Η "ένταξη" της Ν. Οσσετίας στη Ρωσία

Η 18η Φεβρουαρίου είναι μια ιστορική ημέρα για τη Ν. Οσσετία, την περιοχή της Γεωργίας που έχει αυτοανακηρυχθεί ανεξάρτητη Δημοκρατία. Η Ν. Οσσετία δεν έχει αναγνωριστεί από τη διεθνή κοινότητα ως αυτόνομο κράτος. Εντούτοις σήμερα η Ν. Οσσετία υπογράφει με τη Ρωσία συμφωνία για άνοιγμα των συνόρων τους. Προβλέπονται επίσης ενίσχυση της μεταξύ τους συνεργασίας, περαιτέρω ενσωμάτωση της Ν. Οσσετίας στη Ρωσία, χάραξη κοινής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής καθώς και χαλαρότεροι έλεγχοι στα σύνορα μέχρι την οριστική άρση τους.

Επιπλέον οι πολίτες της Ν. Οσσετίας θα μπορούν στο μέλλον να αποκτήσουν ευκολότερα ρωσικά διαβατήρια. «Συν τοις άλλοις η αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων της Ν. Οσσετίας στα επίπεδα που κινούνται οι αντίστοιχοι μισθοί στη Ρωσία έχει 100% τη στήριξη των κατοίκων της Ν. Οσσετίας» αναφέρει ο Βαντίμ Μουχάνοφ, πολιτικός επιστήμονας στο κρατικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων της Μόσχας.

Η Νότια Οσσετία ρωσικό προτεκτοράτο;

Η Ν. Οσσετία είναι στην πραγματικότητα μια από τις πιο υποβαθμισμένες περιοχές της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Στόχος και των δύο πλευρών είναι τώρα η όσο το δυνατόν «μεγαλύτερη ένταξη» της Ν. Οσσετίας στη Ρωσία. Από την πλευρά της Γεωργίας βέβαια η κατάσταση ερμηνεύεται διαφορετικά. Για τη Γεωργία η συμφωνία αυτή θεωρείται πράξη προσάρτησης, σύμφωνα με τον Ραμάς Σακβαρέλιτσε, πολιτικό επιστήμονα από τη Γεωργία και σύμβουλο του πρώην προέδρου της χώρας Μιχαήλ Σαακασβίλι.

Στη Μόσχα φυσικά απορρίπτουν κατηγορηματικά τον όρο προσάρτηση. «Πότε ετέθη τέτοιος στόχος; Ουδέποτε έγινε λόγος από τη ρωσική κυβέρνηση για έναν τέτοιο στόχο», αναφέρει ο Βαντίμ Μουχάνοφ. Η αναγνώριση της Ν. Οσσετίας και της Αμπχαζίας το 2008 από τη Ρωσία ως ανεξάρτητων κρατών απέβλεπε αλλού. Σύμφωνα με τον ρώσο ειδικό «δύσκολα θα μπορούσε να αμφισβητήσει κανείς το γεγονός ότι σήμερα η κατάσταση ασφαλείας έχει βελτιωθεί και ότι ο αριθμός των συγκρούσεων στην Οσσετία και την Αμπχαζία έχει μειωθεί».

Εντούτοις ειδικοί από άλλες χώρες, όπως ο Ούβε Χάλμπαχ από το γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομίας και Πολιτικής εκτιμά ότι η Ν. Οσσετία δεν είναι τίποτα άλλο από ένα «ρωσικό προτεκτοράτο». Το ότι αποκαλείται ανεξάρτητο κράτος από τη ρωσική διπλωματία δεν συνάδει με την πραγματική κατάσταση, εκτιμά ο Χάλμπαχ. «Δεν έχει γίνει, έτσι απλά, η Οσσετία de facto κράτος. Οι δύο αυτές αποσχισθείσες από τη Γεωργία περιοχές (σσ: Ν. Οσσετία και Αμπχαζία) δεν είναι ακόμη ανεξάρτητα κράτη, είναι τμήματα της Γεωργίας, σύμφωνα με τη διεθνή κοινότητα».

Μία διαμάχη Ρωσίας και Γεωργίας

Από καθαρά οικονομική άποψη πάντως η Ν. Οσσετία κάθε άλλο παρά ανεξάρτητη είναι. Περίπου 90% του κρατικού προϋπολογισμού της εγκρίνεται κάθε χρόνο από τη Μόσχα. Επίσης δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για τον ακριβή πληθυσμό της περιοχής, ο οποίος εκτιμάται σε 35.000 με 70.000 κατοίκους. Σύμφωνα με τον Χάλμπαχ, κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τον προϋπολογισμό της Τσετσενίας, ο οποίος χρηματοδοτείται επίσης κατά 85% από τη Μόσχα.

Από την άλλη πλευρά ο ρώσος αναλυτής Βαντίμ Μουχάνοφ εκτιμά ότι στην παρούσα συγκυρία «καμία άλλη χώρα πέρα από τη Ρωσία δεν μπορεί να βοηθήσει τη Ν. Οσσετία», ενώ έντονες είναι ακόμη οι μνήμες από τον αιματηρό πόλεμο της Ν. Οσσετίας με τη Γεωργία την περίοδο 1990-1992.

Η συμφωνία για το άνοιγμα των συνόρων Ν. Οσσετίας-Ρωσίας έγινε πάντως από ρωσικής πλευράς χωρίς τυμπανοκρουσίες και βολές κατά της γεωργιανής κυβέρνησης, παρά το γεγονός ότι η δεύτερη εξακολουθεί να έχει αξιώσεις κατά της Ρωσίας. Κύρια αιτήματά της παραμένουν η αποστρατιωτικοποίηση των περιοχών, όπου βρίσκονται μέχρι σήμερα ρωσικά στρατεύματα, ενώ παράλληλα εξακολουθεί να θεωρεί ότι τόσο η Αμπχαζία όσο και η Ν. Οσσετία είναι τμήματά της. Σύμφωνα με τον γεωργιανό πολιτικό επιστήμονα Σακβαρέλιτσε η Μόσχα αρνείται να δώσει σχετικές απαντήσεις, ενώ θα ήταν, τέλος, αναληθές ότι οι σχέσεις Ρωσίας-Γεωργίας είναι σήμερα καλές. Στο πλαίσιο αυτό, η παρούσα συμφωνία δεν φαίνεται να αλλάζει κάτι στις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας, Γεωργίας και Ν. Οσσετίας, οι οποίες αναμένεται να παραμείνουν τεταμένες.

Μichail Bushuev / Δήμητρα Κυρανούδη