Βερολίνο: η πρωτεύουσα της μοναξιάς

Στο Βερολίνο υπάρχουν τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας για τους ηλικιωμένους, οργανωμένες εκδηλώσεις που βοηθούν τους ανθρώπους να έρθουν πιο κοντά και ομάδες αυτοβοήθειας στο Facebook. Φαίνονται όμως ότι αυτά δεν αρκούν, αφού τώρα η γερμανική πρωτεύουσα θα ορίσει έναν επίσημο επίτροπο για τη μοναξιά.

«Χρειάζεται ένας υπάλληλος πλήρους απασχόλησης για να συντονίζει τα πάντα» δήλωσε ο εκπρόσωπος του Xριστιανοδημοκρατικού Kόμματος (CDU) Μάικ Πεν, εξηγώντας ότι η εθελοντική εργασία δεν ήταν αρκετή για να καταπολεμήσει το πρόβλημα της μοναξιάς της πόλης. «Το Βερολίνο, ως μητρόπολη εκατομμυρίων κατοίκων που συνεχώς αναπτύσσεται, πρέπει να κάνει αυτό το βήμα», είπε στο βερολινέζικο ραδιόφωνο RBB.

Μόνος σε μια πόλη 3,6 εκατομμυρίων κατοίκων

Σύμφωνα με έκθεση του 2018 που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Τagesspiegel του Βερολίνου, το περασμένο έτος 1.300 άτομα εργάζονταν εθελοντικά για την καταπολέμηση της μοναξιάς. Αν και ο αριθμός ακούγεται μεγάλος, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι μιλάμε για μια πόλη 3,6 εκατομμυρίων κατοίκων, οι οποίοι μάλιστα αυξάνονται κάθε χρόνο. Η ίδια έκθεση διαπίστωσε ότι τουλάχιστον 300 άτομα το χρόνο πεθαίνουν στα διαμερίσματά τους χωρίς να το αντιληφθεί κανένας, μερικές φορές για εβδομάδες.

Μία έρευνα που διεξήχθη από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση το Μάιο έδειξε ότι από το 2011 έως το 2017, ο αριθμός των Γερμανών μεταξύ των ηλικιών 45 και 84 που ανέφεραν ότι μερικές φορές αισθάνθηκαν πολύ μόνοι αυξήθηκε κατά 15%. Σε ορισμένες ηλικιακές ομάδες, ο αριθμός αυτός αυξήθηκε κατά 59% και ένας στους τέσσερις έφηβους ανέφερε τουλάχιστον περιστασιακά συναισθήματα μοναξιάς.

Η επιδημία της απομόνωσης δεν είναι όμως μόνο γερμανικό φαινόμενο. Το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτει ήδη υπουργό μοναξιάς, ο οποίος διορίστηκε το 2018 έπειτα από έρευνα που έδειξε ότι εννιά εκατομμύρια Βρετανοί νιώθουν μόνοι. Μελέτες για τη μοναξιά έχουν διεξαχθεί επίσης στην Αμερική αλλά και σε χώρες όπως η Ιαπωνία και η Κίνα. Και εκεί οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το πρόβλημα της μοναξιάς είναι έντονο ενώ μερικές φορές οι άνθρωποι πληρώνουν για να αποκτήσουν παρέα.

Ας μην κατηγορούμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Τα ζητήματα υγείας που συνδέονται με την κοινωνική απομόνωση είναι προφανή. Σύμφωνα με τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ μεταξύ των κινδύνων είναι η υψηλή αρτηριακή πίεση, οι καρδιακές παθήσεις, η παχυσαρκία, το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, το άγχος, η κατάθλιψη, η νόσος του Αλτσχάιμερ ακόμα και ο θάνατος.

Αν και ορισμένοι κατηγορούν τις «παγίδες» της σύγχρονης ζωής για το φαινόμενο της μοναξιάς, όπως είναι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή τα βιντεοπαιχνίδια, οι ερευνητές προειδοποιούν ότι οι αιτίες είναι βαθύτερες. Σύμφωνα με έρευνα της ασφαλιστικής εταιρείας υγείας Cigna «τα επίπεδα των αλληλεπιδράσεων πρόσωπο με πρόσωπο, της σωματικής και πνευματικής υγείας και της ισορροπίας της ζωής είναι πιο πιθανό να προβλέψουν τη μοναξιά απ' ό,τι η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης». Παρόλο που είναι δύσκολο να εντοπιστούν οι συγκεκριμένες αιτίες για την κρίση της μοναξιάς, επιστήμονες από το περιοδικό «Psychology Today» ανέφεραν ότι ο αυξανόμενος αριθμός των ανθρώπων που ζουν μόνοι, όπως συμβαίνει στο Βερολίνο, είναι ένας από τους πολλούς παράγοντες.

Οι Χριστιανοδημοκράτες της Γερμανίας σχεδιάζουν να δαπανήσουν 100.000 ευρώ ετησίως για τη χρηματοδότηση έργων για την καταπολέμηση της κοινωνικής απομόνωσης, σύμφωνα με το RBB. Μέχρι να αναπτυχθεί  και να εγκριθεί από τη Γερουσία του Βερολίνου ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, οι ψυχολόγοι συνιστούν σε όσους υποφέρουν από αισθήματα μοναξιάς να ασχολούνται με ανθρώπους που βρίσκονται κοντά τους, να περνούν χρόνο σε εξωτερικούς χώρους, να βρουν ομαδικές δραστηριότητες ή να μιλήσουν με κάποιο γιατρό εάν το αίσθημα της μοναξιάς είναι υπερβολικά έντονο.

Ελίζαμπεθ Σουμάχερ

Επιμέλεια: Μαγδαληνή Γκόγκου