Ένας συντηρητικός ανθρωπιστής

Με την ανάδειξη του συντηρητικού πρώην αρχιεπισκόπου του Μπουένος Άιρες στον παπικό θρόνο, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αποκτά τον πρώτο Λατινοαμερικανό Πάπα στην ιστόρία της. «Με αυτήν την εκλογή γινόμαστε παγκόσμια εκκλησία» σχολιάζει ο Μπερντ Κλάσκα, επικεφαλής του επισκοπικού ιδρύματος για τη Λατινική Αμερική, Adveniat, μιλώντας στην Deutsche Welle. Όπως εκτιμά, η εκλογή ενός Λατινοαμερικανού στο παπικό αξίωμα «είναι δείγμα εμπιστοσύνης για την εξέλιξη της εκκλησίας στη Λατινική Αμερική, θεωρεί, όμως ότι η ανάδειξή του στο κορυφαίο αξίωμα της Καθολικής Εκκλησίας θα ενθουσιάσει το σύνολο των 1,2 δισ. πιστών καθολικών παγκοσμίως «με τους συγκρατημένους και ταπεινούς του τρόπους».

Υποψήφιος - έκπληξη

Ο 76χρονος Πάπας, γιος Ιταλών μεταναστών, είχε κληθεί από τον πρώην Πάπα Βενέδικτο τον 16ο στην παπική επιτροπή για τη Λατινική Αμερική μόλις πριν από δύο εβδομάδες. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο νέος Πάπας είχε θέσει στη διάθεση του προκατόχου του, την παραίτησή του για λόγους ηλικίας. Το προχωρημένο της ηλικίας ήταν μάλιστα βασικός λόγος για τον οποίο δεν βρισκόταν μεταξύ των επικρατέστερων διαδόχων εντός του Κονκλαβίου.

Η στάση του Φραγκίσκου έναντι της Ρωμαϊκής Κουρίας, του σώματος διακυβέρνησης της Αγίας Έδρας, ήταν μάλλον αποστασιοποιημένη. Ωστόσο, η ανοικτή κριτική που άσκησε με αφορμή σκάνδαλα στους κόλπους του Βατικανού, τράβηξε την προσοχή των υπόλοιπων Καρδιναλίων για το πρόσωπό του. Ο νέος Πάπας είπε σε συνέντευξή του στην ιταλική εφημερίδα La Stampa ότι το χειρότερο στοιχείο στην εκκλησία είναι η εκκοσμίκευση, η νοσούσα πνευματικότητά της και οι φιλοδοξίες καριέρας των εκπροσώπων της.

Η δράση του Φραγκίσκου εντός της Κουρίας περιορίστηκε σε ζητήματα που αφορούσαν στην τέλεση της θείας λειτουργίας και των μυστηρίων, καθώς και σε θέματα που άπτονται του κλήρου. Στην επισκοπή του Μπουένος Άιρες, μέλος της οποίας υπήρξε από το 1992, δεν δίσταζε να λέει ανοιχτά τη γνώμη του. Κατά την έναρξη της περιόδου νηστείας ζήτησε να απομακρυνθούν οι άνθρωποι από «τη δύναμη του χρήματος και τη διαφθορά με την οποία έχει εξοικειωθεί η Αργεντινή» και η οποία καταστρέφει, όπως τόνισε, τις οικογένειες και το σύνολο της κοινωνίας.

Σκιές από το παρελθόν

Ο επίσκοπος του Έσεν Φραντς-Γιόζεφ Όβερμπεκ, θεωρεί την κοινωνική κριτική που ασκεί ο νέος Πάπας απόρροια της σχολικής του εκπαίδευσής στο περιβάλλον των Ιησουιτών. «Ως Ιησουίτης ξέρει τι σημαίνει να ακολουθείς τον Ιησού. Αυτό σημαίνει πάντα να συμπορεύεσαι με τους φτωχούς» σημείωσε στη Deutsche Welle ο επίσκοπος του Έσεν.

Ο Μπερντ Κλάσκα είναι βέβαιος ότι ο νέος Πάπας θα συμβάλει στην ενίσχυση της ιερατικής εκπαίδευσης. Δεδομένου ότι παρατηρείται εντονότατη έλλειψη ιερέων στη Λατινική Αμερική, η εκπαίδευση νέων ιερέων θα αποτελέσει βασική προτεραιότητα για τον Φραγκίσκο.

Ο επικεφαλής του επισκοπικού ιδρύματος για τη Λατινική Αμερική εκτιμά ότι η ταπεινοφροσύνη του νέου Πάπα δεν συνεπάγεται αδυναμία να επιβάλει τις θέσεις του. Όπως λέει, «είναι ένας μετριοπαθής άνθρωπος, αλλά μπορεί και να ηγηθεί».

Πριν την ανάδειξη του Βενέδικτου του 16ου στο παπικό αξίωμα ο Φραγκίσκος αποτελούσε βασικό ανταγωνιστή του Γερμανού πρώην Πάπα. Τότε είχαν γίνει μάλιστα καταγγελίες για το ρόλο του νέου Πάπα κατά την περίοδο της δικτατορίας στην Αργεντινή (1976-1983). Κατηγορήθηκε ότι δεν διαχώρισε επαρκώς τη θέση του από τους εκπροσώπους του τότε καθεστώτος και ότι σε ορισμένες περιπτώσεις συνέδραμε στο έργο τους. Ο Φραγκίσκος αρνείται μέχρι σήμερα όλες τις κατηγορίες.

Astrid Prange / Spiegel Online / Άρης Καλτιριμζής

Υπεύθ. σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου