Αβεβαιότητα για το μέλλον

Η διόγκωση του χρέους και οι αμφιβολίες για τη βιωσιμότητά του, ο μικρός δείκτης ανάπτυξης και η χαμηλή παραγωγικότητα ανάγκασαν την πορτογαλική κυβέρνηση να καταφύγει το 2011 στο μηχανισμό δημοσιονομικής στήριξης. «Η μακροοικονομική ανισορροπία, και οι διαρθρωτικές αδυναμίες μεγάλωναν βαθμιαία για παραπάνω από μία δεκαετία», εξήγησε ο Πορτογάλος υπουργός Οικονομικών Βίτορ Γκασπάρ.

Στο σωστό δρόμο;

Η διασφάλιση του πακέτου οικονομικής βοήθειας των 78 δις ευρώ από την ΕΕ και το ΔΝΤ και η υπαγωγή της χώρας στο συνακόλουθο πρόγραμμα σύγκλισης ήταν ο «σωστός δρόμος», σύμφωνα με τον Πορτογάλο υπ. Οικονομικών. Το πρόγραμμα στοχεύει στην τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και της αγοράς εργασίας, με παράλληλη λήψη μέτρων διασφάλισης των δημοσιονομικών στοιχείων και ανοικοδόμησης της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας. Η επίτευξη των στόχων προβλέπει όμως αύξηση των φόρων και μείωση του πραγματικού εισοδήματος των Πορτογάλων, οι οποίοι υφίστανται και περικοπές στις κοινωνικές παροχές.

Μπροστά στο κύμα διαμαρτυρίας που ξεσηκώνουν τα μέτρα λιτότητας ο Βίτορ Γκασπάρ καλεί σε ευρεία κοινωνική συμπαράταξη υποστηρίζοντας ότι «αυτή είναι η στιγμή κατά την οποία μπορεί η Πορτογαλία να ξανακερδίσει την αναγκαία εμπιστοσύνη ώστε να καταφέρει εντός του 2013 να επιστρέψει στις αγορές».

Αισιόδοξοι εμφανίζονται και οι δανειστές της Πορτογαλίας, οι οποίοι αξιολογούν θετικά τις οικονομικές εξελίξεις στη χώρα, εκτιμώντας ότι το πρόγραμμα σύγκλισης επέφερε μία ελαφρά ανάπτυξη.

Στην αποτελεσματικότητα του πακέτου στήριξης πιστεύει και ο οικονομικός αναλυτής της τράπεζας Landesbank Hessen-Thüringen Ούλριχ Ράτφελντερ υπενθυμίζοντας ότι «οι Πορτογάλοι ολοκλήρωσαν ένα πρόγραμμα του ΔΝΤ το 1984. Δεν ήταν ευχάριστο διάστημα για τη χώρα, όμως στη συνέχεια σημείωσαν πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών». Για το ενδεχόμενο επιστροφής της χώρας στις αγορές  ο κ. Ράτφελντερ αναφέρει ότι «από σημερινή σκοπιά το 2013 είναι ακόμη πολύ πρόωρο».

Διαφορετικές οι περιπτώσεις Ελλάδας, Ισπανίας, Πορτογαλίας

Πιο απαισιόδοξες είναι οι εκτιμήσεις του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Οικονομίας του Κιέλου. Οι δύο οικονομολόγοι Ντέιβιντ Μπέντσεκ και Χένινγκ Κλοντ ανέπτυξαν ένα "βαρόμετρο" για τον υπολογισμό της βιωσιμότητας του χρέους κάποιων χωρών της ΕΕ. Σύμφωνα με αξιολόγηση που έγινε με χρήση του παραπάνω μηχανισμού, η κατάσταση της Πορτογαλίας δεν είναι τόσο καταστροφική όσο της Ελλάδας, ένα κούρεμα ωστόσο κρίνεται αναπόφευκτο.

Μπροστά στο απειλητικό φάσμα ενός φαινομένου ντόμινο, το οποίο -όπως εκτιμούν κάποιοι- θα προκαλούσε ενδεχόμενη κατάρρευση της ευρωπαϊκής οικονομίας, οι ειδικοί εμφανίζονται επιφυλακτικοί. Οι οικονομολόγοι του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Οικονομίας του Κιέλου Κλάους Σράντερ και Κλάους Φρίντριχ Λάζερ, συγκρίνοντας τις περιπτώσεις Ελλάδας, Πορτογαλίας και Ισπανίας επισημαίνουν ότι «οι τύποι και το ιστορικό της κρίσης, καθώς και οι δυνατότητες επίλυσής της έχουν διαφορετικό χαρακτήρρα σε αυτές τις χώρες».

Beatrix Beuthner / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος