Βουλευτική ιδιότητα ή επάγγελμα;

Ο Μιρτσέα Ντιακονού είναι ένας από πιο αγαπητούς θεατρικούς ηθοποιούς στη Ρουμανία. Όταν εξελέγη βουλευτής πίστευε ότι μπορεί να συνδυάσει χωρίς πρόβλημα τη διεύθυνση του θεάτρου «Νόταρα» και το βουλευτικό αξίωμα. Σύμφωνα όμως με την ρουμανική νομοθεσία οι βουλευτές δεν μπορούν να έχουν ταυτόχρονα κάποια διευθυντική θέση.
Η υπόθεση έφθασε μέχρι το ανώτατο δικαστήριο της χώρας, το οποίο και αποφάσισε ότι ο Ντιακονού έπρεπε να εγκαταλείψει μια από τις δύο θέσεις. Στη συνέχεια όμως το κοινοβούλιο αποφάσισε ότι ο αγαπημένος ηθοποιός μπορεί να παραμείνει και διευθυντής και βουλευτής δίνοντας στην ουσία τη δική του… ερμηνεία στο ασυμβίβαστο!

Χώρες όπως η Βουλγαρία και η Σερβία επιλέγουν να καταβάλλουν υψηλές βουλευτικές αποζημιώσεις έτσι ώστε οι βουλευτές να μην εξαρτώνται οικονομικά από την εξάσκηση κάποιου επαγγέλματος. Έτσι οι βασικές μηνιαίες αποδοχές των βουλευτών είναι περίπου τρεις φορές ο βασικός μισθός της κάθε χώρας. Στις αποδοχές προστίθενται επιδόματα για συνεργάτες, γραφεία και έξοδα μετακίνησης.

Ελλάδα: «Ασυμβίβαστο» από το 2001 μέχρι το 2006

Στην Ελλάδα οι βουλευτές επιτρέπεται να εξασκούν επάγγελμα παράλληλα με τη βουλευτική ιδιότητα. Πριν από περίπου 10 χρόνια η κατάσταση ήταν διαφορετική. Ο λόγος για το λεγόμενο «ασυμβίβαστο», το οποίο ανάγκαζε τους βουλευτές να επιλέξουν είτε το κοινοβούλιο είτε το επάγγελμα. Γρήγορα όμως διαπιστώθηκε ότι εν τέλει ζημιώνονταν η ποιότητα του πολιτικού προσωπικού και αυτό επειδή καλά εκπαιδευμένοι και επιτυχημένοι επιχειρηματίες, καθηγητές Πανεπιστήμιου ή επιστήμονες δεν ήθελαν να θυσιάσουν την επαγγελματική τους σταδιοδρομία για την βουλευτική ιδιότητα. Η λύση δόθηκε το 2008 με μεταρρύθμιση του Συντάγματος.

Στη γειτονική ΠΓΔΜ ισχύει ακόμα το ασυμβίβαστο όπως το γνωρίζαμε από την Ελλάδα. Στους βουλευτές δεν επιτρέπεται να εξασκούν επάγγελμα παράλληλα με τη βουλευτική τους ιδιότητα. Όπως είχε μια θέση εργασίας πριν εκλεγεί, ήταν υποχρεωμένος να «παγώσει» την επαγγελματική του δραστηριότητα. Εξαιρέσεις προβλέπονται μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν για παράδειγμα ένας χειρουργός είναι υποχρεωμένος να πραγματοποιήσει επέμβαση επειδή δεν υπάρχει εκείνη τη στιγμή κάποιος άλλος.

Και για να επιστρέψουμε στη Ρουμανία. Ο ηθοποιός Μιρτσέα Ντιακονού ανακοίνωσε τελικά ότι αποσύρεται από την ενεργό πολιτική, αν και το κοινοβούλιο με ειδική ψηφοφορία απεφάνθη ότι μπορεί να παραμείνει και διευθυντής θεάτρου και στα έδρανα της βουλής. Δήλωσε μάλιστα ότι θέλει να παραμείνει πιστός στην μεγάλη του αγάπη που είναι το θέατρο. Πρόσθεσε όμως ότι θα γυρίσει στο μέλλον μια ταινία. Ίσως να έχει ως θέμα της την πολιτική.

Zoran Arbutina / Στέφανος Γεωργακόπουλος
Υπέυθ. Σύνταξης: Στ. Ασημένιος