«Έφυγε» ο Γερμανοβρετανός στοχαστής Ραλφ Ντάρεντορφ

Ήταν μια πολυσχιδής προσωπικότητα που κατόρθωνε να κινείται επιδέξια από την επιστήμη στην πολιτική και αντίστροφα, χωρίς να διακυβεύει την αξιοπιστία του.

Ο Ραλφ Ντάρεντορφ γεννήθηκε την 1 Μαίου του 1929 στο Αμβούργο και ήταν γόνος μιας παραδοσιακής σοσιαλδημοκρατικής οικογένειας. Ο πατέρας του, ο Γκούσταβ Ντάρεντορφ, ήταν πολιτικός του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας (SPD) και είχε διατελέσει βουλευτής πριν από την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία.

Ο ίδιος δραστηριοποιήθηκε πολιτικά στη δεκαετία του 60` στο Κόμμα των Ελευθέρων Δημοκρατών (FDP). Στα μέσα της δεκαετίας του 70` εγκατέλειψε τη Γερμανία για να συνεχίσει την επιστημονική του σταδιοδρομία στη Βρετανία. Ο κοινωνιολόγος Ντάρεντορφ σπούδασε στο Αμβούργο Φιλοσοφία και Κλασική Φιλολογία. Το 1952 εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή με θέμα «Η έννοια της δικαιοσύνης στην σκέψη του Καρόλου Μαρξ». Το 1957 συνέγραψε και δεύτερη διατριβή, αυτή τη φορά στην Κοινωνιολογία και μάλιστα στο London School of Economics. Την ίδια χρονιά έγινε υφηγητής στο πανεπιστήμιο του Σααρμπρίκεν. Η επί υφηγεσία διατριβή του είχε τίτλο: «Τάξη και ταξική σύγκρουση στη βιομηχανική κοινωνία». Μια θεματική που σφράγισε το έργο του συνολικά.

Συζητώντας με τον Ντούτσκε

Ο κορυφαίος μελετητής των κοινωνικών τάξεων στη σύγχρονη κοινωνία δραστηριοποιήθηκε και στην πολιτική. Είναι ένας από τους ανθρώπους που προλείαναν το έδαφος στη Γερμανία για την κυβέρνηση συνασπισμού μεταξύ Σοσιαλδημοκρατών και Φιλελευθέρων (1969-1982). Ευρύτερα γνωστός έγινε στη διάρκεια των φοιτητικών εξεγέρσεων στη δεκαετία του 60` από τις συζητήσεις του με τον ηγέτη του φοιτητικού κινήματος Ρούντολφ Ντούτσκε. Μια από αυτές έλαβε χώρα στο δρόμο, στη σκεπή ενός αυτοκινήτου. Την εποχή εκείνη, σε ομιλία του σε κοινωνιολογικό συνέδριο, είχε υπογραμμίσει: «Κατά κάποιον τρόπο εκτιμώ ότι συνιστά στοιχείο ενός άκαμπτου κόσμου η υπερβολικά σίγουρη και ανεπίδεκτη αμφισβήτησης ανάλυση του „ολοκληρωτικού“ στην κοινωνική εξέλιξη. Η ανάλυση αυτή ενισχύει αυτόν τον άκαμπτο κόσμο. Είναι μια ανάλυση του «όλα ή τίποτε», που σημαίνει „θα αλλάξουν όλα ή δεν θα αλλάξει τίποτε“. Και στις περισσότερες φορές υπερισχύει το „δεν αλλάζει τίποτε“».

Όταν οι πολίτες εκτιμήσουν την Ευρώπη

Ξεκίνησε την πολιτική του σταδιοδρομία ως βουλευτής των Ελευθέρων Δημοκρατών και όταν ο σοσιαλδημοκράτης Βίλι Μπραντ έγινε καγκελάριος στην κυβέρνηση συνασπισμού με τους Φιλελεύθερους, ο Ντάρεντορφ έγινε υφυπουργός Εξωτερικών . Το 1970 μετακόμισε στις Βρυξέλλες ως επίτροπος Εξωτερικών Σχέσεων. Αργότερα ανέλαβε τον τομέα της έρευνας και της επιστήμης.

Το 1974 ο πεπεισμένος αυτός ευρωπαϊστής επέστρεψε στην επιστήμη. Για 10 χρόνια ήταν επικεφαλής του London School of Economics και αργότερα του St. Antony`s College στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Ο Ραλφ Ντάρεντορφ απέκτησε τη βρετανική υπηκοότητα και έγινε μέλος των Ελευθέρων Δημοκρατών της Βρετανίας. Το 1993 χρίστηκε ιππότης και έγινε μέλος της Βουλής των Λόρδων.

Ο Γερμανοβρετανός στοχαστής κινήθηκε τα τελευταία 20 χρόνια μεταξύ των δύο πατρίδων του προσφέροντας στην έρευνα και την επιστήμη. Ένας κοσμοπολίτης με ζωντανό ενδιαφέρον για το μέλλον της Ευρώπης. «Η Ευρώπη θα καταστεί πραγματικότητα όταν οι πολίτες στα συστατικά της στοιχεία –και αυτά είναι τα έθνη - την εκτιμήσουν», είχε τονίσει πρόσφατα σε συνέντευξή προς τη γερμανική τηλεόραση.

Πριν από μερικά χρόνια επέστρεψε στην Κολωνία της Γερμανίας, όπου και απεβίωσε χθες σε ηλικία 80 ετών. Η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, ο πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών Φραντς Μιντεφέρινγκ, ο επικεφαλής των Φιλελευθέρων Γκίντο Βέστερβέλε και δεκάδες μέλη της γερμανικής πολιτικής ηγεσίας εξέφρασαν τη θλίψη τους για την μεγάλη απώλεια.

Επιμέλεια: Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου