tokom predizborne kampanje izjasnili da žele jednu vrstu usporavanja tog procesa, kaže Dušan Reljić, naučni saradnik njemačkog Instituta za međunarodnu politiku i bezbjednost.

Njemačka vlada smatra da primat na evropskom putu ima Turska, koja bi u narednom periodu umjesto punopravnog članstva, bar za sada, trebalo da dobije samo privilegovan status u Evropskoj uniji, kaže Dušan Reljić.

„Ja bih to oklijevanje Njemačke oko ubrzanja procesa pristupanja zemalja Zapadnog Balkana povezao sa tim turskim pitanjem, sa željom sadašnje Vlade da dobije na vremenskom razmaku u odnosu na Tursku. U taj proces između sadašnjosti i tog nekog budućeg učlanjenja Turske, na izvjestan način upadaju zemlje sa područja bivše Jugoslavije, zato što je nesklad između njihovih ambicija da to bude što prije i spremnosti nekih zapadnih prijestonica, pa i Berlina, da to i bude tako.“

Pristup zemalja Balkana EU nije upitan, ali…

Ne dovodi se u pitanje spremnost Hrvatske da u narednom periodu zaključi predpristupne pregovore. I Srbija, Crna Gora, Bosna i Hercegovina, Makedonija i Albanija napredovaće prema Evropskoj uniji, onako kako budu ispunjavale postavljene uslove. Međutim, već sada je izvjesno da plan Balkanske komisije, koji datira iz 2006. godine, a koju su predvodili bivši italijanski premijer Đulijano (Giuliano) Amato i bivši njemački predsjednik Rihard fon Vajcseker (Richard von Weizsäcker) neće biti ispoštovan, ocjenjuje Reljić.

Planom je bilo predloženo da sve zemlje bivše Jugoslavije pristupe Evropskoj uniji do 2014. godine. Te godine se, naime, obilježava stotinu godina od izbijanja Prvog svjetskog rata u Sarajevu. Prijemom zemalja Balkana u članstvo Evropske unije bilo bi i simbolički obilježeno okončanje krvavog 20. vijeka i ponovno ujedinjenje Evrope, komentariše Reljić.

…kada ćemo u EU?

„Ne vidim spremnost u Berlinu, a i u nekim drugim gradovima da se zaista bilo kakvo vremensko određenje uspostavi. Mislim da će sada unutar Evropske unije biti dosta rasprave između zemalja Italije, Grčke i zemalja u Istočnoj i Srednjoj Evropi poput Poljske, Rumunije ili Bugarske koje jako podržavaju pristup Srbije i drugih zemalja Zapadnog Balkana Evropskoj uniji, i onih zemalja Zapadne Evrope kao što su Njemačka, Nizozemska, Belgija i Danska koje imaju jedan distanciran stav“, ističe Reljić.

Predsjednik Srbije Boris Tadić u pratnji ministra spoljnjih poslova Vuka Jeremića sastaće se danas u Berlinu sa njemačkom kancelarkom Angelom Merkel i njemačkim ministrom spoljnjih poslova, Gidom Vesterveleom (Guido Westerwelle). Iz kancelarije ministra Vestervelea obavještavaju da će centralne teme razgovora biti bilateralni odnosi dvije zemlje, politički razvoj u regionu Zapadnog Balkana i približavanje Srbije Evropskoj uniji. Protokolom je predviđeno i potpisivanje Sporazuma o privrednoj saradnji dvije zemlje.

Autorka: Selma Filipović

Odg. urednica: Marina Martinović